काठमाडौं । आगामी ९ वर्षसम्म नेपालमा पेट्रोलको माग ६४ प्रतिशतले वृद्धि हुने देखिएको छ । आर्थिक वर्ष २०८२/८३ सम्ममा पेट्रोलको माग करिब १० लाख किलोलिटर (केएल)सम्म पुग्ने नेपाल आयल निगमको प्रक्षेपणले देखिएको छ । सवारी साधनको चाप बढेसँग नेपालमा ईन्धन खपत पनि बढिरहेको निगमले जनाएको छ ।

सवारीसाधनको बढ्दो प्रयोगले पेट्रोलियम पदार्थको व्यवस्थापन जटिल बन्दै गएको छ । पेट्रोलियम पदार्थको वार्षिक खपत २० प्रतिशतले बढ्दै गइरहेको निगमका निमित्त कार्यकारी निर्देशक सुशिल भट्टराईले जानकारी दिए ।

हाल नेपालमा करिब ३ लाख ६० हजार केएलसम्म खपत हुनेगरेको छ । बढ्दो औद्योगिक ईन्धन खपत र सवारी साधनको प्रभाव देखिएको हो ।

अघिल्ला वर्षको तुलनामा यो चालु आर्थिक वर्ष ०७४/७५ मा इन्धनको खपत झनै बढेको छ । चुनाव र विकासका कामले पछिल्ला महिनामा खपत बढेको देखिएको छ । अहिले पेट्रोल मासिक ३६ हजार पाँच सय, डिजेल एक लाख १५ हजार, मट्टीतेल १८ सय, हवाई इन्धन १५ हजार र एलपिजी ग्यास ३० हजार केएल खपत भइरहेको निगमले जनाएको छ । आगामी तीन वर्षमा नै पेट्रोलको खपत ५ लाख किलोलिटर पुग्ने अनुमान गरिएको छ ।

त्यस्तै आगामी सात वर्षमा डिजेलको खपत २० लाख केएलसम्म पुग्ने अनुमान छ । हाल वार्षिक साढे १३ लाख केएल हाराहारीको खपत भइरहेको डिजेल सात वर्षमा ३० प्रतिशतले बढ्ने निगमको प्रक्षेपण हो ।

अहिले वार्षिक करिब १ लाख ८० हजार केएल खपत भइरहेको हवाई ईन्धन ९ वर्षमा ५ लाख केएलको हाराहारीमा पुग्ने अनुमान छ ।

पाँच वर्षमा ह्वात्तै बढ्यो खपत

आर्थिक वर्ष ०६९/७० मा पेट्रोल दुई लाख २१ हजार ६ सय ७६ केएल खपत भएकोमा आर्थिक वर्ष ०७३/७४ मा चार लाख दुई हजार दुई सय ७८ केएल खपत भएको छ । यो पाँच वर्षमा डिजेल खपत सात लाख १६ हजार सात सय ४७ बाट बढेर १२ लाख ९७ हजार ६६ केएल पुगेको निगमले जनाएको छ ।

पेट्रोल र डिजेलको तुलनामा हवाई इन्धन र ग्यास खपत कम रहेको छ । हवाई इन्धन ५० प्रतिशतले र खाना पकाउने ग्यास ७२ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ ।

नोक्सानी

पेट्रोलियम पदार्थ खपत वृद्धिले वायु प्रदूषणका साथै व्यापार घाटा पुर्‍याउदै आएको छ । नेपालमा खपत हुने पेट्रोलियम पदार्थको आन्तरिक उत्पादन छैन । यसको आपूर्ति शतप्रतिशत आयातमा निर्भर छ । नेपालमा भित्रने पेट्रोलियम पदार्थको आयात दक्षिण नाका भारतबाटै हुनेगरेको छ । विगत केही वर्षदेखि पेट्रोलियम आयातको विकल्प खोजिदै आएपनि हालसम्म यसको ठोस परिणाम आएको छैन ।

पेट्रोलियममा मात्र प्रत्येक वर्ष २२ देखि २४ अर्ब रुपैयाँबराबरको आयात हुने गरेको छ । राष्ट्र बैंकका अनुसार कुल वार्षिक निर्यात भने ९० अर्बको हाराहारीमा मात्रै हुने देखिन्छ। दुई वर्षअघि तत्कालीन सरकारले नै निर्यात प्रतिस्थापन गर्ने र एक खर्ब निर्यात पुर्‍याउने लक्ष्य राखे पनि चालू आर्थिक वर्षभित्र पनि एक खर्ब निर्यात नहुने राष्ट्र बैंकको तथ्यांकले देखाउँछ । वाणिज्य मन्त्रालयको तथ्याकं अनुसार गत आवमा नेपालको व्यापार घाटा वार्षिक ९ खर्ब ९ अर्ब २६ करोड छ ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

अब श्रमिकको पारिश्रमिक बढ्छ : प्रधानमन्त्री प्रचण्ड

संस्था सफल हुने मूलखाँबो पूँजी, प्रविधि र श्रम : उद्यमी पाण्डे

२९औं पटक सगरमाथा आरोहण गर्दै कामिरिता

बागलुङको सय वर्ष पुरानो तामाखानी अध्ययन अनुमतिपछि स्थानीय उत्साहित

अस्ट्रेलियामा महिलाविरूद्धका हिंसात्मक गतिविधि नियन्त्रणका लागि प्रतिबद्ध

आर्थिक वृद्धि ४.५ प्रतिशत बढी हुन्छ भन्ने अर्थ मन्त्रालयको अनुमान छ : अर्थमन्त्री पुन