काठमाडौं । जीवन बीमा कम्पनीलाई चुक्ता पुँजी न्यूनतम ५ अर्ब र निर्जीवन बीमा कम्पनीलाई चुक्ता पुँजी न्यूनतम २ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ पुर्याउन नेपाल बीमा प्राधिकरणले दिएको समय सीमा सकिनै लाग्दा प्राधिकरणलाई समय सीमा थप्न दवाव परको छ । यहि चैत मसान्तभित्र पुँजी वृद्धि गर्नुपर्ने समय सीमा भए पनि जीवन बीमातर्फ एउटा मात्र कम्पनीले पुँजी ५ अर्ब रुपैयाँ पुर्याएको छ भने निर्जीवनतर्फ तीन वटा कम्पनीले मात्र पुँजी २ अर्ब ५० करोड नघाएका छन् ।

बीमा प्राधिकरणले तोकिएकै समयमा पुँजी वृद्धि गर्न बारम्बार ताकेता गर्दै आएको छ । तर अधिकांश बीमा कम्पनीहरुले प्रक्रिया पुरा गर्न थप समय माग गरेका छन् । बीमा कम्पनीहरुले पुँजी वृद्धिको समय कम्तिमा ६ महिना थप गर्न माग गरेका छन् भने बीमा समितिले पुँजी वृद्धि गर्न सफल नभएका कम्पनीहरुको व्यवसायमा रोक लगाउने सम्मको चेतावनी दिँदै आएको छ ।

बीमा प्राधिकरणका अध्यक्ष सूर्यप्रसाद सिलवाल भन्छन्- ‘जसले बीमा समितिको निर्देशन पालना गरेका छैनन र पुँजी वृद्धि गर्न सकेका छैनन्, २०८० बैशाखदेखि उनीहरुको विभिन्न पोर्टफोलियोको विजनेशमा प्राधिकरणले रोक लगाउने छ, निर्देशन पालना नगरेको भन्दा १० लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना तिराउनेछ ।’

नेपाल लाइफको चुक्ता पुँजी पुगिसकेको छ । नेशनल लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीले बोनस सेयर वितरण गरेर पुँजी वृद्धि गर्न सकिने जनाएको छ । कम्पनीको लागि ३५ करोड रुपैयाँ मात्र पुँजी कम छ । गत आर्थिक वर्षको नाफाबाट बोनस सेयर वितरण गरेर नै पुँजी ५ अर्ब पुर्याउने कम्पनीको वित्तीय सामर्थ्य छ ।

प्राइम, गुराँस र युनियन लाइफ पनि मर्जर प्रक्रियामा छन् । यी तीन कम्पनी मर्ज सफल भएका करिव साढे सात अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी पुँजी हुनेछ । यी कम्पनीको मर्जर प्रक्रिया चैत भित्र नसकिने भएको छ ।

जीवन बीमातर्फ साविकको सूर्य लाइफ र ज्योति लाइफ इन्स्योरेन्स मर्ज भइ सूर्यज्योति लाइफ इन्स्योरेन्स भएको छ । यो कम्पनीले चुक्ता पुँजी ५ अर्ब पुर्याउन अझै ४५ करोड रुपैयाँ थप्नुपर्नेछ । उसले गत आर्थिक वर्ष नाफाबाट बोनस सेयर पनि नदिने घोषणा गरिसकेको छ । तोकिएको पुँजीको लागि अपुग रकमको लागि हकप्रद सेयरबाट पुँजी वृद्धि योजना बीमा प्राधिकरणलाई बुझाएको छ ।

त्यस्तै, सानिमा र रिलायन्स लाइफ इन्स्योरेन्स मर्ज भई आगामी चैत ९ गतेदेखि एकीकृत कारोबार गर्दै छन् । दुई कम्पनी मर्ज हुँदा ४ अर्ब १० करोड पुँजी हुनेछ । ९० करोड पुँजीको लागि यस कम्पनीले गत वर्षको नाफाबाट बोनस सेयर वितरण गर्न र अपुग रकमको लागि हकप्रद सेयर जारी गरी पुँजी ५ अर्ब रुपैयाँ पुर्याउने योजना बनाएको छ । यस कम्पनीको लागि हकप्रद सेयर जारी गरी पुँजी वृद्धिको कार्य सम्पन्न गर्नको लागि अझै कम्तिमा ६ महिना लाग्नेछ ।

महालक्ष्मी र प्रभु लाइफ इन्स्योरेन्स मर्जरको प्रकृयामा छन् । दुई कम्पनी मर्ज हुँदा ४ अर्ब १० करोड रुपैयाँ पुँजी हुन्छ । अपुग ९० करोड पुँजीको लागि प्रभु महालक्ष्मीले एफपीओ जारी गर्ने तयारी गरेका छन् । महालक्ष्मीले सर्बसाधारणलाई सेयर निष्काशन नगरेकाले उक्त हिस्सा सेयर एफपीओ जारी गरिने महालक्ष्मी लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत रमेशकुमार भट्टराईले बताए । मर्ज सकिएर एफपीओ जारी गर्ने प्रक्रिया पुरा गर्न कम्पनीलाई करिव ९ महिना लाग्नेछ ।

रिलायबल, सन नेपाल, सिटिजन, आइएमई लाइफले प्रिमियममा आईपीओ जारी गर्ने प्रकृया अघि बढाएका छन् । प्रिमियममा सेयर निष्काशन र बोनस सेयर वितरणबाट पुँजी ५ अर्ब पुर्याउने योजना बीमा समितिमा प्रस्ताव गरेको सम्बन्धित कम्पनीहरुले बताएका छन् । यी कम्पनीहरुलाई सेयर निष्काशन गर्ने प्रक्रिया पुरा गर्न पनि ६ महिनाभन्दा बढी लाग्ने जानकारहरु बताउँछन् ।

एशियन लाइफले ८.५ प्रतिशत बोनस सेयर घोषणा गरेको छ । घोषित लाभांश वितरणसँगै इन्स्योरेन्सको चुक्ता पुँजी ३ अर्ब १४ करोड रुपैयाँ पुग्ने छ । चालु आर्थिक वर्षको नाफाबाट पनि बोनस सेयर वितरण गर्ने र अपुग पुँजीको लागि करिव ४२ प्रतिशत हकप्रद सेयर जारी कम्पनीले बीमा प्राधिकरणसँग प्रस्ताव गरेको छ । उक्त प्रस्ताव बीमा समितिले स्वीकृत गर्ने अपेक्षा कम्पनीको रहेको छ । मर्जको लागि उपयुक्त पात्र नपाएकोले मर्जमा जान नसकेको भन्दै कम्पनीले हकप्रद सेयर जारी गर्न अनुमति माग गरेको हो । बीमा प्राधिकरणले भने बढीमा ३० प्रतिशत मात्र हकप्रद जारी गर्न दिने बताउँदै आएको छ ।

शिखर इन्स्योरेन्सको पुँजी २ अर्ब ६५ करोड रुपैयाँ भैसकेको छ । मर्ज तथा हकप्रद सेयर जारी नगरी तोकिएको समय अगावै पुँजी वृद्धि गर्ने निर्जीवन तर्फ शिखर मात्र हो ।

त्यस्तै, मर्जपछि सिद्धार्थ प्रिमियर इन्स्योरेन्सको पुँजी २ अर्ब ८० करोड भएको छ । मर्जपछि बनेको सगरमाथा लुम्बिनी इन्स्योरन्सको पुँजी पनि २ अर्ब ६२ करोड भएको छ । तर मर्जपछि बनेको सानिमा जनरल इन्स्योरेन्सको पुँजी अझै ५० करोड रुपैयाँ कम रहेको छ । कम्पनीले गत आर्थिक वषको बोनस सेयर वितरणपछि अपुग रकमको लागि हकप्रद सेयर जारी गरी योजना बनाएको छ ।

बीमा प्राधिकरणले पुँजी वृद्धिको लागि समय थप गरेको चालु आर्थिक वर्षको नाफाबाट बोनस सेयर वितरण गर्ने तर हकप्रद सेयर जारी नगर्ने कम्पनीको आन्तरिक तयारी छ । जुन विधिबाट गए पनि यस कम्पनीको लागि पनि पुँजी पुर्याउन कम्तिमा ६ महिना लाग्ने देखिएको छ ।

निर्जीवन बीमातर्फ हिमालयन र एभरेष्ट इन्स्योरेन्स मर्ज भई बनेको हिमालय एभरेष्टको लागि २७ करोड पुँजी कम छ । कम्पनीले २.७५ प्रतिशत बोनस सेयर प्रस्ताव गरेको छ । प्रस्तावित बोनस पारित भएपछि कम्पनीको चुक्ता पुँजी २ अर्ब २९ करोड रुपैयाँ पुग्ने छ । गत आर्थिक वर्षको दुबै कम्पनीको एकीकृत लेखापरिक्षण काम सम्पन्न नभएकोले यो कम्पनीले पनि चैत मसान्तभित्र पुँजी साढे २ अर्ब पुर्याउन सक्दैन । उसको लागि पनि समय थप्नुपर्ने वाध्यता हुन्छ ।

आईएमई जनरल र प्रुडेन्सियल इन्स्योरेन्स मर्जरको प्रकृयामा छन् । दुई कम्पनीले असार मसान्तसम्म मर्जरको प्रकृया सम्पन्न गर्ने लक्ष्य लिएका छन् । मर्ज सफल भएमा कम्पनीको पुँजी ३ अर्ब नाघ्ने छ र पुँजीको आधारमा सबैभन्दा ठूलो कम्पनी बन्ने छ । यद्यपी पुँजी वृद्धि गर्नु पर्ने चैत मसान्तको सीमा यी कम्पनीको लागि पनि अपुग नै भएको छ ।

नेको इन्स्योरेन्सले १५ प्रतिशत बोनस सेयर प्रस्ताव गरेको छ । प्रस्तावित बोनस पारित भएसँगै कम्पनीको चुक्ता पुँजी २ अर्ब ३१ करोड रुपैयाँ नाघ्ने छ । अपुग रकमको लागि हकप्रद सेयर निष्काशन गर्ने कम्पनीको योजना छ । यो कार्य चालु आर्थिक वर्षभित्र सम्पन्न गर्न कम्पनीको लागि कठिन हुनेछ ।

एनएलजी इन्स्योरेन्सले पनि १० प्रतिशत बोनस सेयर प्रस्ताव गरेको छ । सो पारित भएमा कम्पनीको चुक्ता पुँजी १ अर्ब ४५ करोड रुपैयाँ पुग्ने छ । बाँकी रकमको लागि हकप्रद सेयर निष्काशन गर्न कम्पनीले बीमा प्राधिकरणसँग अनुमति मागेको छ । एनएलजी कम्पनी नेशनल लाइफको सहायक कम्पनी भएकोले मर्जमा जान नमिल्ने कम्पनीको प्रस्ताव रहेको छ । त्यसबारे बीमा प्राधिकरणले भने कुनै निर्णय गरेको छैन ।

त्यसैगरी, युनाइटेड र अजोड मर्जरको प्रक्रियामा छन् । युनाइटेड इन्स्योरेन्सको चुक्ता पुँजी १ अर्ब २ करोड छ । प्रस्तावित ५ प्रतिशत बोनसपछि कम्पनीको चुक्ता पुँजी १ अर्ब ७ करोड रुपैयाँ नाघ्ने छ । अजोडको एक अर्ब रुपैयाँ पुँजी छ । दुई कम्पनी मर्ज हुँदा पनि झण्डै ४३ करोड पुँजी कम हुनेछ । मर्ज सफल भएपछि हकप्रद सेयर जारी गर्न यो कम्पनीको लागि झण्डै एक वर्ष लाग्नेछ । राष्ट्रिय बीमा कम्पनी, प्रभु इन्स्योरेन्स र नेपाल इन्स्योरेन्स भने अझै अन्यौलमा रहेको देखिएको छ ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

एनसीएचएलले नेप्सलाई १ः०.२८ को स्वाप रेसियोमा प्राप्ति गर्ने

राष्ट्रिय बीमा कम्पनीको सञ्चालकमा नेपाल बैंकका अधिकारी

सिटिजन्स बैंकका ग्राहकलाई काठमाडौंका विभिन्न संघ संस्थामा छुट हुने

हिमालयन सेक्युरिटिजले सुरु गर्यो कारोबार

नेपाल इलेक्ट्रोनिक पेमेन्टको साधारण सभा सम्पन्न

सिद्धार्थ बैंकलाई ‘अन्तर-बैंक पुरुष फुटसल’ को उपाधि