नेशनल लाईफ इन्स्यारेन्सका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) हुन् सुरेश प्रसाद खत्री । बीमा क्षेत्रमा प्रवेश पनि नेशनल लाईफ इन्स्यारेन्सबाटै गरेका खत्री अहिले सोही कम्पनीको नेतृत्व गरिरहेका छन् । एउटा इन्ट्री लेवलदेखि त्यो संस्थाको नेतृत्व गर्ने अवसर सीमितले मात्रै पाउँछन् । तर, त्यो अवसर सीईओ खत्रीले पाए । बीम क्षेत्रमा तीन दशक अनुभव भएका खत्रीले नेशनल लाईफ इन्स्योरेन्समा २०५१ सालमा प्रवेश गरेका थिए । अहिले यही कम्पनीको नेतृत्व गरिरहेका खत्रीसँग वर्तमान बीमा व्यवसाय, यस क्षेत्रका अवसर, चुनौती र जोखिमसँगै आगामी कार्यदिशाका विषयमा विकासन्युजका लागि सीआर भण्डारीले संक्षिप्त कुराकानी गरेका छन् ।

बीमा कम्पनीहरू बलियो हुँदा उनीहरूले खोज तथा अनुसन्धानमा काम गर्छन, नयाँ-नयाँ बीमा पोलिसी ल्याउनेछन्, त्यसले बीमा क्षेत्रलाई धेरै अगाडि बढाउँछ भन्ने सोचका साथ कम्पनीहरूबीच मर्ज तथा पुँजी वृद्धि गरियो । पुँजी वृद्धिसँगै तपाईंको कम्पनीले यसतर्र्फ के-के काम गरिरहेको छ ?

नेशनल लाइफले मर्ज नगरी नियामकले तोकेको पुँजी पुर्याइसकेको छ । नयाँ बीमा पोलिसी ल्याउन कम्पनीले गृहकार्य गरिरहेको छ । बीमा प्राधिकरणको उद्देश्य अनुरूप कम्पनीले अभिकर्ताहरूसँग छलफल तथा बहस गरेर नयाँ बीमा योजना ल्याउने तयारी गरेको छ । कस्तो किसिमको प्रडक्ट ल्याउने भनेर बजारसँग निर्भर हुन्छ । अहिले पनि बीमा सम्बन्धी सचेतनाको अभाव छ । सहरी क्षेत्रका ग्राहकहरू सचेत भएकाले नयाँ प्रडक्टमा अभ्यस्त हुनुहुन्छ भने ग्रामिण भेगमा त्यस किसिमको वातावरण बनिसकेको छैन । तैपनि नयाँ–नयाँ प्रडक्ट विकास गरेर सकारात्मक तरिकाले अगाडि बढ्ने कम्पनीको रणनीति छ ।

अर्थतन्त्रमा संकुचन आउँदा बीमा क्षेत्रलाई प्रत्यक्ष असर गर्याे । यो संकटबाट माथि उठ्न तपाईंको कम्पनीले कस्ता किसिमका अभ्यास गरिरहेको छ ?

कम्पनीले नयाँ अभ्यास गर्दैमा सबै समस्या समाधान हुँदैन । आर्थिक मन्दी विश्वभर नै छ । त्यसको प्रत्यक्ष असर नेपालमा पनि परेको हो । तुलनात्मक रूपमा केही चलायमान हुन खोजिरहेको छ । के कारणले बजार डाउन भएको हो भनेर राज्यले गम्भीर भएर सोच्नुपर्छ । बीमा कम्पनीले प्रडक्टहरू सस्तो बनाएर मात्रै हुँदैन । सकेसम्म स–सानो बीमा गराएर सबैलाई समेट्नु पर्छ ।

बैंकहरूले नयाँ कर्जा लगानी गर्न सकेका छैनन, त्यसैले बीमा कम्पनीको व्यापार घटेको हो भनेर बीमकहरूबाट पटक–पटक सुनिन्छ । बीमा कम्पनीहरू आफ्नो तरिकाले किन अगाडि बढ्न सकिरहेका छैनन् ? व्यापार विस्तारमा बैंकप्रतिको निर्भरता कम गर्न बीमा कम्पनीहरूले नयाँ के काम गरिरहेका छन् ?

बैंकसँग निर्भर भएर बीमा बजार चलेको भन्ने सान्दर्भिक होइन । बैंकले कर्जा उपलब्ध गराएपछि व्यापार हुने, यदि उपलब्ध नगराएपछि व्यापार नहुने भन्ने हुँदैन । आर्थिक मन्दीको कारण नै व्यापारमा असर परेको हो । आर्थिक मन्दी बीमा, बैंकिङ लगायत राज्यभर एकै किसिमको प्रभाव परेको छ । एउटा क्षेत्र अर्काे क्षेत्रसँग सम्बन्धित भएकाले प्रभाव परेको हो । जस्तो बैंक बीमासँग र बीमा बैंकसँग पनि सम्बन्धित छ । कर्जा प्रवाह भएपछि त्यसको बीमा गर्नु पर्ने हुन्छ । ऋणीहरूको जीवन बीमा गर्नुपर्ने हुन्छ । त्यो बीमासँग सम्बन्धित भयो । त्यसैले एकअर्कासँग परिपुरक नै हुन् । सबै मिलेर राज्यले स्थीर नीति नियम बनायो भने पक्कै पनि सहज हुन्छ । कम्पनीहरूको व्यापार व्यवसाय पनि वृद्धि गर्न अभिप्रेरित हुन्छ ।

अहिले बीमा कम्पनीहरूका लागि नयाँ अवसर के-के छन् ?

अधिकांश युवाहरू विदेश पलायन भएका छन् । त्यहाँबाट व्यापार ल्याउन सकियो भने कम्पनीको व्यवसाय वृद्धिसँगै राज्यको स्रोत पनि जुट्छ । अन्तर्राष्ट्रिय कम्पनीमा भन्दा स्वदेशी कम्पनीमा सो रकम आउँथ्यो ।

अहिले बीमा व्यवसायका समस्या, जोखिम र अवरोध के-के छन् ?

पहिलाको तुलनामा प्राधिकरणबाट सकारात्मक नीति तथा नियम बनेर आएका छन् । ती नीति नियमहरू व्यवहारिक पनि छन् । अहिले नियामकबाट असहयोग भएको अभ्यास छैन । तर, आर्थिक मन्दीका कारण व्यवहारिक समस्या धेरै छन् । बीमा कम्पनीहरूले अभिकर्ताहरूमार्फत बीमा गर्ने हो । तर, अभिकर्ताहरूले लगानी गरेका सहकारी संस्थाहरू डुबेका छन् । जसले गर्दा उहाँहरूले व्यक्तिगत लगानीबाट ग्राहक बनाउन सक्नु भएको छैन । आर्थिक मन्दीका कारण बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट कर्जा प्रवाह हुन सकेको छैन ।

बीमा कम्पनीहरूको संरक्षण र प्रवर्द्दनमा नेपाल बीमा प्राधिकरणले खेल्नुपर्ने भूमिका के हो ?

नयाँ व्यापार व्यवसायका स्रोत खोज्नुपर्छ । एउटा कम्प्लायन्स पनि हुनुपर्छ । र, व्यवसाय पनि सोही अनुरूप अगाडि बढाउनु पर्छ । कम्प्लायन्स बिनाको व्यवसाय सम्भव छैन । कम्प्लायन्स र व्यवसाय दुइटैलाई समानुपातिक हिसाबले लगियो भने उपयुक्त हुन्छ ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

सेयर कर्जामा २० करोडको सीमा खारेज, १५ करोड सीमा यथावत

सानिमा जिआईसीका केही संस्थापक बाहिरिँदै

पूर्वडीसीईओ चन्द बने सानिमा रिलायन्स लाइफको सञ्चालक

सौर्य एयरको बीमा प्रभुमा, ३० करोडसम्म दाबी आउन सक्ने, विदेशबाट आउँदै सर्भेयर

सम्पदा लघुवित्तद्वारा बीमा क्षतीपूर्ति बापतको रकम हस्तान्तरण

हिमालयन लाइफ इन्स्योरेन्सका सञ्चालक दुगडको राजीनामा स्वीकृत