नेपालको लुम्बिनी प्रदेश अन्तर्गत बाँके जिल्लामा पर्ने एउटा सुन्दर गाउँपालिका हो राप्ती सोनारी गाउँपालिका । यो गाउँपालिका ऐतिहासिक, धार्मिक, सांस्कृतिक एवं प्राकृतिक रुपले फरक विशेषता बोक्न सफल छ भने कृषि उत्पादन तथा पर्यटकिय गन्तव्यको रुपमा पनि निक्कै चर्चित छ । ९ ओटा वडा रहेको यस गाउँपालिका १० हजार ४१ दशमलब ७३ वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफलमा फैलिएको छ । राप्ती सोनारी गाउँपलिका जनसंख्याको हिसाबले नेपालकै सबैभन्दा ठूलो गाउँपालिका हो । गाउँपालिका भित्र ५९ हजार ९ सय ४६ जनाको बसोबास रहेको छ । गाउँपालिकाको पूर्वतर्फ दाङ जिल्ला, पश्चिममा कोहलपुर नगरपालिका र डुडुवा गाउँपालिका, उत्तरमा दाङ र सल्यान जिल्ला एवं दक्षिणमा नरैनापुर गाउँपालिका र भारतीय सीमानाको चौघेरामा यो गाउँपालिका रहेको छ ।

गाउँपालिकाका ठुला योजना तथा परियोजनाहरू के–के छन्, गाउँपालिकाले कृषि विकासका लागि के–कसरी काम गर्दै आएको छ, रोजगारी सृजना गर्नमा गाउँपालिकाले कस्तो भूमिका खेल्दै आइरहेको छ भन्ने लगायतका विषयमा सो गाउँपालिकाकी उपाध्यक्ष धनी कुमारी खत्रीसँग विकासन्युजका लागि राजिब न्यौपानेले कुराकानी गरेका छन् । प्रस्तुत छ उक्त कुराकानीको अंश ।

सर्वप्रथम कृषिबाटै सुरु गरौं, गाउँपालिकाले कृषिक्षेत्र तर्फ के–कस्ता कामगरिरहेको छ ?

हाम्रो गाउँपालिका कृषि क्षेत्रको लागि उर्भरशिल भूमी हो । यहाँका धेरै नागरिकहरूले कृषि पेशा नै अँगालेका छन् । हामीले गाउँपालिकामा पशु र कृषिलाई नै प्राथमिकतामा राखेका छौं । कृषिका योजनाहरू पनि हामीले तयार पारेका छौं । भूगोल अनुसारको पकेट क्षेत्र पनि गाउँपालिकामा छुट्याएका छौं । पकेट क्षेत्र अनुसारको कृषिमा बजेट पनि विनियोजन गरेका छौं । धानको विउ पनि विक्री हुँदै छ ।
कृषकलाई कृषि अनुदान दिने व्यवस्था मिलाएका छौं । कृषि औजारको पनि हामीले कृषकलाई वितरण गर्दै आएका छौं ।

कृषको आवश्यकता अनुसार कृषिका औजारहरु पनि वितरण गर्दै आएका छौं । किटनाशक औषधी पनि वितरण गर्दै आएका छौं । बेला बेलामा कृषकलाई कृषि सम्बन्धी तालिम पनि दिँदै आएका छौं । हाम्रो गाउँपालिकाको प्रत्येक वडामा कृषक समुहहरुको गठन भएको छ । कुखुराको अन्डा, दुध, मकै, धानको उन्नत बिउ र घाँसको बिउ आदि उत्पादनमा पनि हाम्रो गाउँपालिका आत्मनिर्भर रहेको छ . गाउँपालिकामा गाई, भैँसी, बङगुर, कुखुराकाफर्महरू पनि सञ्चालनमा आएका छन् । विभिन्न जातका धानको बिउ समेत गाउँपालिकामा उत्पादन हुने गरेको छ । कृषि विकासका लागि गाउँपालिकाले विभिन्न किसिमका कार्यक्रमहरू गर्दै आएका छौं । कृषिको लागि मलको व्यवस्थापन गर्ने काम हामीले गरिरहेका छौं । सिचाई सम्बन्धी काम पनि गाउँपालिकामा भइरहको छ ।

गाउँपालिकामा रहेका ठूला आयोजना तथा परियोजनाहरू के–के छन् ?

गाउँपालिकामा कृषिका आयोजनाका कामहरु नै रहेका छन् । कृषिको लागि बजेट पनि छुट्याएका छौं । धेरै विकास निमाणको कामहरु त सम्पन्न भइसकेको छ तर थप योजना बनाउने तयारीमा छौं । हाम्रो गाउँपालिकामा सडक निर्माणको काम पनि भइरहेको छ । हाम्रो गाउँपालिकामा स्कुलका भवन, वडाका भवन निर्माणको कामहरु पनि भइरहेको छ । हामीले गाउँपालिकाको प्रत्योक वडामा सडक पुर्याएका छौं । सडकको पिच गर्न सुरु गरेको छौं । गाउँपालिकाको प्रत्येक घरमा बिजुली बाल्न पनि सफल भएका छौं । हामी गाउँपालिका भित्रका सबै घरमा खानेपानी पनि पुर्याएका छौं । बेरिङ स्टमबाट पनि खानेपानी निकालेका छन् । खानेपानी सुद्ध गर्नेको लागि फिल्टर पनि वितरण गरेका छौं ।

शैक्षिक विकासको लागि गाउँपालिकाले कसरी काम गर्दै आइरहेको छ त ?

शैक्षिक विकासको लागि पनि हामीले धेरै काम गर्दै आएका छौं । शैक्षिक विकासको लागि हामीले ५ करोड ५० लाख रुपैयाँ बजेट छट्याएका छौं । गाउँपालिकामा शैक्षिक क्षेत्रलाई पनि प्रथामिकतामा नै राखेका छौं । बाल विवाह नियन्यत्रणको लागि तालिम पनि सञ्चालन गरेका छौं । गाउँपालिकामा साक्षरता मुक्त घोषणा पनि भइसकेको छ ।  हामीले शिक्षा क्षेत्रमा आएका समस्याहरू समाधान गरेर पनि अगाडि बढिरहेका छौं । पहिलेको तुलनामा त गाउँपालिकाको शिक्षा क्षेत्रमा परिवर्तन आएको छ । गाउँपालिकामा केही विद्यालयका भवनहरु निर्माण भएका छन् । गुणस्तरीय शिक्षामा हामीले विशेष जोड दिइरहेका छौं । गुणस्तरीय शिक्षा विद्यार्थीलाई कसरी दिन सकिन्छ भन्ने विषयमा हामी विद्यालयको प्रधानाध्यापक र समितिसँग पनि समय–समयमा छलफल पनि गरिरहेका हुन्छौं ।

खेलकुद विकासका लागि गाउँपालिकाले कस्ता आयोजनाहरू बनाएको छ ?

खेलकुद विकासको लागि खेल मैदानको व्यवस्था गरेका छौं । विद्यालयको तर्फबाट अध्यक्ष कप भनेर गरिएको खेलकुद प्रतियोगिता भएको थियो । खेलकुलको लागि हामीले बजेट पनि छुट्याउँदै आएका छौं । गाउँपालिकामा खेलकुद समितिको पनि गठन गरेका छौं । खेलकुदका औपचारिक कार्यक्रम कसरी अगाडि बढाउने भनेर छलफल गरिरहेका हुन्छौं ।राष्ट्रपती रनिङ शिल्ड प्रतियोगिता तथा वडागत खेलकुद प्रतियोगिता पनि गाउँपालिकामा हुने गरेको छ ।  गाउँपालिकाको सबै वडामा युवा क्लबहरू गठन भएका छन् । खेलकुद समिति र गाउँपालिकामा भएका युवा क्लबहरूमार्फत विभिन्न किसिमका खेलकुदहरू आयोजना हुने गरेका छन् । प्रायः गरेर बक्सिङ्ग, भलिबल, टेबलटेनिस, कराँते, फुटवल, क्रिकेट लगायतका खेलहरू गाउँपालिकामा आयोजना गर्ने गरिएको छ । गाउँपालिकाका धेरै युवाहरू खेलकुदतर्फ उत्सुक छन् ।

गाउँपालिकाले युवाहरूलाई रोजगारीको सिर्जना कसरी गरिरहेको छ ?

गाउँपालिकाका धेरै युवाहरू कृषि पेशामा नै लागेका छन् । युवाहरुले सिप विकास गरेर पालिका भित्रनै रोजगारी पाउन सक्छन् । काम गर्न चाहने युवाहरू खासै बेरोजगार हुनु परेको छैन । कृषि पेशामा आवद्ध हुने युवाहरूलाई अनुदान दिने व्यवस्था पनि मिलाएका छौं । काम गर्न चाहने युवाहरूका लागि धेरै ठाउँमा अवसर पनि छ । केही युवालाई विकास निर्माणका काममा पनि लगाउँदै आएका छौं । युवालाई लक्षित गर्दै प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम पनि गाउँपालिकामा सञ्चालन भएको छ । हामीले युवालाई सिप विकास तालिम दिँदै आएको छौं ।

गाउँपालिकामा सर्वसाधारणले के कस्ता समस्या लिएर आउँछन् ?

गाउँपालिकाका नागरिकहरु प्रायःजसो खानेपानी, बाटोघाटो, घरनक्सा पास, राहत सहयोग, न्याय निरूपण, पशुपन्छीको रोग, कृषिसम्बन्धी लगायतका समस्याहरू लिएर आउने गरेका छन् । तर पनि यी सबै समस्याको समाधान गरेर मात्र हामी अगाडि बढी रहेका छौं । तर पनि नागरिको आवश्यकता पुरा गर्न पनि हामी खटिरहेका छौं ।

अब तपाईंको बाँकी रहेको कार्यकालमा गाउँपालिकालाई कस्तो बनाउने योजना छ ?

हामीले पालिकास्तरको योजना तयार परेका छौं । यो योजना पुरा गर्नमा हामीले विशेष जोड दिएका छौं । हामीले दिर्घकालिन योजनाहरूको सुरुवात गरेका छौं । कतिपय योजनाको भने हामी अन्तिम चरणमा पुगिसकेका छौं । आर्थिक विकास, पर्यटन विकास आदिका कुरालाई दिर्घकालिन योजना बनाएर अगाडि बढ्नुपर्छ भन्ने तथ्यमा जोड दिएका छौं । पूर्वाधार विकासको कुरामा पनि हामी अगाडि बढिरहेका छौं । पालिकामा हामीले खुल्ला दिशामुक्त घोषणा पनि गरेका छौं । चुनाबको बेलामा भोट माग्दा साइकल पनि न हिडने सडकहरु हाल पिच हुन थालेका छन् ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

नेशनल लघुवित्तका अध्यक्ष आचार्यले लिए सपथ

जगदुल्लाको ऋण सम्झौता भयो, तर पुल बनेन

बहुप्रकोपीय जोखिमबारे पूर्वसूचना प्रणाली कार्यान्वयन गर्न ८१ अर्ब लाग्ने

महिला उद्योगी व्यवसायी बढ्दै, साढे दुई करोड राजस्व सकंलन

नेप्सेमा हरियाली, बैंकिङ समूह ४ प्रतिशतले बढ्यो

विपक्षीको नाराबाजीबीच प्रधानमन्त्रीले पाए विश्वासको मत