काठमाडौं । डा. शुशिला शाक्य वैद्यलाई तीन दशक अगाडि बिताएका ती संघर्षका दिनहरु हिजो जस्तै लाग्छन् । सुशिला पेशाले चिकित्सक । वि.स २०२० सालमा ललितपुर महानगरपालिका–९ मा जन्मिएकी बुवा शान्तमान शाक्य र दुर्गादेवी शाक्यकाे पहिलाे सन्तान सुशिलाले अहिले जति उपलब्धि हासिल गरेकी छन् त्योभन्दा बढी उनले चुनौति र थुप्रै समस्याहरु सामना गर्नु पर्यो ।

उनको हजुरबुबा कुलमान सिंह शाक्य ललितपुरकै ठूलो व्यापारी । मंगलबजारदेखि पुल्चोकसम्मका अधिकांश पसल शाक्य परिवारकै छ । उनको हजुरबुबाको सात छोरा र पाँच छोरी । उनको बुबा सानै हुँदा हजुरबुबा र हजुरआमा बितेपछि टुहुरो भए । सुशिलाको फुपुले उनको बुबाको १७ वर्षकै उमेरमा बिहे गर्दिए । बुबा १८ वर्षको हुँदा शुशिलाको जन्म भयो ।सुशिलाका दुई भाइ छन् ।

आमाबुबाको पहिलो सन्तान शुसिला जन्मिदा उनको बुबा शान्तमान शाक्य पनि संघर्षको खुड्किलामा थिए । उनको बुबालाई बाजेको पनि साथ थिएन । सुशिला ५ कक्षामा पढ्दा उनका बुबाले एसएलसी दिएको उनलाई अझै सम्झना छ । उनले कक्षा १ देखि ३ सम्म मंगलबजारको कन्या निकेतनमा र ४ देखि १० कक्षासम्म उनले पुल्चोकको मदन स्मारक विद्यालयमा अध्ययन गरिन् ।

पढाइ सँगसँगै पेन्टिङ्ग, गीत, खेलकुदमा पनि सक्रिय सुशिला विद्यालयमा हुने हरे गतिविधिहरुमा भाग लिन्थिन् । उनको अर्को रूची ‘साइकल राइडिङ’ । सानो छँदा स्कूलको गेट खोल्ने बित्तिकै दौडिएर साइकल भाडामा लिएर चलाउने उनी सुनाउँछिन् । एउटा कापी भरिएपछि दाेस्राे किन्नलाई पनि धाउधाउ पर्ने उनलाई बुवाले आफ्नाे भागकाे पसल पाएपछि मात्र विस्तारै आर्थिक स्थिति सुध्रिँदै गएको उनी बताउँछिन् ।

३ सय तलबबाट पढाउन सुरु

सुशिला आफुले एसएलसी पास गरेपछि काम सुरु गरेको बताउँछिन् । उनी प्लस टु पढ्न पाटन बहुमुखी क्याम्पसमा भर्ना भइन् । बिहान उनी कलेज र दिउँसो काम सुरु गरिन् । उनले मासिक ३०० तलबमा स्कुलमा पढाउन सुरु गरिन् ।

‘मैले ५ वर्ष सोही स्कूलमा पढाएँ, पछि जागिर परिवर्तन गरेँ, कान्तिपथको एउटा अफिसमा सेक्रेटरीको काम गरेँ, त्यहाँ मासिक १५ सय तलब पाएँ,’ उनले आफ्नो विगत सुनाउँदै भनिन् ।

पढाइ र काम सँगसँगै अगाडि बढाउँदै गइन् । उनी स्नातकोत्तर पढ्दै थिइन् । घरबाट विवाह गर्नु पर्छ भनेर ‘प्रेसर’ आयो । साथीको दाइ प्रेमराज वैद्यसँग उनको विवाहको कुरा चल्यो । र, चिनिरहेको राम्रो लाग्ने मान्छे भएर सुशिलाले सो प्रस्तावलाई स्वीकार गरेको उनी सुनाउँछिन् ।

उनले वि.स २०४७ फागुनमा प्रेमराज वैद्यसँग विहे गरिन् । प्रेमराज त्यसबेला औषधीको आफ्नै विजनेश गरिरहेका थिए । उनले त्यसबेलासम्म हेल्थ एसिस्टेन्ट भएर पाटन अस्पतालमा काम गरिसकेका थिए ।

‘बिजनेश विस्तारै विस्तार हुँदै थियो, मेरो श्रीमानलाई पढ्ने रहर आएछ, उहाँले रुसमा एमबिबिएस पढ्ने विज्ञापन देख्नुभयो, त्यसमा आवदेन दिएर जानु भयो,’ उनले भनिन् । केही समयपछि सुशिलाको पनि रसियाबाट भिसा आयो । त्यो भिसा आफुलाई सप्राइजको रुपमा आएको उनी सुनाउँछिन् । माइला दाइकाे सल्लाह बमाेजिम प्रेमराजले उनलाई त्यसबारे खबर नै नगरी पठाएका थिए ।

त्यतिखेर उनी गर्भवती थिइन् । आफुलाई गर्भवती भएर विदेशमा जाँदा अफ्ठ्यारो हुन्छ भन्ने सोच नै नआएको उनी बताउँछिन् । र उनी श्रीमान् सँगै रसिया गइन् ।

रुसमा भोगेको त्यो दुःख

रुसको सुरुवाती बसाइँ उनका लागि कष्टकर नै बन्यो । त्यसबेला त्यहाँ सरकार परिवर्तन भएकाले खानाहरु पाउन निकै मुस्किल थियाे । सुत्केरी सुशिलालाई त्यसले धेरै दुख दियाे । त्यसमाथि भाषको समस्या । उनलाई एक वर्ष भाषा सिक्न नै लाग्यो ।

विस्तारै दिनहरु सहज बन्दै गए । आफुलाई श्रीमानले भाषा सिक्न पनि रातदिन सिकाएको उनी बताउँछिन् । उनका अब बच्चा पनि जन्मियो । कलेजको डिनले विश्वविद्यालयमा पहिलोचोटी बाहिरबाट आएकाको बच्चा जन्मिएकोले उनलाई आफ्नो नातिनी बनाए । उनले ठूलो भिडियो क्यामरा लिएर हस्पिटलबाट डिस्चार्ज भएदेखि आफैले भिडियो लिएर खिचेर आफ्नै गाडीमा उनीहरूलाई लिन आएको उनी स्मरण गर्छिन् ।

बच्चा ३ महिनाको भएपछि उनीहरू नेपाल फर्किए । त्यसपछि सुशिलालाई रुस फर्किने कि नफर्किनेमा अन्यौल भयो । बिरामी बच्चा छोडेर जान एकतर्फी मन नमान्ने अर्कोतर्फ बच्चा हेरे आफ्नो पढाइ छुट्ने समस्या थियो । तर, उनले बच्चालाई छाडेर जाने निर्णय गरिन् ।

सुरुमा कुन विषय पढ्ने भन्ने अलमलमा परेकी सुशिला नेपालबाट गएका सबैले एमबिबिएस पढेपछि उनले पनि एमबिबिएस पढ्ने निधो गरिन् । एक वर्ष पढेर निधो गर्ने सोचेकी सुशिलाले पहिलो वर्ष निकै राम्रो गरिन् । एमबीबीएस पढ्न गएकी उनी पहिलो वर्षको परीक्षापछि फेरि नेपाल फर्किएको बताउँछिन् ।

बिरामी छोरी छोडेर पढ्न गएकी उनले नेपाल फर्केपछि छोरीको उपचार गर्न भारत लगिन् । त्यसले त्यस्तो समस्याको उपचार नेपालमा नहुने र भारतमा महँगो भएकोले उनले बिरामी छोरीलाई पनि रुस नै लगिन् । त्यही जन्मेको बच्चा भएर सबै सेवा सुविधा निःशुल्क थियो । रुसमै छोरीको अपरेसन गर्ने निर्णय भयो । अपरेसन पनि सफल भयो । पछि वैद्यका श्रीमानले त्यही अस्पतालमा ओपन हार्ट सर्जरी विषय पढे ।

लाइसेन्स नपाएपछि भोलिन्टिएरमा काम

भाषासहित ७ वर्ष पढेपछि उनी एमडीको सर्टिफिकेट सहित श्रीमानलाई उतै छाडेर उनी नेपाल फर्किइन् । नेपाल फर्केपछि आइएस्सी गरेर विदेश जानेहरुले तुरुन्त लाइसेन्स पाए । पढेर जुन खुशी लिएर डाक्टर बनेर फर्किएकी सुशिलाले त्यो समय धेरै समस्या पनि भोगिन् ।

उनले लाइसेन्स पाइनन् । लाइसेन्स पाउनका लागि आफुले ठूलो संघर्ष गर्नु परेको उनी बताउँछिन् । लाइसेन्स नपाएपछि भाेल्युन्टियर रुपमा काम गरिन् त्यसक्रममा उनले बिएण्डबिमा इन्टर्नको रुपमा दुई वर्ष काम गरिन् । बिएण्डबिमा उनले ठूलो डाक्टरहरुसँग काम गर्न मौका पाइन् । उनी त्यसको लािग आफुलाई भाग्यमानी ठान्छिन् ।

श्रीमान् पनि विदेश पढिरहेका थिए । उनी पनि भाेल्युन्टियर रुपमा काम गर्थिन् । छोरी सेन्टमेरीजमा पढिरहेकी थिइन् । त्यतिखेर उनलाई खर्च धान्न पनि समस्या भयो ।

‘सासुले गाबाहालमा मेरो लागि सानो क्लिनिक खोलिदिनुभयो, बिएण्डबी बाट आएर म एक घण्टा त्यहाँ बस्थेँ, त्यसबाट केही पकेट खर्च मात्रै आउँथ्यो, सो समयमा मलाई केही डिप्रेसनको पनि समस्या भयो,’ उनले भनिन् ।

लाइसेन्स र जागिर नपाएको कारण उनलाई एकदमै समस्या भयो । अब उनी पिजी पढ्न पुनः विदेश जाने निर्णयमा पुगिन् । उनले छोरीलाई होस्टेलमा राखेर पिजी गर्न विदेश गइन् । उनले त्यहाँ थेरापी पढिन् ।

लेजर मेसिन बोकेर नेपाल

उनले त्यसबेला मस्कोको एउटा भारतीय स्कुलमा करिब ६ महिना काम गरिन् । उनको मासिक तलब ३०० डलर थियो । त्यहाँ काम गरेको पैसाले लेजरी मेसिन किनेर उनी नेपाल फर्किएको स्मरण गर्छिन् ।

उनले त्यसको लाइसेन्स पाउनकै लागि ६ महिना बिएण्डबिमा प्रि इन्टर्न, विर अस्पताल, प्रसुती गृह, आँखा अस्पताल, शुक्रराज ट्रपिकल अस्पतालदेखि लिएर कान्ती अस्पतालमा विभिन्न संकायको इन्टरर्नसिप गरिन् । त्यसपछि बल्ल उनले लाइसेन्स पाइन् ।

उनले आफ्नो पेशाको दौरानमा जटिल प्रकारका केशहरु पनि सहजै सफल गरेको सुनाउँछिन् । उनी छात्रवृतिमा पढ्नकै लागि किर्गिस्थान पनि पुगेको बताउँछिन् । त्यहाँ उनले गाइनोकोलोजी ३ वर्ष पढेर ६ महिनाको ट्रेनिङ्ग लिएर नेपाल फर्किइन् ।

‘रसियनहरु ड्युटी सिध्याएर भाग्ने गर्थे, तर म चाहिँ मौका पायो कि सर्जरी गर्न ढुकेर बस्थेँ, यो पेशामै रहेर पनि विदेश र स्वदेशमै पनि धेरै समस्याहरु झेल्नु पर्यो, धेरै केसहरु सामना गर्नु पर्यो, कतिपय ‘क्रिटिकल केशहरू सफलताका साथ सफल पारको देखदा गर्व पनि लाग्छ,’ उनी विगत सम्झिदै भन्छिन् ।

क्लिनिकपछि अब अस्पताल

चिकित्सकको रुपमा उनले स्वदेश र विदेशका विभिन्न स्वास्थ्य संस्थाहरुमा काम गरिन् । समय व्यवस्थापन गर्न नसकेरै आफुले भक्तपुर क्यान्सर अस्पतालमा काम छाडेको बताउँछिन् । सो संस्थामा काम छाडेपछि तीन/चार जना डाक्टर मिलेर नेसनल हस्पिटल एण्ड क्यानसर रिर्सच सेन्टर स्थापना गरको उनले बताइन् । जुन नेपालकै पहिलो प्राइभेट क्यान्सर अस्पताल हो ।

पुतलीसडक, न्यूरोड र घरको क्लिनिकमा बिरामीहरु बढ्दै गएपछि उनले पुतली सडकको काम पनि छाडिन् । त्यसपछि उनले पुतलीसडकको क्लिनिकमा काम छाडेर अल्का अस्पतालमा एउटा कोठा लिएर काम सुरु गरिन् । अल्का अस्पताल, गाबाहाल र न्युरोडमा लेजर थेरापीको काम गरिन् ।

उनको चर्चासँगै बिरामीहरु बढ्दै गए । बिरामीको चाप बढेसँगै अहिले उनी क्यान्सर अस्पतालमा बोर्ड मिटिङ्ग र त्यस्तै खालको बिरामी आएको अवस्थामा मात्र अस्पताल पुग्छिन् । उनलाई अल्काको कोठा पनि सानो भएपछि नजिकै अर्को घर भाडामा लिएर क्लिनिक सुरु गरिन् । त्यो पनि सानो भएपछि अहिले त्यही सँगैको एउटा पुरा घर भाडामा लिएर काम गरिरहेकी छन् ।

आफु यो स्थानमा आइपुग्नुमा परिवारको ठूलो साथ भएको उनी बताउँछिन् । श्रीमान् र श्रीमान्को परिवारको सहयोगले मात्र आफु डाक्टर बन्न सकेको उनको भनाइ छ ।

सुशिलाको क्लिनिकमा लेजर थेरापीको ७ वटा मेसिन, फिजियो थेरापीमा दुई सेट र मसाजमा दुईवटा मेसिनबाट काम हुन्छ । दैनिक ४०/५० बिरामी आउने उनी बताउँछिन् । उनी बिहानको ८ बजेदेखि साँझ ८ बजेसम्म आफ्नै पल्चोकस्थित क्लिनिकमा काम गरिरहेकी छन् । उनले हाल १५ जनालाई रोजगारी दिएकी छन् । १२ लाख रुपैयाँ लगानीबाट सुरु गरेको उनको व्यवसाय अहिले ५० लाख बढीको पुगेको उनी बताउँछिन् ।

नेपालमा पहिलो पटक लेजर थेरापी भित्र्याउने उनले अचम्मको केसहरु निको पारेकी छिन् । उनीसँग आउने अधिकांश बिरामी निको भएका छन् । ब्रेन स्ट्रोक भएर वा प्यारालाइसिस भएर शरीर नचल्नेहरु उनकोमा आएर निको भएका छन । २५ हजारभन्दा बिरामी निको पारेको डाटा सुशिलासँग छ । उपत्यका बाहिरबाट आएका बिरामी धेरै र त्यसमाथि काठमाडौंमै पनि टाढाबाट आउने बिरामीहरुलाई ओहोरदोहोर गर्न गाह्रो भएको भन्दै शुसिला अर्को अस्पताल खोल्ने तयारीमा छिन् ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

नाकाका हेल्थ डेस्कका स्वास्थ्यकर्मीले पाएनन् १० महिनादेखि तलब

१५ अर्बको आईपीओ निष्कासनको प्रक्रिया रोकियो

१० करोड रुपैयाँ क्षतिपूर्तिको मुद्दामा समाचारको स्रोत खुलाउन दबाब

विश्वभरिका केन्द्रीय बैंकहरूले सुनको भण्डार किन बढाइरहेका छन् ?

बैंक, बीमा, सेयर बजार खुला रहने, संघीय अड्डामा हुँदैन प्रदेश बिदा

व्यक्तिलाई घर बनाउन र जग्गा किनबेचमा बन्देज गरौं