सेवा : सूचना-प्रविधि

काठमाडौ‌, ८ भदौ। फेसबुकबाट तपाईंलाई फाइदा भइरहेका बेला यसैले तपाईंको जीवनमा हानी पनि गरिरहेको थाहा नहुन सक्छ। फेसबुकको सुरक्षामा भएको सानो पनि लापरबाहीले तपाईंलाई साइबर अपराधबाट पीडित बनाउन सक्छ । यही सन्दर्भमा हालै भएको सर्भेका अनुसार फेसबुकको लतले बैबाहिक जीवनमा समस्या ल्याइरेहको देखाएको छ । एक सर्भेका अनुसार फेसबुक चलाउने लगभग ४७ प्रतिशत मानिसले आफू कुनै न कुनै बेला भावनात्मकरुपमा धोकाको शिकार भएको स्वीकारेका छन् । सर्भेले फेसबुकका कारण भावनात्मक सम्बन्ध धेरै प्रभावित भएको पनि पत्ता लगाएको छ । लगभग पाँच हजार फेसबुक प्रयोगकर्तामाझ गरिएको यस सर्भेले फेसबुकले रोमान्टिक सम्बन्धमा गम्भीर असर पारिरहेको देखाएको छ । यस सर्भेका लागि ३३ वर्षको आसपासमा उमेरका भएका ५ हजार फेसबुक प्रयोगकर्ताहरुलाई चुनिएको थियो। १२ अप्रिलदेखि १५ अप्रिलसम्म गरिएको यस सर्भेबाट निकालिएको निचोडको नौ कुरा थाहा पाउनुस् । १. सर्वेका क्रममा करिब २६ प्रतिशत मानिसले फेसबुककै कारण आफ्नो जीवनसाथीबाट उपेक्षित भएको महुसस गरेको बताएका थिए । फेसबुक चलाएकै विषयलाई लिएर आफ्नो जीवनसाथीसँग झगडा हुने गरेको कुरा उनीहरुले बताएका थिए । अर्कातिर जीवनसाथीबाट भन्दा बढी फेसबुकबाट आफूहरुलाई ज्यादा निकटता  र आफ्नोपन महसुस हुने गरेको पनि सर्भेमा सहभागीले बताएका खुलेको छ । २. सर्भेमा करिब ४४ प्रतिशत मानिसले फेसबुकले आफूहरुको रोमान्टिक जीवनलाई बर्बाद पारिरहेको बताएका थिए । कयौं पटक उनीहरुका जीवनसाथीहरु समयलाई सदुपयोग गर्ने भन्दा पनि फेसबुकमा स्टाटस अपडेट गर्दै दिन बिताउन मन पराउने गरेको बताएका थिए । ३. ४७ प्रतिशत फेसबुक प्रयोगकर्ताहरुले आफूहरु फेसबुक चिटिङ्गको शिकार भएको पनि बताएका छन् । फेसबुक साथी खोज्ने या साथीसँग नजिक रहिरहने माध्यम त भएको छ तर फेसबुककै कारण नचाहिँदो सम्बन्ध स्थापित हुने सम्भावना पनि उत्तिकै धेरै रहेको छ। ४. ६७ प्रतिशत मानिसले एक भन्दा धेरै बिबाहोत्तर सम्बन्ध तथा धेरैजसो सम्बन्धबिच्छेदका लागि पनि महत्वपूर्ण भूमिका फेसबुकले नै खेलिरहेको बताएका थिए । ५. सर्भेका क्रममा करिब ४६ प्रतिशत मानिसले ईर्ष्या र शंकाका कारण आफूले आफ्नो जीवन साथी या प्रेमीको फेसबुक क्षणक्षणमा हेर्ने गरेको बताएका थिए । ६. करिब २२ प्रतिशत मानिसले फेसबुककै कारण आफूहरुलाई नचाहिँदो अवस्थामा पनि प्रेम या शारीरिक सम्बन्ध राख्ने सम्भावना या परिस्थिति बढाएको बताएका थिए । ८. करिब ३२ प्रतिशत मानिसले फेसबुककै कारण सेक्स लाइफ पनि पहिले जस्तो नरही बिग्रन पुगेको बताएका थिए । सर्भेका सहभागीहरुले पटक पटक जीवन साथीको फेसबुक हेरिरहने बानीले सेक्स लाइफमा गहिरो असर परेको प्रतिक्रिया दिएका छन् । ९. करिब १७ प्रतिशत महिलाले आफूहरु फेसबुककै माध्यमबाट बिहेपछि पनि या अर्को प्रेमसम्बन्धमा रहिसकेपछि पनि आफ्ना पूर्वप्रेमीको नजिकमा रहिरहेको बताएका थिए । रिसर्चका निर्देशक टिम रोलिन्सका अनुसार फेसबुक साथी खोज्ने या साथीसँग नजिक रहिरहने माध्यम त भएको छ तर फेसबुककै कारण नचाहिँदो सम्बन्ध स्थापित हुने सम्भावना पनि उत्तिकै धेरै रहेको छ। उनले फेसबुकले नै मानिसहरुको माया नै मायाले भरिएको सम्बन्धमा भिलेनको काम भने गरिरहेको निचोड सुनाए ।

काठमाण्डौं  ७ भदौ। तपाईको घरमा ब्रोडव्याण्डको ‘लिमिटेड डेटा’को समयावधि चाँडै सकिरहेको छ अथवा युट्युवमा भिडियो खुल्दा बफरिङमा धेरै समय लागिरहेको छ। त्यसो हो भने तपाइले एकपटक सोच्नैपर्ने हुन्छ छिमेकिले तपाइको वाइफाइ चलाइरहेको छ। यस्ता कुराहरु तपाईका लागि हानिकारक पनि हुनसक्छन् जसका कारण तपाइ कानुनी समस्यामा समेत पर्न सक्न्हुन्छ। उनीहरुले तपाईको इन्टरनेट प्रयोग गरेर कानुनविपरितका कामहरु पनि गरिरहेका हुनसक्छन। ब्रोडव्याण्ड इन्टरनेटको स्पिड धेरै हुने गर्दछ यसका लागि तपाईको छिमेकिले वाइफाइको पासवर्ड पाउनका लागि हर कोसिस गरिहरको हुन्छ। तपाईलाई वाइफाइको पासवर्ड कसैले चालएको भनेर शंका छ भने कसले चलाएको छ भनेर पत्ता लगाउनु जरुरी छ। कसरी पत्ता लगाउने इन्टरनेट ब्राउजरको एड्रेस वारमा गएर १९२.१६८.१.१ टाइप गर्नुहोस। त्यसपछि राउटरको युजरनेम र पासवर्ड राखेर एडमिन पेजमा जानुहोस्। त्यसमा डिएचसिपी क्लाइन्ट लिस्ट लेखेको देखाउँछ। त्यहाँ कुनकुन डिभाइसहरु तपाइको वाइफाइसंग कनेक्ट भएको छ त्यो देखाउँछ। प्रत्येक डिभाइसको अलग अलग युनिक नामहरु (आएएमइआइ र म्याक एड्रेस) रहेका हुन्छन् जसका कारण डिभाइस पत्ता लगाउन सजिलो हुन्छ। त्यसका लागि आफ्नो राउटर लगइन गरेर राउटर र वाइफाइको पासवर्ड परिवर्तन गर्नुहोस। यो पासवर्ड सवैले पत्ता लगाएका हुन्छन त्यसैले यो काम पहिले गर्नुपर्छ। पासवर्ड परिवर्तन गरेपछि सवै डिभाइसमा नयाँ पासवर्ड राख्नुपर्दछ। राउटरको नाम परिवर्तन गर्दा छिमेकिले राउटरको नाम पनि पत्ता लगाउन केहि मुस्किल पर्दछ। वायसलेस सेटिङ मेनुमा सर्भिस सेट आइडेन्टिफायर (एसएसआइडी) हुन्छ यसवाट यसको परिवर्तन गर्न सकिन्छ। राउटरको सेक्युरिटि सेटिङमा ‘डव्लुपिए२’ को छान्नुपर्दछ किनकि सेक्युरिटीमा यसको पासवर्ड इन्क्रिप्सन सवैभन्दा राम्रो र उत्कृष्ट हुन्छ। सन् २००६ भन्दा पछि बनेका सवै राउटरमा यो सुविधा रहेको हुन्छ। विविसी हिन्दीवाट

काठमाडौं, ७ भदौ । ईन्टरनेट सेवाको माग र ग्राहक संख्या बढीरहेको अहिलेको अवस्थामा एनसेलले यो वर्ष आफुले डाटा सेवामा विषेश ध्यान दिने जनाएको छ । एनसेलद्वारा आयोजित एक सार्वजनिक कार्यक्रममा बोल्दै कम्पनीका प्रबन्ध निर्देशक साईमन पर्किन्सले उक्त कुरा बताएका हुन् । पर्किन्सले भने, ‘यो वर्ष डाटा सेवामा थप सुधार गर्नु कम्पनीकोे पहिलो प्राथमिकता हो ।’ अहिले फोरजी व्यापक चर्चाको विषय बनेको छ । यही विषयमा बोल्दै पार्किन्सले नियमक निकायको अनुमति पश्चात कम्पनीले फोरजी सेवा शुरु गर्ने तयारीमा रहेको बताए । सरकारले गरेको फ्रिक्वेन्सी नीतिको परिमार्जन अनुरुप फोरजी सेवा सञ्चालनका लागि कम्पनीले १ हजार ८ सय मेगाहर्ज ब्याण्डमा थप फ्रिक्वेन्सी र आवश्यक अनुमतिका लागि नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरण समक्ष निवेदन दिई सकेको छ । सरकारले अनुमति दिएमा २ महिना भित्रै सेवा सञ्चालनमा ल्याउन सकिने एनसेलले बताउँदै आएको छ । केही महिना अघि एनसेलले आफ्नो सेवा ग्रामिण तथा दुर्गम स्थानमा विस्तार गर्न पुर्वाधारमा सन् २०१६ भित्र १२ अर्ब रुपैयाँ लगानी गर्ने घोषणा गरेको थियो । शहरी क्षेत्रमा नेटवर्कको क्षमता अभिवृद्घि गर्दै उच्च गतिका डाटा सेवा प्रदान गर्ने कार्यमा समेत यो लगानीको उपयोग गरिने कम्पनीले जनाएको थियो । अहिले एनसेलको मोबाईल डाटा सेवा देशका ७५ जिल्लामा र थ्रीजी प्रविधीमा आधारित उच्च गतिको डाटा सेवा ६३ जिल्लामा पुगि सकेकोे छ । एनसेलले काठमाडौं उपत्यका र सगरमाथा क्षेत्रका आफ्ना उपभोक्तालाई थ्रीजी प्रविधिमा आधारित २१ एमबी प्रति सेकेन्ड सम्मको डाटा सेवा प्रदान गर्दै आएको छ । कम्पनीले काठमाडौं उपत्यका बाहिरका शहरहरुमा पनि क्रमशः नेटवर्क आधुनिकिकरण गर्दै लैजाने बताएको छ । अहिले ५६ लाख ३८ हजार ग्राहकले एनसेलको ईन्टरनेट सेवा प्रयोग गरिरहेका छन् । थ्रीजी प्रविधि अन्तर्गत नेटवर्कमा आधुनिकिकरण र फोरजीको शुरुवात पछि डाटा सेवाको माग र ग्राहक संख्यामा थप वृद्धि हुने कम्पनीको अपेक्षा छ । “फोरजीमा मोबाईल ईन्टरनेटको गति सुधार हुन्छ यसले गर्दा उपभोक्ताले सजिलैसँग अनलाईन भिडियो हेर्न तथा गेमहरु खेल्न सक्छन्,” पर्किन्सले आजीयाटा गु्रप अन्तर्गत फोरजी सेवा सञ्चालन गरिसकेका देशहरुको अनुभव सुनाउदै भने । नयाँ ब्राण्ड लोगोको औपचारिक रुपमा अनावरण पश्चात एनसेलले आफ्ना ग्राहकलाई उच्च गुणस्तरीय सेवा सुनिश्चित गर्न आगामी २ वर्ष भित्रै थप ७० अर्ब रुपैयाँ पुँजीगत तथा सञ्चालन लगानी गर्ने उद्घोष पनि गरेका छ । यस अन्तर्गत कम्पनीले सन् २०१७ र २०१८ मा औसतमा प्रत्येक वर्ष ३५ अर्ब रुपैयाँ लगानी गर्नेछ । हाल सम्म एनसेलले नेपालमा रु ७४ अर्ब लगानी गरिसकेको जानकारी दिएकोे छ । एनसेलमा ८० प्रतिशत शेयर लगानी रेनोल्डस् होल्डिङ्गको र २० प्रतिशत नेपालीको शेयर रहेको छ । गत चैत्रमा मलेशियन कम्पनी आजीयाटाले रेनोल्डस् होल्डिङ्को शतप्रतिशत स्वामित्व किने पछि गत साउन ३२ गते एनसेलको नयाँ ब्राण्ड लोगो अनावरण गरिएको थियो ।