दुर्गाथली गाउँपालिका सुदूरपश्चिम प्रदेशअन्तर्गत बझाङ्ग जिल्लामा पर्छ । यस गाउँपालिकाका अध्यक्ष हुन् प्रयागराज जोशी । उनी अध्यक्षको रूपमा निर्वाचित भएर आएको ४ वर्ष पूरा भएको छ । यो बिचमा उनले आर्थिक तथा सामाजिक विकास, भौतिक पूर्वाधार, वातावरण संरक्षण आदि सबै क्षेत्रमा विशेष जोड दिएर काम गरेको बताउँछन् । उनै अध्यक्ष जोशीसँग गाउँपालिकाले हालसम्म गरेका उपलब्धि, विकास निर्माणको काम र भावी योजनाबारे विकासन्युजका लागि राजिब न्यौपानेले कुराकानी गरेका छन् :

गाउँपालिकाको अध्यक्ष भएपछिको सुरुवाती दिनलाई कसरी सम्झनुहुन्छ ?

स्थानीय तहको संरचना बनि सकेपछि गाउँपालिकाको प्रमुखको रूपमा निर्वाचित भए । त्यो बेला गाउँपालिकाका अवस्था निकै जीर्ण थियो । संघीयताको पहिलो पहिचान, कर्मचारीको व्यवस्थापन, प्रशासनिक भवन नभएको कारणले गर्दा धेरै चुनौती र समस्या भएको मलाई अनुभव छ । कतिपय असहज परिस्थितिका बाबजुद पनि हामी विचलित नभइकनै चार वर्ष पूरा गरेका छौं ।

तपाईं निर्वाचित भएपछि गाउँपालिकाले हासिल गरेका उपलब्धि के–के हुन् नी ?

हामीले गर्नुपर्ने केही कामहरू अझ पनि बाँकी नै छन् । भौतिक पूर्वाधार, शिक्षा र स्वास्थ्य क्षेत्रतर्फ केही उपलब्धिहरू भएको छ । सिचाइको कामहरू भएका छन् । गाउँपालिकाको समग्र क्षेत्रमा सुधार आएको छ । पहिलाको भन्दा केही परिवर्तन भएको नागरिकहरुले पनि महशुस गरेका छन् ।

अनि कुन कुन क्षेत्रमा के–के काम भए होलान् नी ?

स्वास्थ्यको क्षेत्रको कुरा गर्दा हिजो सामान्य बिरामी भए पनि उपचारको लागि सदरमुकाम जानुपर्ने अवस्था थियो । बिरामीहरूलाई स्ट्रेचर तथा डोकोमा बोकेर उपचारको लागि अस्पतालसम्म पुर्याउनु पर्ने बाध्यता थियो । उक्त समस्याका समाधान गर्नको लागि पालिकाले एम्बुलेन्सको व्यवस्था गरेको छ । हाल हामीले पालिकाको प्रत्येक वडामा स्वास्थ्यचौकीको स्थापना गरी नागरिकहरूलाई सहज रुपमा स्वास्थ्य सेवाको पहुँचमा पुर्याएका छौं । पालिकाको प्रत्येक स्वास्थ्यचौकीमा प्रजनन् केन्द्र समेत रहेको छ ।

यसैगरी, पहिला सडक नभएका कारण नागरिकहरुले धेरै सास्ती खेपिरहनु परेको थियो । हामी निर्वाचित भएर आएको पहिलो वर्ष नै सबै वडामा सडक पुर्याउने लक्ष्य राखेका थियौं । उक्त लक्ष्यअनुसार हामी अगाडि बढेको हुनाले हाल पालिकाको प्रत्येक वडामा सडक सञ्जाल पुगेको छ । गाउँपालिकाको केन्द्रसम्म पुग्ने सडक पिच बनाउनकालागि टेन्डर भइसकेको छ । उक्त सडक कालोपत्रे गर्ने काम भने आगामी फाल्गुन अथवा चैत्रबाट सुरु हुने पक्का भएको छ ।

यसका साथै हरेक वडामा विद्यालयको शैक्षिक गुणस्तर सुधार गर्न आवश्यक पूर्वाधार तयार गर्ने, विद्यालयबाट टाढा रहेका बस्तीका बालबालिकाहरूलाई शिक्षाको सुलभ पहुँच पुर्याउनका लागि प्रारम्भिक बाल विकास कक्षा सञ्चालन समेत भएको छ ।

अनि कृषि र पशुपालनमा व्यवसायीक बन्दै गएका किसानलाई गाउँपालिकाले कसरी सहयोग गरेको छ, अनुदानका कार्यक्रमहरू के कस्ता छन् ?

गाउँपालिकाले कृषि क्षेत्रमा पनि धेरै प्रगति गरेको छ । नागरिकको आय आर्जनको मुख्य स्रोत कृषि हो । कृषिमा अनुदान दिने र बिउ उपलब्ध गराउने नीति लिएका छौं । कृषिमा लगानी गर्न प्रेरित गर्ने र गाउँपालिकाले सहयोग गर्ने कार्यक्रम पनि रहेको छ । कृषि व्यवसाय गर्न चाहने कृषकलाई बीउबिजन, कृषि औजार, प्रविधि र तालिम आदि पनि उपलब्ध गराएका छौं । फलफूल, जडीबुटी, नर्सरी, कुखुरा उत्पादन आदिमा युवालाई प्रोत्साहन गर्ने भनेका छौं ।

कृषि विकास रणनीतिले परिलक्षित गरेको कृषि विकासको वृद्धि दर हासिल गर्नको लागि कृषिको व्यवसायीकरण गर्नुका साथै कृषि बजार व्यवस्थामा पनि त्यत्तिकै ध्यान दिएका छौं । ग्रामीण क्षेत्रको कृषि आय तथा खाद्य सुरक्षा सुनिश्चित गर्न भूमि तथा श्रम उत्पादकत्व वृद्धि गर्ने काममा पनि अघि बढेका छौं । कृषिलाई व्यावसायिकीकरण, कृषि बजारमा सहज पहुँच तथा जैविक प्रविधिहरूको संयुक्त प्रयासबाट काम गरिरहेका छौं । उद्यमशीलता वृद्धि गर्न पशु र कृषिमा कृषकको आकर्षण बढाउने लक्ष्यका साथ गाउँपालिका अगाडी बढेको छ ।

गत आर्थिक वर्षमा कति योजना तर्जुमा गर्नु भएको थियो, कति योजनाहरू सम्पन्न गर्नुभयो ?

गत आर्थिक वर्षमा हामीले करिव ७० ओटा योजनाको तर्जुमा गरेका थियौं । उक्त योजनामध्ये धेरै काम पुरा भएका छन् भने केही पुरा हुने क्रममा छन् । गाउँपालिकामा प्रशासनिक एवं वडा कार्यालयका भवन निर्माणको कार्य अगाडि बढेको छ । टेन्डरका कामहरू चलिरहेका छन् भने धेरैजसो योजनाहरु सम्पन्न भइसकेको अवस्था छ ।

स्थानीयस्तरका युवाहरूलाई रोजगारी सृजना गर्नको लागि कस्ता प्रयासहरू भएका छन् ?

स्थानीयस्तरका युवाहरूलाई रोजगारी सृजना गर्नेतर्फ पनि हाम्रो ध्यान केन्द्रित छ । युवा उद्यमशीलता वृद्धि गर्ने पशु र कृषिमा आकर्षण गर्ने लक्ष्यका साथ गाउँपालिका लागको छ । युवा लक्षित गर्दै प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम पनि लागु भएको छ । उक्त कार्यक्रम मार्फत पनि धेरै युवाहरुले रोजगार पाएका छन् ।

व्यावसायिक बन्न चाहने युवाहरूको लागि पालिकाले ऋणको पनि व्यवस्था मिलाएको छ । यहाँका युवाहरूमा मैले नै लगानी गर्नुपर्छ अथवा मेरो लगानीमा केही काम गर्नुपर्छ भन्ने चेतनाको विकास अहिलेसम्म मैले पाएको छैन । ऋण लिनको लागि युवाहरू नआएपछि अनुदानको व्यवस्था मिलाएका छौं । एउटा व्यक्तिले स्वरोजगार बन्न चाह्यो र आवश्यक कागजात मिलाएर ल्यायो भने ५ देखि १० लाख रुपैयाँसम्म ऋण दिने व्यवस्था मिलाएका छौं । ऋणको लागि पालिकाले बैंकसँग समझौता गरिदिनेछ ।

कोरोनाको पहिलो र दोस्रो लहरमा गाउँपालिकाले कति बजेट खर्च गर्याे ?

कोभिड हाम्रो पालिकामा पनि भयावह रूपमा फैलिएको छ । कोरोनाबाट धेरै नागरिकहरू संक्रमत पनि भएका छन् । केही नागरिकहरूलाई कोभिडका कारण नै गुमाएका छौं । संक्रमितको उपचार खाने, बस्ने, औषधी, राहत, क्वारेन्टिन तथा आइसोलेसन व्यवस्थापनको लागि पहिलो र दोस्रो लहरमा २५ दाख रुपैयाँ जति खर्च भएको छ ।

चार वर्ष जनप्रतिनिधिका रूपमा काम गर्दाको अनुभव कस्तो रह्यो ?

जनप्रतिनिधिको रूपमा काम गर्दाको अनुभव राम्रो नै रह्यो । पालिकाको भौतिक पुर्वाभार स्वास्थ्य, शिक्षा, कृषि देखि लिएर जनचेतना आदि सबै क्षेत्रमा आमूल परिवर्तन गर्नुपर्छ भन्ने चाहाना थियो । यी चाहना पुरा गर्नको लागि धेरै समस्याहरू आइपर्दा रहेछन् भन्ने कुरा महसुस पनि गरेका छु । मुलुक संघीयतामा गई स्थानीयता तहको संरचना बनि सकेपछि नागरिकको नजिकैको सरकार स्थानीय तह हो । नागरिको जिउधनको सुरक्षाका लागि पालिकामा आमूल परिवर्तन गर्नु स्थानीय तहको जिम्मेवारी हो भन्ने हामीले बुझेका छौं र त्यसै मुताविक काम पनि गरिरहेका छौं । संरचना मात्र निर्माण गर्नुपर्ने भएकाले धेरै कुराहरू अधुरा रहेका छन् । ती आयोजनाहरू पुरा भएको २० वर्षपछि हाम्रो पालिका अत्मनिर्भर हुन्छ भन्ने मैले आशा लिएको छु ।

सिंहदरबारको अधिकार गाउँमा महसुस गर्न पाए त नागरिकले ?

सिंहदरबारको अधिकार गाउँमा भन्ने नारालाई मुखले मात्र बोलेर हुँदैन । यसलाई व्यवहारमा उतार्नका लागि दक्ष जनशक्ति, कर्मचारी आदि सबैको आवश्यकता हुन्छ । अझैपनि पालिकामा कर्मचारी, बस्ने ठाउँ, खानेपानी, तथा बिजुलीको व्यवस्थापन गर्न सकेका छैनौं । कानुनका कुरा ठिक छन् तर त्यसलाई व्यवहारमा उतार्न सकेका छैनौं । वास्तवमै भन्नुपर्दा अझैपनि यहाँका नागरिकले सिंहदरबारको अधिकार गाउँमा भन्ने कुराको महसुस गर्न पाएका छैनन् ।

चुनावी बाचा कति पुरा भए, कति बाँकी छन् नी ?

चुनावी बाचाको संर्धवमा हामी लिखित प्रतिविद्धताका साथ जनतामाझ गएका थियौं । हामीले घोषणापत्रमा समयसामहिम विषयलाई नै धेरै जसो समेटेका थियौं । हामीले चुनाव अघि विद्युत, खानेपानी, सडक, सिचाइको सुविधा, कृषिलाई उत्पादन मूलक, स्वास्थ्य सेवा प्रत्येक वडामा पुर्याउने, शैक्षिक क्षेत्रको विकास गर्ने र गाउँपालिकालाई नमुना गाउँपालिका बनाउँछौं भनेका थियौं । हामी निर्वाचनमा जाँदा जनतालाई गर्न नसकिने प्रतिबद्धता र आश्वासन दिएका थिएनौं । गर्न सकिने काम इमानदारिता र पारदर्शी रूपमा गर्ने छौं, भनेका थियौं । निर्वाचनको समयमा गाउँपालिकालाई सुन्दर, समृद्ध पालिका बनाउने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको थिएँ । अहिले ती काम धेरै पुरा भइसकेका छन् भने चुवाबी बाचा पनि करिव करिव पुरा भइसकेका छन् ।

स्थानीय नागरिकहरूबाट विकासका कस्ता मागहरू आउने गरेका छन्, नागरिकका मागहरूलाई कसरी सम्बोधन गर्ने गर्नुभएको छ ?

गाउँपालिकाबाट जनताले धेरै कुराको अपेक्षा राखेका छन् । जनताको आवश्यकता, चाहना पुरा गर्नको लागि गाउँपालिका सक्रिय छ । टोलटोलमा सडक त पुग्यो तर कालोपत्रे, स्तरोन्नती भए हुन्थ्यो भने कुरा देखिन्छ । भौतिक पूर्वाधारसम्बन्धी धेरै चाहना हुन्छ । हामी जनताबाटै निर्वाचित भएर आएका हौं । जनताका विकासमा माग र आवश्यकता असीमित छन्, हामीले पनि पुरा गर्ने कोसिस गरिरहेका छौं । जनताले महशुस गर्ने गरी काम गर्नुपर्छ भन्ने मेरो मान्यता छ । पालिकामा भएको बजेटबाट स्थानीबासिको मागलाई संबोधन गर्ने गरेका छौं । जनताको अपेक्षा पुरा गर्नको लागि हामीले शासकको रूपमा नभई सेवकको रूपमा दिन रात खटेर आवश्यकताहरू धेरै भन्दा धेरै सम्बोधन गर्नको निम्ति हामी लागिपरेका छौं ।

अन्त्यमा, के भन्न चाहनु हुन्छ ?

यहाँका नागरिकहरूको चाहना विभिन्न किसिमका छन् । जनताको चाहना पुरा गर्नको निमित्त अहिलेको समयले अप्ठ्यारो पारेको छ । जनआकांक्षा पुरा गर्न जनप्रतिनिधिले प्रयास गर्दागर्दै पनि परिणाम अपेक्षित रूपमा प्राप्त हुन सकिरहेको छैन । यस्तो परिस्थितिमा निर्वाचित जनप्रतिनिधिले सरोकारवालाको सहभागिता, बलियो समन्वय र गतिशील नेतृत्वका माध्यमबाट थप सुधारात्मक नतिजा प्राप्त गर्न सुझबुझका साथ थप मिहिनत गर्नुपर्छ । नागरिकहरूले आफ्नो समस्या हामीसँग खुलस्त राख्नुहुन अनुरोध गर्छु । सकेसम्म नागरिकका आवश्यकता पुरा गर्नेछौं । त्यसैले जनता र सरकार एक ठाउँमा भएर विकासको गतिलाई अगाडि बढाउनु पर्छ भन्न चाहन्छु । सदैव सुझाव, सल्लाह र साथ सहयोग गरी सहकार्य गर्नुहुन सवैमा हार्दिक अनुरोध गर्न चाहन्छु ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

काठमाडौं महानगरको कार्यालय अब बिहान ९ बजे देखिनै खुल्ने

सरकारी सुविधा लिनेका छोराछोरी सामुदायिक विद्यालयमा पढाउनुपर्ने

चिनियाँ वैज्ञानिकले बनाए सेलफोन चार्ज गर्न सक्ने पहिरनयोग्य ब्याट्री

अमेरिकी कम्पनीहरू ठूलो लगानी लिएर नेपाल आउन चाहेका छन्ः अतुल

फुडमान्डु अब चितवनमा पनि, फुड अडरमा ३० प्रतिशतसम्म छुट

सहकारी सञ्चालकहरुको सम्पत्ति रोक्का गरेर पीडितको रकम फिर्ता गर्छौंः गृहमन्त्री लामिछाने