काठमाडौं । सामाजिक सुरक्षा कोषमा चार वर्षदेखि योगदान गर्दै आएका एक युवा उपचारका लागि गत बिहीबार वीर अस्पताल पुगेका थिए ।

उनी आफ्नो उपचार खर्च सामाजिक सुरक्षा कोषले बेहोर्नेमा ढुक्क थिए । डाक्टरलाई स्वास्थ्य जाँच गराए र पुर्जीमा लेखिएको औषधी किन्न अस्पतालकै फार्मेसीमा गए । तर, डाक्टरले भने अनुसारको औषधि फार्मेसीमा रहेनछ ।

उनले नियमित सेवन गर्नुपर्ने औषधी वीर अस्पतालको फार्मेसीमा नपाएपछि उनले अस्पताल बाहिरको निजी फार्मेसीबाट औषधी किन्नपुर्‍याे।
‘अस्पतालको फार्मेसीमा औषधि रहेनछ, बाहिरको फार्मेसीमा औषधी किन्नु मेरो बाध्यता थियो । तर, औषधीको विल सामाजिक सुुरक्षा कोषबाट भुक्तानी भएन’, ती युवाले समस्या सुनाए ।

सामाजिक सुरक्षा कोषले आफ्ना योगदानकर्ताको उपचारको लागि विभिन्न अस्पतालसँग सम्झौता गरेको छ । तर, ती अस्पतालमा डाक्टरले सिफारिस गरेअनुसारको औषधी भने पाइँदैन ।

सामाजिक सुरक्षा कोषमै आवद्ध अर्का एक युवाले पनि सरकारी अस्पतालको सेवा प्रवाह बारे गुनासो गरे । ‘कोषमा आवद्ध भएको त्रिबि शिक्षण अस्पतालमा मैले नियमित उपचार गर्दै आएको छु, केही समयदेखि मेरो पेटमा समस्या आयो र इन्डोशकोपी गर्नुपर्ने भयो । तर, अस्पतालले एक महिना पछाडिको मिति दियो’, ती युवाले भने, ‘समस्या अहिले छ, एक महिनासम्म बाँच्छु वा बाँच्दिन ठेगान छैन । अस्पतालले दिएको समय कसरी पर्खनु ?’

त्रिबि शिक्षण अस्पतालमा समय लाग्ने भएपछि उनले ग्रान्डी अस्पतालमा गएर भोलिपल्टै उपचार गरेको बताए । ‘टिचिङमा समय नपाएपछि ग्रान्डीमा गएर भोलिपल्टै उपचार गरें । तर, मेरो स्वास्थ्य उपचारमा सामाजिक सुरक्षा कोषबाट हुनुपर्ने भुक्तानीमा समस्या भइरहेको छ’, ती युवाले भने ।

यी दुई प्रतिनिधि उदाहरणले सामाजिक सुरक्षा कोषबाट स्वास्थ्य उपचारको सहायता पाउन कति कठिन छ भन्ने देखाउँछ ।

अहिले सामाजिक सुरक्षा कोषले स्वास्थ्य उपचारको खर्च अस्पतालले नै कटाउने र कोषसँग भुक्तानी लिने व्यवस्था मिलाएको छ । तर, यो व्यवस्थामा योगदानकर्ताले भने हैरानी मात्रै भोगिरहेका छन् ।

सामाजिक सुरक्षा कोषका निर्देशक उत्तमराज नेपाल अस्पतालको फार्मेसीमा औषधी नपाएको, उपचारको समय ढिलो पाउने गरेको जस्ता गुनासो आउन थालेको स्वीकार्छन् ।

कोषबाट स्वास्थ्य उपचारको खर्च दावी गर्न नपाएका योगदानकर्ताले कोषको भूमिकाप्रति प्रश्न उठाएका छन् ।

‘वार्षिक १ लाख रुपैयाँ बराबरको उपचार खर्च कोषले बेहोर्ने भनिएको छ । पहिला बिल पेस गरेपछि भुक्तानी हुन्थ्यो । अहिले अस्पतालले नै छुट दिने व्यवस्था गरिएको छ । तर, न त अस्पतालमा भनेको समयमा उपचार हुन्छ न त औषधी नै पाइन्छ’, ती युवाले भने ।

कोषसँग आवद्ध नभएको निजी अस्पतालमा उपचार गर्दा र औषधी किन्दा कोषले भुक्तानी गर्न नमानेको उनीहरुले बताएका छन् ।

निजी क्षेत्रका श्रमिकका लागि भनेर सञ्चालनमा ल्याइएको कोषबाट श्रमिकले नै सहजरुपमा सुविधा नपाएको उनीहरुको गुनासो छ ।

‘निजी अस्पताल र फार्मेसीबाट उपचार लिनुपर्दा सामाजिक सुरक्षा कोषले सुविधा दिएको अनुभूति नै हुँदैन’, सेवाग्राहीहरु भन्छन् ।

सामाजिक सुरक्षा कोषका निर्देशक नेपाल भने डाक्टरको सिफारिस अनुसार निजी फार्मेसीमा किनिएको औषधीको विलमा भने भुक्तानी हुने गरेको दावी गर्छन ।

‘हामीले अस्पतालको फार्मेसीमा सबै प्रकारका औषधिहरु हुनुपर्ने भनेका छाँै, यदी कुनै अस्पतालमा औषधि भेटिएन भने डाक्टरको सिफारिसअनुसार फार्मेसीको बिल हामी लिन्छौं’, उनले भने ।

काठमाडौंमा सञ्चालित सरकारी अस्पतालमा बिरामीको चाप उच्च छ । सामान्य उपचारका लागि जाँदा समेत समयमै उपचार पाउन सकिने अवस्था छैन ।

एक्सरे तथा अल्ट्रा साउण्ड गर्नुपर्ने बिरामीले पनि महिनौ दिनसम्म पालो पर्खिनुपर्ने बाध्यता छ ।

तोकिए बमोजिम सेवा नदिए सम्झौता रद्द

अस्पतालसँग भएको सम्झौता अनुसार योगदानकर्ताले उपचार नपाए कोषले सम्झौता रद्द गर्ने बताएको छ ।

‘हामीले औषधी उपचारको खर्च सेम डे रिर्भसमेन्ट (उही दिन भुक्तानी) गर्दै आएका छौँ, सम्झौता अनुसारको सुविधा नदिएर दुःख दिने काम भयो भने हामी तुरुन्तै कारबाहीमा उत्रन्छौँ’, नेपालले भने ।

‘अहिले हामीकहाँ अस्पतालले दुःख दियो भन्दै योगदानकर्ताले गुनासो गर्नुभएको छ, उहाँहरुको गुनासो आउनासाथ मैले सम्बन्धित अस्पतालमा सम्पर्क गरेर सहजीकरण गर्ने गरेको छु’, उनले भने ।

६० अस्पतालसँग सम्झौता

कोषले सातै प्रदेशमा रहेका ६० वटा अस्पतालसँग स्वास्थ्य सेवा प्रवाहका लागि सम्झौता गरेको छ । कोषले सम्झौता गरेका सरकारी तथा निजी लगानीका अस्पतालमध्ये बागमति प्रदेशभित्र २७ वटा अस्पताल कोषमा आवद्ध छन् ।

सुरुवाती चरणमा ६० अस्पतालसँग सम्झौता गरेको कोषले अन्य अस्पतासँग सम्झौता गर्दै जाने बताएको छ । कोषका प्रवक्ता विवेक पन्थीले काठमाडौंमा सञ्चालित निजी क्षेत्रका ठूला अस्पतालसँग सम्झौताको तयारी अन्तिम चरणमा पुगेको बताए ।

‘हामीले पहिला नै सम्झैता गर्न आउनुस भन्दा उहाँहरु आउनुभएको थिएन, अहिले उहाँहरु आफै आउने तयारीमा हुनुहुन्छ, अबको केही दिनमा नै नाम चलेको ठूला अस्पताल कोषमा आवद्ध हुन्छन’, उनले भने ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

जापानमा रोजगारीको उपलब्धता घट्यो

आवास र भोजन सेवाको वृद्धि २२ प्रतिशत, आर्थिक वृद्धि ३.८७ प्रतिशतले हुने

विदेश पठाइदिन्छु भन्दै ४२२ जनालाइ ठगि गर्ने पक्राउ, प्रहरीद्वारा सार्वजनिक

ललितपुरको आनन्दवनमा डढेलो निभाउने क्रममा घाइते भएका दुई जनामध्ये एकको मृत्यु

कागबेनीमा कलेज बस दुर्घटना, २१ घाइते

छानबिन नगरी समाचार हटाउने सर्वोच्चको आदेश संविधानको भावनासँग बाझियो : पत्रकार महासंघ