काठमाडौं । अर्बपति एलन मस्कले जनवरीको अन्त्यतिर लगानीकर्ताहरूलाई भनेका थिए कि टेस्लाले टेक्सासको अस्टिनमा ‘पैसा कमाउने स्वचालित राइड-हेलिङ सेवा’ जुनसम्म सुरु गर्नेछ- यस्तो राज्य जहाँ कम्पनीलाई झण्डै कुनै नियमनको सामना गर्नुपर्दैन । यसले प्रश्न उठाउँछ कि टेस्लाले सार्वजनिक सडकमा अप्रमाणित ’चालकविहीन प्रविधि’ प्रयोग गर्दा कति जोखिम उठाउने तयारी गरिरहेको छ ।
टेस्लाले लामो समयदेखि आफ्ना ‘अटोपाइलट’ र ‘फुल सेल्फ–ड्राइभिङ’ (एफसीडी) प्रणालीमा भएका दुर्घटनाहरूको दोष ग्राहकहरूलाई लगाउँदै आएको छ । कम्पनीले सधैं चालकहरूलाई ध्यानपूर्वक ड्राइभिङ गर्न तयार रहन सुझाव दिएको बताउने गरेको छ । तर अब मस्कले वास्तविक चालकविहीन ट्याक्सीहरू तैनाथ गर्ने वाचा गरेका छन्, जुन कानुनी विज्ञहरूका अनुसार दुर्घटनाको सम्पूर्ण जिम्मेवारी टेस्लामाथि आउनेछ ।
मस्कको दशक लामो वाचा, अझै पूरा हुन बाँकी
मस्कले करिब एक दशकदेखि पूर्णतः स्वचालित टेस्ला गाडी ल्याउने वाचा गर्दै आएका छन्, तर अझैसम्म पूरा गर्न सकेका छैनन् । पछिल्लो समयमा यी प्रतिज्ञाहरू अझ बढी केन्द्रमा आउन थालेका छन् किनभने टेस्लाले आफ्नो ध्यान स्वचालित सवारीहरूमा केन्द्रित गरिरहेको छ र जनताका लागि विद्युतीय गाडी (ईभी) उत्पादनलाई पछाडि सार्दैछ ।
तर मस्कका अस्पष्ट टिप्पणीहरूले अझै लगानीकर्ताहरूलाई अन्योलमा राख्दै आएको छ- कहिले, कति ठुलो मात्रामा र कस्तो व्यापार मोडेलअन्तर्गत टेस्लाले पूर्ण स्वचालित प्रविधि सार्वजनिक गर्नेछ भनेर ।
यद्यपि टेस्ला र मस्क दुवैले यसबारे प्रतिक्रिया दिएका छैनन् ।
टेक्सासमा रोबोट्याक्सी सञ्चालन गर्न कुनै कानूनी बाधा छैन टेक्सास राज्यको कानुनले टेस्लालाई रोबोट्याक्सी सेवा सुरू गर्न कुनै रोक लगाउँदैन । टेक्सासमा सरकारको नियमन गर्ने नीति अत्यन्तै नरम छ ।
राज्यको कानुनअनुसार चालकविहीन सवारीसाधनहरू सार्वजनिक सडकमा दर्ता र बीमासहित निस्फिक्री सञ्चालन गर्न पाउँछन् । कुनै राज्य निकायले चालकविहीन ट्याक्सी सेवाको अनुमतिपत्र जारी गर्ने वा निगरानी गर्ने अधिकार राख्दैन । साथै स्थानीय सहरहरू वा काउन्टीहरूलाई यसबारे आफ्नै नियमन बनाउने अनुमति छैन ।
टेक्सास राज्यका सिनेटर केली ह्यानककले भने, ‘संघीय सरकारले धेरै नियम ल्याएमा उद्योग नै समाप्त हुन्छ । त्यसैले हामीले टेक्सासमा प्रतिस्पर्धात्मक बजारलाई प्रवद्र्धन गर्नुपर्छ ।’
टेक्सासको सहज नीति र अन्य राज्यहरूको कडाइ
मस्कले २०२१ मा टेस्लाको मुख्यालय क्यालिफोर्नियाबाट टेक्सासको अस्टिनमा सारेका थिए । क्यालिफोर्नियामा चालकविहीन गाडी सञ्चालन गर्न कडा नियमहरू छन् । अहिलेसम्म जनरल मोटर्सको क्रुज र अल्फाबेटको वेमोमात्र पूर्ण चालकविहीन ट्याक्सी सेवा सञ्चालन गर्न अनुमति पाएका कम्पनीहरू हुन् ।
यी कम्पनीहरूले लाखौं माइल परीक्षण पूरा गरेपछि मात्र नियामक निकायहरूले अनुमति दिएका थिए । (हाल क्रुजले आफ्नो रोबोट्याक्सी सेवा बन्द गरिसकेको छ)।
जनवरी २९ को बैठकमा मस्कले ‘यसै वर्ष, क्यालिफोर्नियामा टेस्लाले ‘अनसुपरभाइज्ड’ (निगरानीविहीन) फुल सेल्फ-ड्राइभिङ (एफसीडी) संस्करण जारी गर्ने’ बताएका थिए । तर क्यालिफोर्नियाका नियामक निकायहरूका अनुसार टेस्लाले आवश्यक अनुमतिपत्रका लागि आवेदन दिएको छैन ।
क्यालिफोर्नियाले चालकविहीन गाडी अनुमोदनका लागि परीक्षणको न्यूनतम स्तर तोकेको छैन तर क्रुज र वेमोजस्ता कम्पनीहरूले लाखौं माइल परीक्षण गरेका थिए । यसको तुलनामा टेस्लाले २०१६ देखि अहिलेसम्म जम्मा ५६२ माइल मात्र परीक्षण गरेको छ ।
मस्कको चुनौती
टेस्लाले कम्पनीले अपेक्षाभन्दा कम आम्दानी रिपोर्ट गरेको बखत रोबोट्याक्सी सेवा सुरु गर्ने घोषणा भएको हो ।
मस्कले भनेका थिए, ‘हामी अस्टिनमा जुन महिनादेखि पैसा कमाउने स्वचालित राइड–हेलिङ सेवा सुरु गर्नेछौं ।’
तर उनले कति गाडी सञ्चालन हुनेछन्, ग्राहकहरूले सेवा कसरी पाउनेछन् वा यो सबैका लागि उपलब्ध हुनेछ कि हुने छैन भन्ने खुलाएका छैनन् ।
टेस्लाका लगानीकर्ता तथा ज्याक्स इन्भेस्टमेन्ट म्यानेजमेन्टका पोर्टफोलियो व्यवस्थापक ब्रायन मुलबेरी भन्छन्, ‘यो नै एलन मस्कको चुनौती हो । तपाईंले उनको कथनबाट अर्थ निकाल्नुपर्ने हुन्छ । के वास्तवमै हुनेछ र कहिले हुनेछ भन्ने अझै स्पष्ट छैन ।’
कानुनीविज्ञ ब्रायन्ट वाकर स्मिथका अनुसार टेक्सासले टेस्लालाई कुनै ‘पूर्व-अनुमोदन’ आवश्यकता राखेको छैन । तर उनले भने कि टेस्लाले कुनै ठूलो स्तरमा चालकविहीन गाडी तैनाथ नगर्ने सम्भावना छ ।
‘टेस्लाले कुनै स्विच थिचेर रातारात सबै गाडीलाई चालकविहीन बनाउन सक्दैन,’ स्मिथले भने । सम्भवतः अस्टिनका सीमित क्षेत्रहरूमा, राम्रो मौसममा वा टाढाबाट मानिसहरूले नियन्त्रण गर्न सक्ने गरी सानो परीक्षण गरिन सक्छ ।
‘हामीसँग कुनै शक्ति छैन’
टेक्सासको यातायात विभागका प्रवक्ताका अनुसार, ‘चालकविहीन सवारीसाधनहरू तबसम्म सञ्चालन गर्न पाइन्छ, जबसम्म तिनीहरू सुरक्षा र बीमाका आवश्यकताहरू पूरा गर्छन् ।’
तर अस्टिनमा पछिल्लो दुई वर्षमा चालकविहीन गाडीहरूको वृद्धि देखिएको छ, जसले नागरिकहरूमा चिन्ता बढाएको छ ।
२०२३ मा क्रूजका २० भन्दा बढी चालकविहीन गाडीहरूले टेक्सास विश्वविद्यालयको नजिकै ट्राफिक जाम निम्त्याएका थिए ।
सहरका यातायात विभागले २०२३ को जुलाईदेखि अहिलेसम्म ७८ वटा औपचारिक उजुरीहरू दर्ता गरेको छ, जसमा प्रहरी, आपतकालीन सेवाहरू र सर्वसाधारणका गुनासाहरू छन् ।
डिसेम्बरमा प्राप्त एउटा उजुरीमा वेमो गाडीले ३० मिनेटसम्म ट्राफिक अवरुद्ध गरेको उल्लेख गरिएको थियो, जसले ‘कम्तीमा तीन पटक धेरै नजिकबाट ठक्कर हुने अवस्था सिर्जना गर्यो ।’
अस्टिनका नगर परिषद सदस्य जो काद्री भन्छन्- ‘निजी कम्पनीहरूले सार्वजनिक सडकलाई परीक्षणस्थलको रूपमा प्रयोग गरिरहेका छन्, तर हामीसँग तिनलाई नियन्त्रण गर्ने कुनै शक्ति छैन ।’
सान्दर्भिक सामग्री :
चीनमा टेस्ला कारको बिक्री ११.५ प्रतिशतले घट्यो, घरेलु प्रतिस्पर्धा बढ्दै
मस्कको राजनैतिक प्रभाव ! बेलायत र युरोपेली बजारमा टेस्लाको बिक्री घट्दो
चीनमा टेस्लाको उच्च रेकर्ड, २०२४ मा बिक्री गर्यो ६ लाख ५७ हजारभन्दा बढी गाडी
नयाँ साझेदार खोज्दै ‘निसान’, ताइवानको ‘फक्सकन’ सँग सहकार्य गर्न इच्छुक
विद्युतीय सवारीमा फड्को मार्दै फरारी, अक्टोबरमा ६ नयाँ मोडल सार्वजनिक गर्ने
