नेपालको प्रदेश १ अन्तर्गत भोजपुर जिल्लाको दक्षिण–पश्चिम भू–भागमा अवस्थित प्राकृतिक रूपमा सुन्दर एवं रमणीय गाउँपालिका हो रामप्रसाद राई गाउँपालिका । ८ ओटा वडा रहेको यस गाउँपालिकामा १८ हजार ८ सय ८८ जना मानिसको बसोबास रहेको पाइन्छ । यो गाउँपालिका क्षेत्रफल १ सय ५६ दशमलव २५ वर्ग किलोमिटरसम्म रहेको छ । यस स्थानीय तहको नामकरण बि.सं. २००७ सालको प्रजातन्त्रिक योद्धा राम प्रसाद राईको नामबाट नामकरण गरिएको छ । गाउँपालिकाको अधिकांश भाग पहाडी भूभागले ढाकेको छ भने यहाँ मिश्रित जातजातिको बसोबास रहेको पाइन्छ । गाउँपालिकाले कृषि विकासका लागि के–कसरी काम गर्दै आएको छ, रोजगारी सृजना गर्नमा गाउँपालिकाले कस्तो भूमिका खेल्दै आइरहेको छ भन्ने लगायतका विषयमा सो गाउँपालिकाका अध्यक्ष विजय राईसँग विकासन्युजका लागि राजिब न्यौपानेले कुराकानी गरेका छन् ।

गाउँपालिकामा रहेका ठूला योजना तथा परियोजनाहरू के–के छन् ?

गाउँपालिकामा धेरै कृषिका योजनाहरु नै रहेका छन् । कृषिको लागि केही बजेट पनि छुट्याउँदै आएका छौं । हाम्रो गाउँपालिकामा सडक निर्माणको काम पनि भइरहेको छ । हामीले गाउँपालिकाको प्रत्येक वडामा सडक पुर्याएका छौं । अन्य पालिका र सदरमुकामसम्म सडक जोड्नको लागि कुनै समस्या छैन । करिब करिब गाउँपालिका सडकहरू स्तारोन्ती गरेर बिर्खेमा पनि यातायात सञ्चालन हुने अवस्था छ । गाउँपालिकाका धेरै सडकहरू कच्ची छन् । १, २, ३ र ४ नं. वडाहरुमा करिब करिब बिजुली पुगेको छ । ५ र ६ नं वडामा बिजुली पुगेको छ ।७ नं. वडामा पनि बिजुलीको काम भइरहेको छ । वडा नं. ८ मा पनि बिजुलीका पोलहरू पुर्याउने काम भएको छ । संघीय सरकार, विद्युत प्रविधिकरणले गर्ने र हामीले गर्ने काममा समन्वय नभएपछि समस्या हुँदो रहेछ ।

गाउँपालिकाको विभिन्न खोलाहरूमा निर्माण भइरहेको पुलका कामहरु पनि अन्तिम चरणमा पुगेको छ । हाम्रो गाउँपालिकामा खानेपानीका योजना पनि रहेको छ । वडा नं ४ मा लिफ्टीङ खानेपानी योजनाको काम सकिएर सञ्चालनमा आएको छ । ५ नं. वडामा पनि खानेपानी आयोजनाको काम अन्तिम चरणमा पुगेको छ । बाँकी केही वडामा पनि खानेपानीको योजनाका काम रहेका छन् ।

शैक्षिक विकासको लागि गाउँपालिकाले कसरी काम गर्दै आएको छ ?

शैक्षिक क्षेत्रको विकासको लागि हामीले धेरै काम गर्दै आएका छौं । हाल हामीले विद्यालय भवनहरू निर्माण गरी डेक्स, बेन्चको व्यवस्थापन गरेका छौं । गाउँपालिकाको शैक्षिक गुणस्तरमा विशेष पहल गरिरहेका छौं । आधुनिक विद्यालयका भवनहरू पनि केही ठाउँमा बनेका छन् । आधुनिक शिक्षा प्रणालीलाई पनि हामीले ध्यान दिइरहेका छौं । शिक्षा प्रणालीलाई व्यवस्थित गर्ने काम पनि भइरहेको छ । गुणस्तरीय शिक्षा विद्यार्थीलाई कसरी दिन सकिन्छ भन्ने विषयमा हामीले प्रधानाध्यापक र समितिसँग पनि छलफल गरिरहेका हुन्छौं । बेलाबेलामा विभिन्न क्षेत्रका विज्ञहरूबाट शिक्षकहरूलाई तालिम पनि दिँदै आएका छौं । शैक्षिक क्षेत्रको विकासका लागि हामीले केही बजेट पनि छुट्याउँदै आएका छौं ।

गाउँपालिकामा स्वास्थ्य क्षेत्र विकासको लागि कसरी काम गर्दै आइरहनुभएको छ ?

गाउँपालिकामा स्वास्थ्य केन्द्रहरु रहेको छ । प्रत्येक वडामा स्वास्थ्यका भवनहरू रहेका छन् । स्वास्थ्य क्षेत्रलाई पनि हामीले प्राथमिकतामा नै राखेका छौं । गाउँपालिकामा रहेका सबै नागरिकहरूको पहुँच प्राथमिक स्वास्थ्य सेवासम्म पुगेको छ । स्वास्थ्यकर्मीहरूसँग बेलाबेलामा छलफल गर्ने र तालिम दिने काम पनि हामीले गरिरहेका छौं । स्वास्थ्य सेवालाई सहज बनाउनको लागि बजेट पनि छुट्याउँदै आएका छौं । गाउँपालिकामा स्वास्थ्यसम्बन्धी विभिन्न कार्यक्रमहरू पनि सञ्चालन हुँदै आएका छन् । पछिल्लो पटक स्थापन गरेको वडाहरुमा पनि ३ जना स्वास्थ्यकर्मीहरु राखेका छौं ।

तपाईंहरु निर्वाचित भएर आएको करिब ३ वर्ष पुरा भयो, यो बिचमा जनता सामु गरेका बाचा के–कति पुरा भए अनि कति बाँकी छन् ?

हामीले घोषणापत्रमा लेखेका विषय तथा निर्वाचित हुँदा बोले अनुसारका काम लगभग सकिसकेका छन् । केही कामहरु त बाँकी रहेको छन् तर अबको बाँकी रहेको कार्यकालमा यो काम पनि पुरा गरिसक्छु ।

कोरोनाको संक्रमण पुनः बढ्न थालेको छ, कोरोना संक्रमण दरलाई न्यूनिकरण गर्नको लागि के–कस्तो भूमिका खेल्दै हुनुहुन्छ ?

हालै हाम्रो पालिकाका नागरिक कोरोनाका कारण त्रसित हुनु पर्ने अवस्था छैन । बाहिरी ठाउँबाट मानिहरु पालिका भित्र कमै मात्रका आउने गर्छन् । तर पनि कोरोना संक्रमणबाट बच्न सुरक्षित मापदण्ड अपनाएकै छौं । कोरोना सम्बन्धी सूचना पनि प्रकाशन गरेका छौं । कोरोनाको मापदण्ड अपनाएर नै विकास निर्माणको कामहरू अगाडि बढाएका छौं । स्वास्थ्य मापदण्डहरू अपनाउन लागि हामीले नागरिकहरुलाई पनि आग्रह गरिरहेका छौं । पोहोर गाउँपालिकामा कोरोनाको कारण धेरै नागरिकहरू त्रसित भएका थिए । हामीले पनि कोरोना नियन्त्रणको लागि विभिन्न सुरक्षाका मापदण्ड अपनाएको थियौं । अन्तिम चरण आएर अक्सिजन सहितको अस्थायी कोरोना अस्पताल पनि निर्माण गरी सकेका छौं । क्वारेन्टिनमा र आइसोलेसन कक्षको पनि स्थापना गरेका थियौं । तर आजका दिनको कुरा गर्नुपर्दा भने यता कोरोनाको प्रभाव खासै रहेको छैन । नागरिकहरू पनि सामान्य रूपमा जीवन यापन गरिरहेका छन् । तर पनि नागरिकहरू कोरोना देखि सचेत रहन आग्रह गरेका छौं ।

गाउँपालिकालाई समृद्ध बनाउनको लागि के–कस्ता योजनाहरू अगाडि बढाउनु भएको छ ?

गाउँपालिकालाई समृद्ध बनाउनको लागि केही योजनाहरू अगाडि सारेका छौं । पालिकालाई समृद्ध बनाउनको लागि विकास निर्माणको काम नै गर्नुपर्ने रहेछ । १ नं. वडामा सडक भइसकेपछि २ नं. वडामा बिजुलीको आवश्यक पर्ने नै रहेछ । कृषि, पर्यटन, शिक्षा, स्वास्थ्य आदिको विकासको लागि केही कार्यक्रम बनाएका छौं । गाउँपालिकामा पुल निर्माणको काम पनि भइरहेको छ । तर पनि ठुला ठुला विकास निर्माणको काम गर्नु प¥यो भने अझै पनि समस्या हुने गरेको छ ।

तपाईंहरुको गाउँपालिका कृषि उत्पादनको लागि महत्वपूर्ण क्षेत्र हो, कृषि विकासका लागि के–कसरी काम गर्दै आउनु भएको छ ?

कृषि विकासको लागि हामीले गाउँपालिकामा कृषिका विभिन्न कार्यक्रहरु गर्दै आएका छौं । कृषिका विभिन्न कार्यक्रमहरू गर्दै आए पनि कार्यन्वयन गार्ना समस्या हुने गरेको छ । हाम्रो पालिका विशेष गरी धान, कोदो, मकौ, आदि उत्पादन हुने गरेको छ । यो बर्षबाट, सुन्तला, एवोगाडो, किवी आदिको खेति पनि पालिकामाहुनथालेको छ । हामीले कृषि विकासका लागिचाहे जस्तो काम गर्न सकिरहेका छैनौं । कृषिका प्रविधिकहरु पढेर भन्दा अनुभवले बढि जानकारी हुनु पर्ने हो ।

कृषि विकासको लागि हामीले गाउँपालिकामा ब्लक र पकेट क्षेत्रहरू पनि छुट्याएका छौं । वडा नं. ५ र ६ मा सुन्तला पकेट क्षेत्रको रूपमा छुट्याएका छौं । आँप र लिची पकेट क्षेत्र भनेर वडा नं. ४ को केही भागलाई छुट्याएका छौं । गाउँपालिकामा प्रविधिक जनशक्ति, र प्रविधिक ज्ञान नभएर समस्या भइरहेको छ । पालिकामा आधुनिक खेतिको सुरुवात भएको छ तर त्यसको पद्धति अन्योलमा परिरहेको छ । पालिकामा सुन्तलाको बिरुवा उत्पादन अनुदानबाट नै सुरुवात भएको छ । एवोगाडो खेति प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम अन्तर्गत सुरु भइरहेको छ ।

मौसम प्रतिकुल भएर सुखा खडेरीले गर्दा केही समस्या पनि आएको छ । गाउँपालिकामा तरकारी खेति राम्रो हुने गरेको छ । पालिकामा कृषि समूहहरू पनि गठन भएका छन् । कृषकहरूलाई व्यावसायिक खेति गर्नको लागि आग्रह पनि गरेका छौं । हामीले कृषिमा अनुदान दिने व्यवस्था पनि मिलाएका छौं । यहाँका धेरै नागरिकले कृषि पेशा नै अँगालेका छन् । गाउँपालिकामा पशुपालन गर्ने किसानहरू पनि धेरै रहेका छन् । कृषकहरूले यहाँ गाई, भौँसी, बङ्गुर तथा कुखुरापालन पनि गर्दै आएका छन् । कृषिका विभिन्न कार्यक्रमहरू पनि गाउँपालिकामा सञ्चालन हुँदै आएका छन् । कृषिका योजनाहरू पनि हामीले तयार पारेका छौं । कृषिका योजनाहरु तयार गरी पनि कार्यन्वयन गर्ने समस्या भइरहेको छ ।

गाउँपालिकाका कति नागरिकहरू कृषि पेशामा आवद्ध छन् ?

यहाँका धेरैजसो नागरिकहरू कृषि पेशामा नै आवद्ध छन् । कतिपय युवाहरू भने वैदेशिक रोजगारीमा गएका छन् । आधुनिक कृषि प्रणालीलाई विशेष जोड दिइरहेका छौं । प्रतिशतमै भन्नुपर्दा करिब ८० प्रतिशत मानिसहरू कृषि पेशामा आबद्ध छन् भन्न सकिन्छ । राम्रो कृषि उत्पादन गर्ने किसानलाई पुरस्कार दिने व्यवस्था मिलाएको लागि कार्यक्रम चाहिँ गाउँपालिकामा राखेका छौं । तर यसको कार्यान्वयन हुन सकेको छैन ।

गाउँपालिकाले युवाहरूलाई रोजगारीको सिर्जना कसरी गरिरहेको छ ?

हामी युवाहरूलाई कृषि क्षेत्रमा जोडिनको लागि आग्रह गरेका छौं । केही युवाहरू गाईपालन, बाख्रापालन, कुखुरापालन लगायत गर्दै आएका छन् । बाँझो जमिनको उपयोग भनेर हामीले कार्यक्रम ल्याएका छौं । यसको लागि केही बजेट पनि हामीले छुट्याएका छौं भने कृषि शाखा कृषि विकासको लागि राम्रो काम गर्न पनि आग्रह गरेका छौं ।

गाउँपालिकामा सर्वसाधारणले के कस्ता समस्या लिएर आउँछन् ?

गाउँपालिकाको नगरिकहरु प्रायःजसो खानेपानी, बाटोघाटो, घरनक्सा पास, राहत सहयोग, न्याय निरूपण, पशुपन्छीको रोग, कृषिसम्बन्धी लगायतका समस्याहरू लिएर आउने गरेका छन् । तर पनि यी सबै समस्याको समाधान गरेर मात्र हामी अगाडि बढी रहेका छौं ।

अब तपाईंको बाँकी रहेको कार्यकालमा गाउँपालिकालाई कस्तो बनाउने योजना छ ?

अब हाम्रो कार्यकाल धेरै बाँकी छैन । पर्यटन विकासमा लागि जोड दिएका छौं । मुख्य योजना भनेकै जनताको आधारभूत आवश्यकतालाई पुरा गर्ने पनि हो । खानेपानीको उचित व्यवस्था गर्ने, सबै वडामा स्वास्थ्य भवनको निर्माण गर्ने, आधारभूत अस्पतालको निर्माण गर्ने, गुणस्तरीय शिक्षामा जोड दिने, पूर्वाधारको विकासतर्फ कम्मर कसेर अघि बढ्ने मैले योजना बनाएको छु । हामीले केही पालिकास्तरको योजना तयार पारेका छौं । यो योजना पुरा गर्नमा हामीले विशेष जोड दिएका छौं । आर्थिक विकास, पर्यटन विकास आदिका कुरालाई दिर्घकालिन योजना बनाएर अगाडि बढ्नुपर्छ भन्ने तथ्यमा जोड दिएका छौं । शिक्षा, स्वास्थ्य तथा पूर्वाधार विकासको कुरामा पनि हामीले ध्यान दिइरहेका छौं ।

अन्त्यमा आफ्ना पालिकाका वासिन्दाहरुलाई के भन्न चाहनु हुन्छ ?

यो भूगोलको परिचालन गर्न भनेको नै नागरिकहरूले हो । गाउँपालिकालाई समृद्ध बनाउनको लागि नागरिको ठुलो भूमिका रहेको छ । स्थानीय स्रोतको परिचालन गरी विकास निर्माणको कामलाई अगाडि बढाउनु पर्छ भन्न चाहन्छु ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

नेशनल लघुवित्तका अध्यक्ष आचार्यले लिए सपथ

जगदुल्लाको ऋण सम्झौता भयो, तर पुल बनेन

बहुप्रकोपीय जोखिमबारे पूर्वसूचना प्रणाली कार्यान्वयन गर्न ८१ अर्ब लाग्ने

महिला उद्योगी व्यवसायी बढ्दै, साढे दुई करोड राजस्व सकंलन

नेप्सेमा हरियाली, बैंकिङ समूह ४ प्रतिशतले बढ्यो

विपक्षीको नाराबाजीबीच प्रधानमन्त्रीले पाए विश्वासको मत