७४ वर्षीय गुटेरेस : प्रधानमन्त्री र राष्ट्रपति हुँदै यूएनको महासचिवसम्म, यस्तो छ उनको जीवन कथा

  २०८० कार्तिक १४ गते ११:२१     विकासन्युज

काठमाडौं । पछिल्लो केही दिनयता नेपाली राजनीतिक दल र सञ्चार माध्यमको प्राथमिकतामा संयुक्त राष्ट्र संघका महासचिव एन्टोनियो गुटेरेस परेका छन् । चार दिने भ्रमणका लागि नेपाल आएका गुटर्रेसको विभिन्न व्यक्तिहरुसँगको भेटघाट, उनले दिएको अभिव्यक्ति लगायतका विषय अहिले नेपाली सञ्चार माध्यमको प्रमुख प्राथमिकतामा परिरहेका छन् ।

राष्ट्रसंघको ७८औं महासभामा भाग लिन गएका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले महासचिव गुटेरेस लाई नेपाल भ्रमणमा निम्त्याएपछि नेपाल आइपुगेका गुटर्रेसले आइतबार काठमाडौं ओर्लिनासाथ उच्च सरकारी अधिकारी तथा प्रमुख राजनीतिक दलका शीर्ष नेताहरूसँग भेटेर राष्ट्रसंघ र नेपालबीच दशकौंदेखि मित्रवत् र सौहाद्रपूर्ण सम्बन्ध रहेको धारणा राखे ।

जलवायु परिर्वतनबाट नेपालमा परेको प्रभाव नजिकबाट हेर्ने र आगामी नोभेम्बरमा हुने ‘कोप २८’ को एजेन्डा बनाउन, अतिकम विकसितबाट स्तरोन्नति हुन लागेको नेपाललाई धन्यवाद दिन र शान्ति प्रक्रिया चाँडो टुंग्याउन आग्रह गर्ने एजेन्डा लिएर नेपाल आएका उनी यतिखेर पोखरामा छन् ।

गुटेरेस सोमबार उच्चस्तरीय राजनीतिक भेटवार्तामा सहभागी भई नेपाली नेताहरूलाई आफ्ना एजेन्डा सुनाए । उनले राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेल, प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’, नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली, नेपाली कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा, सभामुख देवराज घिमिरे, रक्षा, परराष्ट्रलगायत मन्त्रीसँग छुट्टाछुट्टै भेटवार्ता गरेर नेपाल आउनुको उद्देश्य सुनाएका थिए ।

नेपाली सेनाको विमानमार्फत् सोमबार दिउँसो पोखरा पुगेका महासचिव गुटेरेसलाई पोखरेलीले न्यानो स्वागत गरे । उनलाई स्वागत गर्न पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बाहिर सांस्कृतिक झाँकीसहित मौलिक नाच समेत प्रस्तुत गरिएको थियो ।

नेवारी समुदायमा प्रचलित तायमचा, जनजाती समुदायको सोरठी, नौमती बाजालगायत मौलिक संस्कृति देखाइएको थियो । परम्परागत वेशभूषामा सजिएका आमा समूह, जनप्रनिधि, पर्यटन व्यवसायीलगायतले गुटेरेसलाई स्वागत गरेका थिए ।

महासचिव एन्टोनियो गुटेरेसले मंगलबार संघीय संसदमा सम्बोधन गर्दैछन् । महासचिव गुटेरेसले दिउँसो ४ बजे राष्ट्रिय सभा र प्रतिनिधिसभाको संयुक्त बैठकलाई सम्बोधन गर्ने संघीय संसद सचिवालयले जनाएको छ ।

संयुक्त राष्ट्रसंघका नवौं महासचिव गुटेरेसले सन् २०१७ जनवरी १ मा पदभार ग्रहण गरेका थिए । शरणार्थी शिविरदेखि युद्ध क्षेत्रसम्म संसारका सबैभन्दा कमजोर मानिसका पीडा देखेर गुटेर्रेसले सबैका लागि मानव मर्यादा सुनिश्चित गर्न आफ्नो प्रयास केन्द्रित गरिरहेका छन् ।

उनले कोरोना महामारीमा काम गर्न, जलवायु आपतकाल सम्बोधन गर्न, लैङ्गिक समानता अगाडि बढाउन र २१औं शताब्दीको महत्वाकांक्षी सुधार हासिल गर्ने काम सुरु गर्न संयुक्त राष्ट्र चार्टरप्रति आफ्नो प्रतिबद्धतालाई आकर्षित गरेका छन् ।

शान्ति, दिगो विकास, मानव अधिकार र मानवीय सहायता सुरक्षित गर्न संगठनको महत्वपूर्ण प्रयासमा उनले उल्लेख्य काम गर्दै आएका छन् । महासचिव नियुक्त हुनुअघि गुटेरेसले सन् २००५ जुनदेखि सन् २०१५ डिसेम्बरसम्म शरणार्थीहरूका लागि संयुक्त राष्ट्र संघीय उच्चायुक्तका रूपमा काम गरेका थिए ।

पछिल्ला दशकहरूमा सबैभन्दा गम्भीर मानव विस्थापन संकटको समयमा विश्वको अग्रणी मानवीय संस्थाहरूमध्ये एकको नेतृत्व उनले गरेका थिए । सिरिया र इराकको द्वन्द्व र दक्षिण सुडान, मध्यअफ्रिकी गणतन्त्र र यमनका सङ्कटले युएनएचसिआरका गतिविधिमा ठूलो वृद्धि ल्याएको थियो । किनभने द्वन्द्व र उत्पीडनबाट विस्थापित मानिसको संख्या २००५ मा ३ करोड ८० लाखबाट बढेर २०१५ मा ६ करोडभन्दा बढी पुगेको थियो ।

युएनएचसिआर प्रवेश गर्नुअघि गुटेरेसले सरकारी र सार्वजनिक सेवामा २० वर्षभन्दा बढी समय बिताए । उनी सन् १९९५ देखि २००२ सम्म पोर्चुगलको प्रधानमन्त्री थिए । त्यसबेला उनी पूर्वी टिमोरको संकट समाधान गर्न अन्तर्राष्ट्रिय प्रयासमा धेरै नै संलग्न भएका थिए ।

सन् २००० को सुरुवातमा युरोपेली काउन्सिलको अध्यक्षका रूपमा उनले विकास र रोजगारीका लागि लिस्बन एजेन्डा अपनाउने नेतृत्व गरेर पहिलो युरोपेली संघ-अफ्रिका शिखर सम्मेलनको सह–अध्यक्षता गरेका थिए ।

उनी सन् १९९१ बाट २००२ सम्म पोर्चुगल राज्य परिषदको सदस्य थिए । गुटेरेस सन् १९७६ मा पोर्चुगल संसदमा निर्वाचित भएका थिए जहाँ उनले १७ वर्षसम्म सदस्यका रूपमा सेवा गरेका थिए । त्यस अवधिमा उनले संसदका अर्थ, वित्त तथा योजना समिति र त्यसपछि प्रादेशिक प्रशासन, नगरपालिका तथा वातावरणसम्बन्धी संसदीय समितिको अध्यक्षता गरेका थिए । उनी आफ्नो पार्टीको संसदीय दलका नेता पनि थिए ।

गुटेरेस सन् १९८१ देखि १९८३ सम्म युरोप काउन्सिलको संसदीय सभा सदस्य थिए । जहाँ उनले जनसांख्यिकी, आप्रवासन र शरणार्थी समितिको अध्यक्षता गरेका थिए ।

गुटेरेस धेरै वर्षसम्म सामाजिक लोकतान्त्रिक राजनीतिक दलहरूको विश्वव्यापी संगठन सोसलिस्ट इन्टरनेसनलमा सक्रिय थिए । उनी सन् १९९२ देखि सन् १९९९ सम्म समूहको उपाध्यक्ष थिए । पछि अफ्रिकी समिति र विकास समितिको सह-अध्यक्ष बने ।

उनले सन् १९९९ देखि २००५ को मध्यसम्म राष्ट्रपतिका रूपमा सेवा गरे । उनले पोर्चुगिज शरणार्थी परिषदका साथै पोर्चुगिज उपभोक्ता संघ डिईसिओ स्थापना गरे र सन् १९७० सुरुवातमा लिस्बनको गरिब छिमेकमा सामाजिक विकास परियोजनाहरू सञ्चालन गर्ने संस्था कन्ट्रो डे एक्काओ सोसल युनिभर्सिटारियोको अध्यक्षका रूपमा सेवा गरेका थिए ।

गुटेरेस क्लब अफ म्याड्रिडका सदस्य छन्, जुन विश्वभरिका प्रजातान्त्रिक पूर्वराष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीहरूको नेतृत्व समूह हो ।

महासचिव गुटेरेसको जन्म लिस्बनमा सन् १९४९ मा भएको थियो । उनले इन्स्टिट्युटो सुपेरियर टेक्निकोबाट इन्जिनियरिङमा स्नातक गरेका छन् । उनी पोर्चुगिज, अंग्रेजी, फ्रेन्च र स्पेनिस भाषामा दक्ष छन् । उनले क्याटरिना डे अल्मेडा वाज पिन्टोसँग विवाह गरेका छन् र उनका दुई छोराछोरी, एक सौतेनी छोरा र तीन नाति नातिना छन् ।

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.