२०७४ असार २२ गते १६:५३ नारायण पौडेल
काठमाडौं । उपत्यकाका चार क्षेत्रमा निर्माण गर्न लागिएका चार वटा नयाँ शहरमा एक खर्ब ३० अर्ब सरकारी लगानी आवश्यक पर्ने प्रारम्भिक प्रक्षेपण गरिएको छ । काठमाडौं उपत्यका विकास प्राधिकरणका इञ्जिनियर भागवत भक्त खोखालीका अनुसार एक लाख रोपनी जमिनमा निर्माण हुने शहरमा सरकारले एक खर्बको लगानी गर्नेछ भने अन्य १०/१० हजार रोपनी क्षेत्रफलमा निर्माण हुने शहरमा प्रति शहर १० अर्बका दरले सरकारी लगानी हुनेछ ।
ती शहरमा सरकारले एक रुपैंयाँ लगानी गर्दा नागरिकले १० रुपैंयाँ लगानी गर्ने पनि उनले बताए । ‘सरकारले पुर्वाधार विकासमा लगानी गर्छ, नागरिकको लगानी जमिनमा हुने हो, नागरिकले सरकारको भन्दा १० गुणा बढि लगानी गर्नेछन्’, इञ्जिनियर खोखालीले भने । नयाँ शहरमा कुल जमिनको ३५ प्रतिशत सडकमै लाग्नेछ । ती शहरमा मुल सडक ५० मिटर र सहायक सडकहरु क्रमशः २२, ११, ८ र ६ मिटरका हुनेछन् ।
अहिले ८ आना भन्दा साना जमिनका प्लट बेचबिखनमा रोक लगाइएको छ । त्यस बाहेक नयाँ भवन निर्माणमा पनि रोक लगाईको छ । सडक निर्माण तथा विस्तार, ढलको निर्माण तथा विस्तारमा पनि रोक लगाइएको खोखालीले बताए । ‘घर निर्माण, खानेपानीको पाइप विस्तार, सडक निर्माण, ढल लगायतका सबै काममा रोक लगाएका छौं’, खोखालीले भने । भूकम्प पीडितलाई घर निर्माणमा भने रोक नलगाउनेबारे छलफल भैरहेको उनले बताए । तर अन्यत्र जमिन नभएका भूकम्प पीडितले मात्रै त्यहाँ घर बनाउन पाउनेछन् । त्यस्तै, भूमि सुधार मन्त्रालयले १० बर्षपछि मोहियानी छुट्याउने प्रक्रिया अघि बढाएकाले मोहियानी हक अन्तर्गत जग्गा काँटछाट फुकुवा गर्ने तयारी भैरहेकोछ ।
यी हुन प्रस्तावित नयाँ शहर
काठमाडौं ईशानः प्राधिकरले उपत्यकामा निर्माण हुने पहिलो नयाँ शहरको नाम ईशान काठमाडौं राखेको छ । शहर काठमाडौंको पुर्व उत्तर क्षेत्रमा पर्छ । यो शहर पुर्वमा भक्तपुरको नगरकोट जाने बाटो, तेलकोट सडक, पश्चिममा जोरपाटी क्रिकेट मैदान, मुलपानी गोठाटार हुँदै मनोहरा पुलसम्म फैलिनेछ । त्यस्तै, उत्तर तर्फ साँखु बजार र साँखु जाने मुल सडकसम्म फैलिनेछ । दक्षिणमा भने भक्तपुर पुरानो बाटो सैनिक प्रतिष्ठान, इतापाके जग्गा एकिकरण आयोजना लगायतको क्षेत्रमा फैलिएको हुनेछ । यो नयाँ शहर एक लाख रोपनी क्षेत्रफलमा निर्माण हुनेछ ।
काठमाडौं आग्नेयः उपत्यमा निर्माण हुने दोश्रो शहर १० हजार रोपनी क्षेत्रफलमा फैलिएको हुनेछ । यसको नाम काठमाडौं आग्नेय अर्थात पुर्व दक्षिण राखिएको छ । यो शहर भक्तपुर क्षेत्रमा मात्रै पर्छ । पुर्वमा अरनिको राजमार्गको सुर्य विनायक चोकबाट सुर्य विनायक मन्दिर अगाडीको वनलाई बाहिर पार्दै अघि बढ्नेछ । पश्चिम तर्फ खहरे खोला, बालकोट विरुवा सडक, पानी ट्यांकी, बालकोट अमरनगर थिमी हुँदै अरनिको राजमार्गसम्म आइपुग्नेछ । उत्तरमा भने अरनिको राजमार्गलाई छुनेछ । दक्षिणमा भने यो शहरले सिलामखाल, रानीकोट जंगल छेउ, अनन्तलिंगेश्वर फेदी, तर्खगाल, पात्लेटार विरुवा हुँदै खहरेसम्म पुग्नेछ । तेश्रो शहरस् काठमाडौं नैऋत्य काठमाडौं उपत्यकाको दक्षिण पश्चि क्षेत्रमा फैलिने यो शहर पनि १० हजार रोपनी क्षेत्रफलको हुनेछ । यसले ललितपुरको बिभिन्न भुभागलाई समेट्नेछ ।
नैऋत्यः काठमाडौंको पुर्वी भाग साबिकको खोकना १ देखि ८ नम्बर वडासम्म पुगेर बुङमति वडा नम्बर १ भएर छम्पी जाने बाटो बाटोबाट वडा नम्बर २ देखि ६ नम्बरसम्म पुग्नेछ । पश्चिममा बागमति नदि छेउम्म यो शहर निर्माण हुनेछ । उत्तरमा भने साविकको सैँबु गाबिसको सिमानासम्म शहरले छुनेछ । दक्षिणमा भने काठमाडौं नैऋत्यले बागमति नदि किनारनै छुनेछ । यो शहर पनि १० हजार रोपनी क्षेत्रमा फैलिएको हुनेछ ।
चौथोः काठमाडौं उत्तर यो शहरले काठमाडौं जिल्लाको १० हजार रोपनी जमिन ओगट्नेछ । यसमा पुर्वतिर तर सामाखुसी, टोखा रोड हुँदै बाइपाससम्म आउनेछ । त्यस्तै, पश्चिममा काभ्रेस्थली देखि बाइपास आउने मुल सडक पर्नेछ । उत्तरतर्फ भने सपनतिर्थ मालुङ हुँदै काभ्रेस्थलीको बाटोसम्म पुग्नेछ । दक्षिणमा भने यो शहरले ग्रीनल्याण् चौक देखि महादेवखोला काभ्रेस्थली मुल सडक छुनेछ ।
नयाँ शहरमा
भूकम्प प्रतिरोधी भवन, फराकिला सडक, ढल निकास, खुल्ला मैदान, मनोरञ्जन पार्क, स्वास्थ्य केन्द्र, खेल मैदान, एकिकृत सरकारी सेवा केन्द्र, शिक्षाको उपयुक्त प्रबन्ध लगायतका संरचना निर्माण गरिनेछ । यी शहरहरुलाई आइटीसँग जोडेर स्मार्ट सिटी बनाउन पनि सकिने काठमाडौं उपत्यका विकास प्राधिकरणका विकास आयुक्त भाइकाजी तिवारीले बताए ।
Copyright © 2024 Bikash Media Pvt. Ltd.
