काठमाडौं । विश्व महामारीका रुपमा फैलिएको कोरोना भाइरसको कारण अहिले विश्व सन्त्रासमा छ । यो भाइरसले मानवीय क्षति मात्र होइन आर्थिक क्षति पनि ठूलाे गरेकाे छ। कोरोना भाइरसको कारण विश्वको पर्यटन क्षेत्र तहन-नहस भएको छ ।

विशेष गरेर आर्थिक रुपले सवल र विश्वको अर्थतन्त्रलाई महत्वपूर्ण सहयोग गर्ने हवाई क्षेत्र यतिखेर सबैभन्दा बढी प्रभावित भएको छ । कोराना महामारीको कारण धेरै देशहरुले लकडाउनको घोषणा गरेका छन् । जसको कारण सबै मानिसहरु घरभित्रै छन् ।

यसले पनि अहिले विश्वको उडड्यन क्षेत्र निकै आर्थिक संकटमा परेको छ । विश्वका ठूला–ठूला हवाई कम्पनीहरु बन्द हुने अवस्थामा छन् भने कतिपय त बन्द नै भइसकेका छन् ।

यसको प्रभाव आम नागरिकमा परेको छ । हवाई क्षेत्रलाई आफ्नो भविश्यका रुपमा लिएका लाखाैं मानिसको यतिखेर जागिर गुमेको छ । ती हवाई कम्पनीहरुले धेरै हवाइजहाज ग्राउण्डेड गरेर आर्थिक संकट तथा मन्दीकोे सामना गरिरहेका छन् ।

यतिखेर विश्व उड्डयन क्षेत्र संकटमा छ । विश्वका ठूला-ठूला जस्तै, आईएजी, युनाइटेड अमेरिकन एयरलाइन्स, एमिरेट्स लुफ्तान्सा, थाई मौरिसस् जस्ता हवाई कम्पनीलाई यो कोरोना भाइरसको कारण उत्पन्न लकडाउनले निकै असर पुर्याएको छ । यसको प्रत्यक्ष असर ती क्षेत्रमा रोजगारी पाएका सर्वसाधारण नागरिकमा पनि परेको छ ।

अर्थतन्त्रको ड्राइभको रुपमा परिचित हवाई क्षेत्रमा परेको आर्थिक मन्दीले ती देशहरुके आर्थिक वृद्धिदर पनि निकै खस्केको छ । विश्व अर्थतन्त्र अर्थात विश्व जीएनपीको १०.३ प्रतिशत या्ेगदान दिने यो क्षेत्र संकटमा पर्दा विश्वको अर्थतन्त्र नै अहिले तहस-नहस भएको छ ।

विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटन विज्ञहरुका अनुसार अझै पनि हवाई क्षेत्रले धेरै आर्थिक क्षति व्यहोर्नु पर्ने हुन सक्छ । कोरोना भाइरस कतिसम्म रहन्छ त्यतिसम्म नै यो क्षेत्रले आर्थिक क्षति व्यहोर्नु पर्ने उनीहरुको धारणा छ ।

अन्तर्राष्ट्रिय एयर ट्रान्सपोर्ट एसोसिएसन (आईएटीए) को हालसालैको एक प्रक्षेपणका अनुसार हवाई क्षेत्रले २०१९ को तुलनामा युरोपियन एयरलाइन्सले मात्रै २०२० मा ५५ प्रतिशतलको घाटा व्यहोर्नु पर्ने हुन सक्छ ।

यसले सम्भावित ८९ अर्ब डलर राजस्व घाटा हुनेछ । एसोसिएसनले मार्चमा गरेको ७६ अर्ब डलरको प्रक्षेपणलाई संशोधिन गर्दै सो अनुमान गरेको हो । गत हप्ता हवाई क्षेत्रमा क्षेत्रिय मागमा ९० प्रतिशत गिरावट आएकोउल्लेख गरिएको छ ।

अहिले पनि सञ्चालनमा रहेका जहाजहरुले सामान्य उडानमा औसत भाडामा चारदेखि पाँच गुणा बढी तिर्ने गरेको उल्लेख गरिएको छ । केही महिना अगाडि गरेको एक अध्ययनले विश्वभर ९० हजारभन्दा बढी पाइलटहरु बेरोजगार हुन सक्ने बताइउको थियो । तर, कोरोना भाइरसको कारण यो भन्दा धेरै संख्यामा पाइलटहरु बेरोजगार हुन सक्ने विज्ञहरुले बताएका छन् ।

काेराेनाकै कारण लाखाैं मािनसले जागिर गुमाएका छन् । अहिले ८ हजारभन्दा बढी जहाज ग्राउण्डेड भएको पनि उल्लेख गरिएको छ । यी विभिन्न हवाई कम्पनीहरु कतिपय टाँट पल्टेका छन् भने कतिपयले टाँट पल्टिन लागेको भन्दै आफ्ना सरकारलाई गुहारेका छन् । धेरै विमान कम्पनीले आफ्नो पुर्नजीवन गरिदिन सरकारसमक्ष आग्रह गरेका छन् ।

सरकारको स्वामित्व रहेको एयरलाइन्सलाई उद्दार गर्नका लागि त्यहाँको सरकारले उद्दार प्याकेज पनि घोषणा गरेका छन् । कोरोना भाइरसको कारण कारण कोलम्बियाको एभिन्का होल्डिङ र भर्जिन अष्ट्रेलियन होल्डिङ, थाइ कम्पनी लगायतका हर्वाइ कम्पनी टाँट पल्टने अवस्थामा पुगेका छन् । तर थाइको हकमा भने कोरोनाको असर शुरु हुनुभन्दा अघिदेखि नै समस्या देखिएको थियो ।

थाइ एयरलाइन्सले सन् २०१२ पछि २०१६ मा बाहेक प्रत्येक वर्ष घाटा बेहोर्दै आएको छ । एयरलाइन्सले सन् २०१९ मा मात्रै ३८८.३ मिलियन अमेरिकी डलर अर्थात साढे ४५ अर्ब रुपैयाँ घाटा बेहोरेको थियो । धेरै कम्पनीहरुले अदालतमा पुर्नसंरचनाका लागि पेटिसन दर्ता पनि गरेका छन् ।

कुन कम्पनीले के गरे ?

– भर्जिन एयरले ६ सय पाइलट सहित ३ हजारभन्दा बढीलाई घर फिर्ता गरेको छ ।

– रियान एयरले १ सय १३ जहाजका ९ सय पनइलटलाई बिदाई गरेको छ भने पुनः आउने महिना ४ सय ५० पाइलटलाई बिदाई गर्ने बताइसकेको छ ।

– नर्वेजियन एयरले आफ्ना टाढाका सबै उडानहरु रोकिसकेको छ ।

– एसएएसले १४ वटा विमानहरू फर्काइसकेको छ । ५ सय २० पाइलटहरूलाई घर पठाइसकेको छ । अब एसएएस र एक अर्को विमान कम्पनी गाभिएर नयाँ हवाई कम्पनी बनाउने कुरा पनि चलिरहेको छ ।

– इथाडले आएका विभिन्न अर्डरहरु रद्द गरेको छ ।

– विजायरले १२ सयभन्दा बढी कर्मचारीलाई बिदाई गरिसकेको छ । बाँकी रहेका कर्मचारीको पनि तलब कटौती हुने अग्रीम जानकारी दिइसेकेको छ ।

– इबेरियोको आइएजीले ५६ जहाज ग्राउण्डेड गरेको छ ।

– बेलायतको आइएजीले पनि ३४ जहाज ग्राउण्डेड गरेको छ ।

– युरोविग पनि आर्थिक संकटमा प्रवेश गरिसेको छ ।

– लुफ्टहान्साले ७२ जहाज ग्राउण्डेड गरिसकेको छ ।

– मौरिसस अदालतमा गइसकेको छ । आर्थिक संकट भइसकेपछि सो कम्पनी अदालत गएको हो ।

– फिनल्याण्डको राष्ट्रिय एयरलाइन्स फिन्नियरले साढे दुई हजारभन्दा बढी कर्मचारीलाई बिदाई गरिसकेको छ ।

– यस्तै, वाईओयु एयरले २२ वटा जहाज ग्राउण्डेड गरेको छ भने ४ हजार १ सय कर्मचारीर्लाइ घर पठाइसकेको छ ।

(अन्तराष्ट्रिय सञ्चार माध्यमको सहयोगमा)

सम्बन्धित शिषर्कहरु

दुई दशकको बैंकिङ अनुभवमा अहिले सबैभन्दा ‘टफ टाइम’ महसुस गरेँ : सीईओ पन्त

अर्थतन्त्र सुधार्न खरो उत्रिनु पर्ने देखियो : डेपुटी गभर्नर मिश्र

चीन-रुस व्यापार सम्बन्ध बिग्रिन थालेको हो ?

वाइवाइ चाउचाउ गुणस्तरहिन, चौधरी ग्रुपलाई २ लाख जरिवाना, बजारबाट सामान फिर्ता गर्न निर्देशन

यूनिभर्सल टुर्स एण्ड ट्राभलको आम्दानी बढ्यो, एक अर्ब बढी ऋण लिँदै

इमर्जेन्सी सेयर बेच्न अफ मार्केट ट्रान्जिक्सनको व्यवस्था हुनुपर्छ : निरञ्जन फुयाँल