नेपालको प्रदेश १ अन्तर्गत मेची अञ्चलको पाँचथर जिल्लामा अवस्थित प्राकृतिक रूपमा सुन्दर एवं रमणीय गाउँपालिका हो मिक्लाजुङ गाउँपालिका । ८ ओटा वडा रहेको यस गाउँपालिकामा २४ हजार ६ सय १५ जना मानिसको बसोबास रहेको पाइन्छ । यो गाउँपालिका १ सय ६६ दशमलव ६१ वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफलमा फैलिएको छ ।

यो गाउँपालिका कृषि उत्पादन तथा पर्यटकीय गन्तव्यको रूपमा चर्चित हुनुका साथै ऐतिहासिक, धार्मिक, सांस्कृतिक रूपले पनि फरक विशेषता बोक्न सफल मानिएको छ । कृषि विकासका लागि गाउँपालिकाले के–कसरी काम गर्दै आएको छ, रोजगारी सृजना गर्नमा कस्तो भूमिका खेलिरहेको छ भन्ने लगायतका विषयमा सो गाउँपालिकाका अध्यक्ष अमरराज माखिमसँग विकासन्युजका लागि राजिब न्यौपानेले कुराकानी गरेका छन् ।

सर्वप्रथम कृषिबाटै सुरु गरौं, गाउँपालिकाले कृषिक्षेत्रतर्फ के–कस्ता काम गरिरहेको छ ?

कृषि विकासको लागि हामीले धेरै काम गर्दै आएका छौं । पालिकामा कृषकहरूलाई प्रोत्साहन गर्नको लागि उन्नत जातका गाई, भैँसीका पाडा पाडी वितरण गरेका छौं । कृषकहरूको आवश्यकता मध्यनजर गर्दै कृषि विकासको कामहरु अगाडि बढाएका छौं । बिजुली नपुगेका कृषकको घरमा पालिकाको तर्फबाट १ सय ३ ओटा ५० वाटको सोलार वितरण गर्दैछौं । यहाँका धेरै नागरिकहरूले कृषि पेशा नै अँगालेका छन् । धेरै नागरिकहरू कृषि पेशामा आवद्ध भएकाले हामीले पनि पशु र कृषिक्षेत्रलाई नै प्राथमिकतामा राखेका छौं । गाउँपालिकाभित्र भइरहेको परम्परागत कृषि प्रणालीलाई आधुनिकीकरण गर्ने हाम्रो लक्ष्य रहेको छ ।

पालिकाको भूगोल अनुसार ब्लक र पकेट क्षेत्र छुट्याएका छौं भने पालिकामा कृषि समूहहरूको पनि गठन भएको छ । पालिकामा सुन्तला, एभोकाडो, लिच्ची, किवी आदिको पकेट क्षेत्रहरु रहेका छन् । माछापालन गर्ने किसानका लागि १ लाख ५० हजार माछाको भुरा अनुदान स्वरुप वितरण गर्ने योजना छ । पालिकामा माछा पालन गर्नको लागी नागरिकहरुले पोखरी पनि निर्माण गर्दैछन् । सबै वडामा पशु र कृषिको प्राविधिक राखेका छौं । कृषिका नमुना फार्महरु पनि सञ्चालन हुँदै आएका छन् । कृषिका विभिन्न कार्यक्रमहरू पनि सञ्चालन हुँदै आइरहेका छन् भने पालिकामा व्यवसायिकरुपमा कृषि खेती पनि हुन थालेको छ । दुध र छुर्पी पनि उत्पादन हुने गरेको छ ।

किसानहरुलाई आर्थिक रूपमा सबल बनाउने योजना छ । बैदेशिक रोजगारीबाट फर्केका युवालाई रोजगारमूलक बनाउन चाहेका छौं । हामीले कृषकहरूलाई लागत साझेदारीको रूपमा अनुदान दिने व्यवस्था पनि मिलाएका छौं । गाउँपालिकालाई समृद्ध बनाउने आधार नै कृषि हो । गाउँपालिकाभित्र तरकारी र फलफूल खेती नै मुख्य रूपमा हुने गरेको छ । कृषकहरूलाई सुलभ दरमा ऋणको व्यवस्था मिलाउनको लागी बैंकसँग समझौता गरेका छौं । पालिकामा ३ ओटा बैंकहरु सञ्चालनमा आएका छन् भने यी बैंकहरुले नै कृषकहरुलाई सुलभ दरमा ऋण दिँदै आएका छन् ।

गाउँपालिकाका कति नागरिकहरू कृषि पेशामा आवद्ध छन् होला ?

करिब ७५ प्रतिशत नागरिक कृषि पेशामा आबद्ध छन् । नयाँ खोलामा माछा मार्नको लागि बन्देज गरिएको छ । पालिकामा माछा पालनको लागि १ पोखरी बराबर ५ हजार माछाका भुरा दिने हाम्रो योजना छ । माछापालनले नागरिकहरूको आर्थिक वृद्धि हुन्छ भन्ने आशा छ । माछापालन गर्ने कृषकहरुले पोखरीको पनि निर्माण गरिरहेका छन् । बाँझो जमीन नराख्न सवैलाई अपिल गरेका छौं । ४० मुरी धान उत्पादन गर्ने कृषकहरुलाई १ लाख रुपैयाँ पुरस्कार दिन्छौं । ४ फुट उचाई र २० फुट लम्बाई भएको मकाइको थाम राख्ने कृषकले पनि १ लाख रुपैयाँ पुरस्कार पाउँछन् । ३५ मन देखी माथि आलु उत्पादन गर्ने कृषकलाई प्रतिकेजी २० रुपैयाँका दरले प्रोत्साहन गर्दै पनि आएका छौं । कृषकलाई पुरस्कार दिने कार्यक्रमको कार्यविधि नै बनाएका छौं र यो निरन्तर चलिरहन्छ ।

कोरोनाको संक्रमण पुनः बढ्न थालेको छ, संक्रमण दरलाई न्यूनिकरण गर्नको लागि के–कस्तो भूमिका खेल्दै हुनुहुन्छ ?

हामीले गत साल पनि पालिकामा ५५ बेडको क्वारेन्टिनको स्थापना गरेका थियौं भने हाल यही क्वारेन्टिनलाई सुचारुमा ल्याउने योजना छ । हाल हामीले ५ बेडको कोभिड अस्पताल पनि निर्माण गरेका छौं । यो अस्पतालमा ५ बेडसम्मको अक्सिजन सहितका आइसोलेसन कक्ष रहेको छ । कोभिडको लागि उपचार गर्ने १ जना डाक्टर अनि २ जना स्वास्थ्यकर्मी छन् । नागरिकहरूलाई स्वास्थ्य मापदण्ड अपनाउनको लागि अपिल गरेका छौं । हामीले भोजभतेर, आमसभाका नाममा धेरै भिडभाड नगर्न पनि आग्रह गरेका छौं । एक करोड रुपैयाँको कोरोना संक्रमण रोकथाम, नियन्त्रण तथा उपचार कोष (कोरोना कोष) स्थापना गरेका छौं ।

पालिकामा प्रवेश गर्दा मास्क तथा स्यानिटाइजरको प्रयोग अनिवार्य गरेका छौं । कोरोना संक्रमणको दोस्रो लहर सुरु भएसँगै पालिकाले सचेतनाका विभिन्न सूचनाहरू प्रकाशन गरेको छ । संक्रमण दर गत सालभन्दा भयावह भइरहेको छ । कोरोनाको प्रभाव खासै नपरे तापनि कोरोना न्यूनिकरण गर्नको लागि पूर्वतयारीमा जुटेका छौं । कोभिडको बिरामीहरूलाई पालिकामा नै उपचार गर्ने तयारी छ । यस समयमा बाहिरी जिल्लाबाट पालिकामा प्रवेश गर्ने नागरिकहरूलाई १४ दिनसम्म क्वारेन्टिनमा बस्नको लागि अपिल गरेका छौं । मास्क क्वारेन्टिनभन्दा होम क्वारेन्टिनलाई जोड दिएका छौं । पीसीआर परीक्षण पालिकाले निःशुल्क गर्ने व्यवस्था मिलाएको छ ।

शैक्षिक विकासको लागि गाउँपालिकाले कसरी काम गर्दै आएको छ त ?

शैक्षिक विकासको लागि भनेर हामीले शिक्षा ऐनको निर्माण गरेका छौं । शिक्षा नियमावली, कार्यविधि तथा निर्देशिका बनाएका छौं । यो दायरा भित्र बसेर हामीले शिक्षाको गुणस्तरलाई माथि ल्याउनुपर्छ भनेर जोड पनि दिएका छौं । हाल कोभिडको कारणले पालिकाका शैक्षिक क्षेत्रहरू सबै बन्द भएका छन् । कोरोनाको कारणले शैक्षिक क्षेत्रलाई असर पुर्याए पनि शैक्षिक गुणस्तरलाई हामीले विशेष जोड दिइरहेका छौं । विद्यालयहरूको भौतिक सुधारको कार्यक्रम गरिरहेका छौं । गरिब, जेहेन्दार तथा विपन्न बालबालिकालाई छात्रवृत्ती दिने कार्यक्रम पनि रहेको छ ।

गाउँपालिकामा बाल विकास केन्द्रलाई पनि विशेष जोड दिएका छौं । परीक्षा प्रणालीलाई व्यवस्थित गर्ने काम पनि भइरहेको छ । गुणस्तरीय शिक्षा विद्यार्थीलाई कसरी दिन सकिन्छ भन्ने विषयमा हामी विद्यालयको प्रधानाध्यापक र समितिसँग पनि छलफल गरिरहेका हुन्छौं । पहिलेको तुलनामा त गाउँपालिकाको शिक्षा क्षेत्रमा परिवर्तन आएको छ । गाउँपालिकामा केही विद्यालयका भवनहरू निर्माण भएका छन् भने केही भवनहरू बन्ने क्रममा रहेको छ । क्याम्पसका आधुनिक भवनहरू पनि निर्माण गरेका छौं ।

तपाईंहरु निर्वाचित भएर आएको करिब ३ वर्ष पूरा भयो, यो बिचमा जनता सामु गरेका बाचा के–कति पूरा भए अनि कति बाँकी छन् होला ?

हामीले घोषणापत्रमा लेखेका कुरा तथा निर्वाचित हुँदा बोलेका कुराहरु पूरा गर्न सफल भएको महशुस गरेको छु । यो हामीले मात्र नभएर आम नागरिकहरूले महशुस गर्ने कुरा पनि हो । पूर्वाधार विकास, पर्यटन विकास, शैक्षिक सुधार आदिको काम गर्ने भनेर हामीले घोषणापत्रमा लेखेका थियौं । हामी निर्वाचित नहुँदा पालिकामा बिजुली आइपुगेको थिएन । पालिकामा भौतिक पूर्वधारहरु थिए भने हाल पूर्वधारको निर्माण पनि भएको छ । पालिकाको भवन थिएन । हाल पालिकाको भवन ४ करोड ५० लाख रुपैयाँको लगतमा निर्माण भइरहेको छ । अस्पताल निर्माण गर्नको लागि भर्खरै पालिकाले १ करोड ४० लाख रुपैयाँको टेन्डर पनि हालेको छ । वडा कार्यालयहरु निर्माण गर्नको लागी टेन्डर पनि आह्वान गरेका छौं ।

दीर्घ रोगीहरुलाई वार्षिक २० हजार रुपैयाँ दिने नीति पनि ल्याएका छौं । बालबालिकालाई १ वर्षसम्म माशिक ५ सय रुपैयाँ पोषण भत्ता दिने व्यवस्था मिलाएका छौं । पालिकाले ४ वर्ष देखी यता पोषण भत्ता वितरण गर्दै आएको छ । पूर्वाधारको विकासमा पनि हामीले जोड दिइरहेका छौं । घोषणापत्रमा लेखेको कुराले मात्र पालिकाको विकास हुँदैन । हामीले गर्छौं भनेको कुराबाहेक अन्य विभिन्न कुराहरू पनि महत्वपूर्ण हुन सक्छन् भन्ने ठानेर समग्र पालिकाको विकास निर्माणमा जुटेका छौं । पालिकाको खोलानालामा झोलुङ्गे पुल पनि धेरै संख्यामा निर्माण भएका छन् । खेलकुद विकासको लागि पनि हामीले जोड दिइरहेका छौं ।

तपाईंको पालिकामा सडक सञ्जालको अवस्था कस्तो छ ?

यो आर्थिक वर्षभित्र पालिकामा ३० किलोमिटर सडक ग्राबेल भएको छ । यो आर्थिक वर्ष सकिँदा पालिकामा ६० किलोमिटर सडक ग्राबेल भइसक्छ । पालिकामा बिजुली पनि निकालेका छौं । पालिकामा कृषि सडकहरू धेरै छन् । पालिकाको ३ र ४ नं. वडामा पनि टेन्डर प्रक्रियाबाट सडक ग्राबेलको काम सुरु भई निरन्तर रूपमा अगाडि बढिरहेको छ । ३५ लाख रुपैयाँको बजेटमा यो सडकलाई ग्राबेल गर्न सुरु गरिएको हो । ग्राबेल गरेका सडकहरु मात्र पालिकामा बाह्रै महिना सञ्चालन हुने अवस्थामा छ । सबै वडामा सडक पुगे पनि कच्ची सडक पालिकामा धेरै छन् । पालिकाका केही सडकको स्तरोन्ती पनि गरेको छ ।

तपाईंको पालिका पर्यटकीय स्थल भनेर चर्चित छ, आफ्नो गाउँपालिका भित्रका पर्यटकीय क्षेत्रको प्रचारप्रसार कसरी गरिरहनुभएको छ ?

हाम्रो पालिका प्राकृतिक सम्पदाहरूले सजिएको गाउँ पनि हो भने यहाँ पर्यटकीयस्थलहरु पनि धेरै छन् । पर्यटन विकासको लागि पर्यटन पूर्वाधार तयार पारेका छौं । पर्यटन विकासको लागि हामीले विशेष जोड दिइरहेका छौं । धार्मिक र पर्यटकीय हिसाबले हाम्रो गाउँपालिका महत्वपूर्ण मानिन्छ । पालिकामा रहेको मठमन्दिरको संरक्षण गरी मन्दिरको निर्माण गरिरहेका छौं । परम्परागत संस्कृतिको संरक्षणतर्फ पनि हाम्रो विशेष ध्यान पुगेको छ । गाउँपालिकामा आन्तरिक तथा वाह्य पर्यटक ल्याउन हामीले जोड दिइरहेका छौं तर हाल कोभिडको कारणले पालिकाको पर्यटन क्षेत्र प्रभावित भएका छ । ‘कृषि, पर्यटन र पूर्वाधार समृद्ध मिक्लाजुङको आधार’ भन्ने नारा त्य गरेका छौं । नेपालको नै सबै भन्दा ठूलो बुद्धको मूर्ति पालिकामा निर्माण गरेका छौं । मिक्लाजुङ डाँडा, जरीबुट्टे डाँडा, छालासुक्वा डाँडा, कमल पोखरी, यबराङ छांगा, हिले पोखरी, गोजुला भोजुला ताल, नागिडाँडा आदि पर्यटकीय स्थलको रूपमा निक्कै चर्चित छन् ।

गाउँपालिकाले विकासको लागि कुन क्षेत्रलाई बढी प्राथमिकता राखेको छ ?

हामीले विद्युत्, खानेपानी, यातायात, स्वास्थ्य र शिक्षालाई प्राथमिकतामा राखेका छौं । कृषिको विकासको लागी पनि हाम्रो विशेष पहल रहेको छ ।

गाउँपालिकाले युवाहरूलाई रोजगारीको सिर्जना कसरी गरिरहेको छ ?

युवाहरू कृषि उत्पादनसँग जोडिनु पर्छ भनेर हामीले जोड दिएका छांै । पालिकामा युवाहरूले व्यवसायिक खेती गरी रोजगार पनि बनिरहेका छन् । बाँझो जमीन भएको जग्गामा बङ्गुरपालन, कुखुरापालन गर्नको लागि युवाहरूलाई प्रोत्साहन गर्दै आएका छौं । हामीले युवाहरूलाई कृषिको तालिम पनि दिँदै आएका छौं । युवाहरूलाई धेरैभन्दा धेरै उत्पादन गरी बजार नपाएको अवस्थामा हामीले नै बजार व्यवस्थापन गरिदिन्छौं भनेका छौं ।

पालिकामा कोल्डस्टोर निर्माण गरेका छौं । युवालाई अनुदान दिने र केन्द्र सरकारले बनाएको नीति अनुसार बैंकमार्फत सुलभ दरमा ऋण दिने व्यवस्था पनि मिलाएका छौं । युवाप्रति लक्षित गर्दै प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम लागु भएको छ । प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम अन्तर्गत गरिबीका रेखामुनी रहेका र बेरोजगार युवाहरू मात्र छनोट भएका छन् । यस रोजगार कार्यक्रम अन्तर्गत धेरै मानिसहरुले रोजगारी पाएका छन् ।

कर्मचारी र जनप्रतिनिधिहरू बिचको सम्बन्ध कस्तो छ नि ?

कर्मचारी र जनप्रतिनिधि बिचको सम्बन्ध सुमधुर रहेको छ । कर्मचारीको सहयोगले गर्दा पालिकालाई समृद्ध बनाउन ठुलो टेवा पुगेको छ । जनप्रतिनिधि र कर्मचारीको सामूहिक भावनाले मात्रै पालिकाको समग्र विकास गर्न सकिन्छ । सम्बन्ध राम्रो भएको कारण विकास निर्माणको कामले पनि तिव्रता पाएको छ । हालसम्म कर्मचारी र जनप्रतिनिधिको मनमुटाब भएको छैन । जनताको सेवाको लागी तत्पर रहन सबै कर्मचारीहरूलाई आग्रह गरेको छु । कर्मचारीको सहयोगमा नै विकास निर्माणको काम अगाडी बढाउने हो ।

तपाईंको कार्यकालमा भएको सबैभन्दा ठुलो उपलब्धि केलाई ठान्नुहुन्छ ?

विपन्न गरिब कृषकहरूलाई पुरस्कार दिन पाइएको छ । नेपालकै अग्लो बुद्ध मूर्ति निर्माण गरेका छौं । पालिका भित्र रहेका दीर्घ रोगीहरूलाई वार्षिक २० हजार रुपैयाँ दिँदै आएका छौं । टुकी बत्ति मुक्त गरी बजुली नपुगेका नागरिकको घरमा सोलार बत्ती वितरण गरेका छौं । यति गर्न सक्नु पनि हाम्रो कार्यकालको सबै भन्दा ठूलो उपलब्धि हो जस्तो लाग्छ । ३ सय रोपनी निःशुल्क जग्गा पालिका र राज्यको नाममा ल्याउन सफल भएका छौं । शिक्षा क्षेत्रको विकास पनि मेरो कार्यकालको ठुलो उपलब्धि हो भन्न सकिन्छ ।

अब तपाईंको बाँकी रहेको कार्यकालमा गाउँपालिकालाई कस्तो बनाउने योजना छ ?

अब हाम्रो कार्यकाल धेरै बाँकी छैन । पालिकाका विकास निर्माणको कामहरू योजना बनाएर नै गरिरहेका छौं । सडकहरूको स्तरोन्नती गर्दै पिच गर्ने योजना छ । जनताको आर्थिक स्थिति सुधार गर्नको लागि कृषि र पशुको क्षेत्रलाई विकास गर्ने प्रयासमा छौं । नागरिकको जीवनस्तरलाई उकास्ने र पछाडि परेका टोलक्षेत्रलाई विकास गर्ने सोचमा पनि छु । प्रत्येक घरमा बिजुली पुर्याउने पनि हाम्रो लक्ष्य रहेको छ ।

खानेपानीको स्रोतलाई परिचालन गरी नागरिकको घरसम्म खानेपानी पुर्याउनु पर्ने छ । यहाँका जनताले भोलिका दिनमा पनि मैले गरेका कामहरूबाट लाभ लिइरहन सकुन् भन्ने चाहना छ । हामीले पालिकास्तरको योजना तयार पारेका छौं । यो योजना पुरा गर्नमा विशेष जोड दिएका छौं । आर्थिक विकास, पर्यटन विकास आदिका कुरालाई दिर्घकालिन योजना बनाएर अगाडि बढ्नुपर्छ भन्ने तथ्यमा जोड दिएका छौं । शिक्षा, स्वास्थ्य तथा पूर्वाधार विकासको कुरामा पनि हामी ध्यान दिइरहेका छौं ।

अन्त्यमा आफ्ना पालिकाका वासिन्दाहरुलाई के भन्न चाहनुहुन्छ ?

सधै नै नागरिकहरूकोे सहयोगको अपेक्षा गर्छु । अपेक्षा गरेअनुसार नै सहयोग पाएकोले पनि विकास निर्माणको काम अगाडि बढ्न सकेको छ । मलाई लाग्छ पालिकाले गरेको कामबाट सम्पूर्ण नागरिकहरू सन्तुष्ट छन् । नागरिकको सन्तुष्ट मापनलाई अझ बढाउन चाहन्छौं । विश्वभर महामारीको रूपमा फैलिएको कोरोना भाइरसबाट सबै नागरिकहरू सचेत रहौं भन्न चाहन्छु । सबै नागरिकहरूलाई स्वास्थ्यमा विशेष ध्यान दिऔं, स्वास्थ्यसम्बन्धी सुरक्षाका न्यूनतम मापदण्ड अपनाऔं, आफू बचौं, अरूलाई पनि बचाऔं भन्न चाहन्छु ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

काठमाडौं महानगरको कार्यालय अब बिहान ९ बजे देखिनै खुल्ने

सरकारी सुविधा लिनेका छोराछोरी सामुदायिक विद्यालयमा पढाउनुपर्ने

चिनियाँ वैज्ञानिकले बनाए सेलफोन चार्ज गर्न सक्ने पहिरनयोग्य ब्याट्री

अमेरिकी कम्पनीहरू ठूलो लगानी लिएर नेपाल आउन चाहेका छन्ः अतुल

फुडमान्डु अब चितवनमा पनि, फुड अडरमा ३० प्रतिशतसम्म छुट

सहकारी सञ्चालकहरुको सम्पत्ति रोक्का गरेर पीडितको रकम फिर्ता गर्छौंः गृहमन्त्री लामिछाने