काठमाडौं । बैशाख २ गते (अप्रिल १५) २७ सय ३५.४ विन्दुमा रहेको पुँजी बजार मापक नेप्से परिसुचक बैशाख ७ गते (अप्रिल २०) २६ सय ६४.६२ विन्दुमा पुगेर कारोबार बन्द भयो ।

यो ४ करोबार दिनमा नेप्से परिसुचक ७०.७८ अंकले घट्यो । यसबीचका केही कारोबार दिनमा बजार सामान्य अंकले नबढेको भने होइन ।

यो ४ कारोबार दिनको नेप्सेको गतिविधि नियाल्ने हो भने बजारले केही सयम थकाई मारेको हो वा झर्ने चरणमा प्रवेश गरेको हो भन्ने दुविधा उत्पन्न हुन सक्छ । बजारले अहिले थकाई मात्रै मारेको हो भने बजार फेरि बढ्न सक्छ ।

बजार बढ्नु वा घट्नुमा बजारसँग सम्बन्धित खास कारणहरु हुने गर्छन् । पछिल्ला केही दिनयताका राजनीतिक गतिविधि र नेताहरुका भनाईलाई आधार मान्ने हो भने वर्तमान सरकारको निरन्तरतामाथि शंका गर्ने ठाउँ भेटिन्छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुमा लगानीयोग्य रकम (तरलता) कम हुँदै गएको समाचारहरु सार्वजनिक भइरहेका छन् । कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) संक्रमणको दोस्रो लहर चलेसँगै सरकारले मानवीय गतिविधिमा केही नियन्त्रण गर्ने पहल थालेको छ । यी कारणहरु बजार घट्नको लागि सहयोगी हुन सक्छन् ।

तर, बजार अब घट्छ वा फेरि बढ्छ भनेर यकिन गरिहाल्ने अवस्था भने छैन । बजार बढ्नको लागि चाहिने आधारभूत परिवेश पनि छ । जस्तो कि कोभिड महामारी बढ्दै जाने हो भने लगानीका अन्य क्षेत्र आकर्षक नहुन सक्छन् । अरु नै पेशा व्यवसायमा संलग्न व्यक्तिहरु पनि कोभिडका कारण आफ्नो पेशा व्यवसायबाट फुर्सदिला भएर सेयर बजारमा लगानी गर्न भित्रन सक्छन् । बजारमैत्री छवि बनाएका नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारी अहिले नै सेयर बजारलाई नियन्त्रण गरिहाल्नुपर्छ भन्ने निक्र्योलमा पुगिसकेका छैनन् ।

यस्तै, पुँजी बजारले हरदम स्वागत गरेका अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेल आगामी आर्थिक वर्षको बजेट तयारीको चटारोमा छन् । उनले आगामी आर्थिक वर्षको बजेट मार्फत पुँजी बजारले अपेक्षा गरेअनुसारका केही सकारात्मक कार्यक्रमहरु ल्याउने आशामा लगानीकर्ता छन् । यी आधारहरु भनेको बजार अझै बढ्छ भन्ने अपेक्षा गर्नको लागि सहयोगी हुन् ।

नेपाल इन्भेष्टर्स फोरमका पूर्वअध्यक्ष तथा भेट्रान लगानीकर्ता अम्बिका प्रसाद पौडेल बजार अहिल केही समयको लागि थकाई मारेको भएपनि छिट्टै नै नयाँ गतिका साथ माथि चढ्ने विश्लेषणमा छन् ।

‘नेपाली पुँजी बजार जुन उच्चतम विन्दु चुम्नको लागि अघि बढेको थियो, त्यो विन्दु प्राप्त गरिसकेको छैन, पछिल्लो समय ३ सय रुपैयाँमा पहिलो कारोबार भएको निफ्रा (नेपाल इन्फ्रास्टक्चर बैंक), थपिएका यति धेरै बीमा कम्पनीहरु र चन्द्रागिरी हिल्स जस्ता कम्पनी नेप्सेमा थपिएपछि बजारको उच्चतम बिन्दु अझै निकै माथि हो भन्ने सहजै आकलन गर्न सकिन्छ, बजारले फेरि उकालो चढ्नको लागि केही समय थकाई मारेको मात्रै हो,’ नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघको पुँजी बजार समितिका संयोजक समेत रहेका पौडेलले भने ।

पौडेलले यस्तो बताइरहे पनि पछिल्ला दिनका केही गतिविधिले बजार घट्ने त होइन भन्ने संसय उत्पन्न गरेको छ । जस्तो कि मन्जुश्री फाइनान्सले सार्वजनिक गरेको चैत मसान्तसम्मको वित्तीय विवरणमा उसले पछिल्लो तीन महिनामा ३७ करोड ३१ लाख रुपैयाँ ‘अदर अपरेटिङ इनकम’ गरेको छ । यो भनेको करिब सेयर कारोबारबाट कमाएको रकम हो ।

मन्जुश्री फाइनान्सको वित्तीय विवरणलाई आधार मान्ने हो भने बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरु सेयर बजारबाट बाहिर निस्किएका हुन् कि भन्ने संकेत मिल्छ । चालु आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमासमा बैंक वित्तीय संस्थाले प्रसस्त लगानी गरेका र पछिल्ला केही दिनयता बजारबाट बाहिरिएका हुन सक्ने संकेत सो विवरणले गर्छ ।

तर, अर्का एक लगानीकर्ता भने बैंक वित्तीय संस्थाहरु अहिले नै सेयर बजारबाट बाहिरिएका छन् भन्ने मान्न तयार छैनन् ।

‘मन्जुश्री फाइनान्सले तेस्रो त्रैमासमा खुद व्याज आम्दानी ९ करोड ३१ लाख रुपैयाँ गरेछ, जुन उसको कोर विजनेस हो, उसले अदर अपरेटिङ इनकम भनेपनि सेयर कारोबारबाट भने यही त्रैमासमा ३७ करोड ३१ लाख रुपैयाँ कमाएछ, यसको अर्थ चालु आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमासमा सो फाइनान्सले सेयर बजारमा मज्जाले लगानी गरेर बाहिर आएछ भन्ने हुन्छ, अरु बैंक वित्तीय संस्थाहरुले पनि त्यसै गरेका छन् भन्ने आकलन गर्ने हो भने पनि अब उनीहरु फेरि लगानी गर्छन् कि गर्दैनन् भन्नेले बजार अब बढ्छ कि बढ्दैन भन्ने कुराको यकिन हुन्छ,’ अर्का एक लगानीकर्ताले भने ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

नेरुडे मिर्मिरे लघुवित्तको १ करोड ३९ लाख बढी कित्ता सेयर सूचीकृत, आइतबारदेखि कारोबार

मेरो माइक्रोफाइनान्समा सर्वसाधारणको हिस्सा १० प्रतिशत बढ्यो

बिपिडब्लु र सामुदायिक लघुवित्तको सेयर कारोबार आइतबारबाट

राष्ट्र बैंकको १० नयाँ व्यवस्था : बैंक, घरजग्गा र अटो व्यवसायीलाई राहत

यस्तो आयो मौद्रिक नीतिको तेस्रो समीक्षा (पूर्णपाठ)

उर्जामा बैंकको लगानी २० प्रतिशत पुर्‍याउनुपर्छ, उपकरण आयातमा भन्सार छुट दिनुपर्छ