समाज : रगंमञ्च

काठमाडौं, २५ बैशाख । प्रगतिशील वैदेशिक रोजगार व्यवसायी मञ्चले भुकम्पपीडितलाई राहत वितरण गरेको छ । मञ्च नेकपा एमाले निकट व्यवसायीको संस्था हो । मञ्चका अध्यक्ष नरेश गेलालको नेतृत्वमा गएको टोलीले धादिङको पीडा गाविसका करिब ३ सय परिवारलाई वितरण गर्ने गरी १५ थान त्रिपाल, १४० बोरा चामल, १५ बोरा चिउरा, १०० केजी दाल, १०० केजी नुन र १०० केजी चिनी, १५० लिटर तेल, ५० कार्टुन चाउचाउ तथा चियापत्ती, औषधि, साबुन, लगायतका सामग्री स्थानीय समितिलाई हस्तान्तरण गरेको बताइएको छ । सो क्षेत्रमा त्रिपालको माग अत्यधिक भए पनि विक्रेताले उपलब्ध गराउन नसक्दा बिहीबार १५ वटा मात्रै वितरण गरिएको र १३५ वटा शुक्रबार वितरण गरिने मञ्चले जनाएको छ । अध्यक्ष गेलाल, महासचिव राजेन्द्र भण्डारी र व्यवसायीहरु सरोज पोखरेल, कमल सापकोटा बलबहादुर तामाङ, कुमार केसी, एलपी साँवा, हरि थापा, भीष्मराज शर्मा , तथा एससीएम मेनपावरका कर्मचारीहरु संलग्ने टोलीले भूकम्पका कारण ज्यान गुमाएका २ जनाको परिवारलाई नगद १० हजारसमेत प्रदान गरेको थियो । सो गाविसमा ९० प्रतिशत घरमा क्षति पुगेको, ३ सय जना घाइते भएको, १२० जना जति अभैm उपचाररत रहेको र ५ जनाले ज्यान गुमाएको सो गाविसका स्थानीय बासिन्दासमेत रहेका भण्डारीले बताए । यसअघि गत आइतबार मञ्चले सिन्धुपाल्चोकको मेलम्ची अध्यक्ष नरेश गेलालको नेतृत्वमा ११० बोरा चामल, १०० बोरा दाल, १०० लिटर खाने तेल, १०० किलो नुन, १२० थान त्रिपाल, १२० थान म्याट्रेस लगायतका सामग्री वितरण गरेको थियो ।

    भीमदत्तनगर, २ वैशाख । भारतको उत्तराखण्डस्थित पूर्णागिरिमा मेला सुरु भएसँगै कञ्चनपुरको भीमदत्तनगर र ब्रह्मदेव बजारमा व्यापारिक कारोबार दोब्बरले बढेको छ । फागुनदेखि जेठ महिनासम्म लाग्ने मेला अवधिमा यहाँस्थित सिद्धनाथ मन्दिरमा आउने भारतीय दर्शनार्थीका कारण व्यापार बढेको हो । “दैनिक २० हजारभन्दा बढी भारतीय तथा नेपाली दर्शनार्थी सिद्धबाबाको दर्शनका लागि आउने गरेका छन्,” कञ्चनपुर उद्योग वाणिज्य सङ्घका वाणिज्य उपाध्यक्ष माधवप्रसाद जोशीले भने, – “किनमेलका कारण व्यापार बढेको छ ।” यहाँका व्यापारीले तीन महिनाको मेलामा कमाएको पैसाले बाँकी नौ महिना घरखर्च धान्ने गरेका छन् । अरु समय दैनिक रु चार÷पाँच हजारको बिक्री हुने गरेकामा अहिले दैनिक रु २० देखि रु ३० हजारसम्म बिक्री हुने गरेको महेन्द्रनगर बजारका व्यापारी इन्द्रबहादुर बम बताउछन् । मेलाका कारण भीमदत्तनगर भन्दा सीमावर्ती ब्रह्मदेव बजारमा व्यापार फष्टाएको छ । सीमावर्ती भारतको टनकपुरदेखि करिब ५० किलोमिटर उत्तरमा पूर्णागिरि माताको तीर्थस्थल रहेको छ । यहाँ फागुपूर्णिमादेखि जेठ महिनासम्म मेला लाग्छ । पूर्णागिरिको दर्शनपछि यहाँस्थित सिद्धनाथ बाबाको मन्दिरमा दर्शन गर्दा मनोकाङ्क्षा पूरा हुने धार्मिक मान्यताका कारण बर्सेनि हजारौँ भारतीय दर्शनार्थी यहाँ आउने गर्छन् । दर्शनार्थीका लागि मुख्य समस्या यातायातको रहेको छ । उनीहरु सहजै सिद्धनाथ मन्दिरसम्म पुग्न सक्दैनन् । “आउजाउ गर्न यातायातको असुविधा रहेछ,” – पहिलोपटक पूर्णागिरि दर्शनका लागि भारतको इलाहावादबाट आउनुभएका राधेराम गुप्ताले भन्नुभयोे – “यातायातको साधन उपलब्ध नहुँदा कतिपय दर्शनार्थी ब्रह्मदेव बजारबाटै घर फर्के ।” महेन्द्रनगरदेखि १३ किलोमिटर टाढा ब्रह्मदेव बजारमा सिद्धनाथ बाबाको मन्दिर रहेको छ । यातायात असुविधाकै कारण कतिपय दर्शनार्थी त्यहाँको मन्दिरमा दर्शन गरी घर फर्किन्छन् । थोरै दर्शनार्थी मात्र महेन्द्रनगरस्थित सिद्धनाथ मन्दिरसम्म पुग्ने गरेका छन् । पूर्णागिरि दर्शन गर्न जाने नेपालीको सङ्ख्यासमेत उल्लेख्य छ । भारत उत्तराखण्ड राज्य चम्पावत जिल्लाको टनकपुर गाविसस्थित शिवालिक चुचुरोमा पूर्णागिरि मन्दिर रहेको छ । रासस

मा स्याटेलाइट झुन्ड्याइसकिएको छ । पहिलो पटक २०७० मङ्सिर १० गते लेलेपको खम्बाछेनमा स्याटेलाइट झुन्ड्याइएको थियो जसले डेढ वर्षसम्म उसको गतिविधि देखाएको थियो । गत वर्ष दुई महिनाको पर्खाइपछि दोस्रो पटक स्याटेलाइट लगाइएको थियो । यसले एक महिना भन्दा बढी निरन्तरताको सङ्केत दिन सकेन । स्थानीयवासीको अनुभव र सक्रियताले गर्दा पासो थापेको दुई दिनमै पासोमा परेको र वैशाख १५ गते स्याटेलाइट जडान गरिएको बताइएको छ । अब अन्तिम एउटामा समेत पासो लगाई स्याटेलाइट जडान गर्ने तयारीमा रहेको कञ्चनजङ्घा संरक्षण क्षेत्रका संरक्षण अधिकृत हेमराज आचार्यको भनाइ छ । नेपालकै जनशक्तिबाट गरिएकाले आफूहरु पनि उत्साही रहेको आचार्यले बताए । स्याटेलाइटका लागि राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषका प्रविधिज्ञ फिरुलाल थारु, भेटनरी सहायक पुरुषोत्तम पाण्डे र विश्व वन्यजन्तु कोष नेपालका समुन्द्र सुब्बा बाहेक अरु सबै स्थानीयवासी रहेका छन् । वन मन्त्रालयले २०७० भदौ १९ गते चार वटालाई स्याटेलाइट लगाउन कञ्चनजङ्घा संरक्षण क्षेत्रलाई अनुमति दिएको थियो । पहिलो पटक परेको हिउँ चितुवा नेपाल र भारत दुवै देशमा विचरण गरेको अध्ययनले देखाएको छ । याङ्मा क्षेत्रमा स्याटेलाइट लगाएर चीनको तिब्बतमा गए/नगएको बारे अध्ययन गर्ने प्रयास भइरहेको छ । हिउँ चितुवा विचरण गर्ने स्थानमा खाल्टो खनेर पासो थाप्ने र त्यसमा परेको सङ्केत पाएपछि बेहोस बनाएर स्याटेलाइट जडान गर्ने गरिएको छ । यसको एक महिनादेखि क्यामेरा ट्र्याप राख्ने र जनावरको गतिविधि अध्ययन गर्ने काम हुने कञ्चनजङ्घा संरक्षण क्षेत्र व्यवस्थापन परिषद्का अध्यक्ष खगेन्द्र फेम्बु लिम्बूले बताए । चार हजार मिटरमाथिको क्षेत्रमा बस्ने यसलाई हिमालको रानी पनि भनिन्छ । यसको अध्ययन वर्षको दुई पटक चैत–जेठ तथा असोज–कात्तिक महिनामा मात्रै गर्न सकिन्छ । हिमाली क्षेत्रमा हिउँ परिरहने भएकाले अध्ययन गर्न निकै कठिन हुने गरेको बताइन्छ । रासस