काठमाडौं । पछिल्लो समय बैंकहरुमा महिलाको संख्यामा वृद्धि हुँदै गएपछि उनीहरु नेतृत्व तहमा पुग्न थालेका छन् । उच्च व्यवस्थापनसँगै विभिन्न विभागको नेतृत्व गरेर अहिले उनीहरू आफ्नो कार्यकौशलता देखाइरहेकी छन् ।

बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूमा सबैभन्दा महत्वपूर्ण विभागमा रुपमा लिइने जोखिम व्यवस्थापन विभागको जिम्मेवारी अधिकांश बैंकमा महिलाले पाएका छन् । अहिले आधा दर्जन बढी वाणिज्य बैंकहरूको जोखिम व्यवस्थापन विभागको नेतृत्व महिलाले गरिरहेका छन् ।

अहिले ८ वटा वाणिज्य बैंकहरुको जोखिम व्यवस्थापन विभागको नेतृत्व महिलाले गरिरहेका छन् । नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकमा सुजता जोशीले जोखिम व्यवस्थापन विभागको नेतृत्व सम्हालिरहेकी छिन् । उनी बैंक वरियतामा छैठौं नम्बरमा छिन् ।

यस्तै, एभरेष्ट बैंकमा जमुना ताम्राकारले जोखिम व्यवस्थापन विभागको नेतृत्व गरिरहेकी छिन् । स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंकले जोखिम व्यवस्थापन समिति बनाएर नै काम गरिरहेको छ । सो समितिको संयोजक भरत कुवँर भएपनि कारेन दि अलविस पनि सोही समितिमा छिन् ।

यस्तै, नबिल बैंकमा नमिता दिक्षित पनि बैंकको चिफ रिक्स अफिसरकाे रुपमा कार्यरत छिन् । उनी बैंकको व्यवस्थापनमा वरियतामा पाँचौं नम्बरमा छिन् ।

हिमालयन बैंकमा सिशम प्रधानांगा जोशी पनि बैंकको रिक्स म्यानेजमेन्ट डिपार्टमेन्टमा छिन् । उनी बैंकमा वरियतामा आठौं नम्बरमा छिन् । मेगा बैंकमा प्रज्ञा पाण्डेले चिफ म्यानेजमेन्ट विभागको प्रमुख भएर काम गरिरहेकी छिन् । उनी बैंकमा वरियतामा चौथो नम्बरमा छिन् ।

यस्तै, कृषि विकास बैंकमा निकु आचार्य काम गरिरहेकी छन् । उनी जोखिम व्यवस्थापन विभागको हेडका रुपमा काम गरिरहेकी छिन् । सिद्धार्थ बैंकमा इरा प्रधान छिन् । उनी पनि सो बैंकको जोखिम व्यवस्थापन विभागको प्रमुखका रुपमा कार्यरत छिन् ।

महिलाले नेतृत्व गरेको बैंक उत्कृष्ट

महिलाले नेतृत्व गरेको बैंक नै जोखिम व्यवस्थापनमा अगाडि देखिएका छन् । बैंक वित्तीय संस्थाले निश्चित समयका लागि भनेर कुनै ऋणीलाई दिइएको कर्जा समयमा नै उठाउन सकेन भने त्यस्तो कर्जालाई खराब कर्जाका रुपमा गणना गरिन्छ । जब बैंक तथा वित्तीय संस्थाको खराबकर्जा बढ्छ, सो संस्थाको जोखिम पनि बढ्छ ।

जुन बैंकको खराब कर्जा कम हुन्छ सो बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई जोखिम पनि कम हुन्छ । कुनै पनि बैंकमा ५ प्रतिशतभन्दा बढी खराबकर्जा भएको अवस्थालाई जोखिमयुक्त मानिन्छ ।

जुन बैंकको जोखिम व्यवस्थापन विभागको नेतृत्व महिलाले गरेका छन् सो संस्थाको खराबकर्जा पनि कम देखिन्छ । बैंकहरुको तेस्रो त्रैमासको वित्तीय विवरण अनुसार सबैभन्दा कम नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकको छ । यस बैंकको खराब कर्जा ०.१४ प्रतिशत मात्रै छ । सो बैंकको नेतृत्व महिलाले नै गरेकी छन् ।

यस्तै, खराब कर्जा कम हुने दोस्रो नम्बरमा एभरेष्ट बैंक छ । एभरेष्ट बैंकमा जमुना ताम्राकारले जोखिम व्यवस्थापन विभागको नेतृत्व गरिरहेकी छन् । सो बैंकको खराब कर्जा ०.२६ प्रतिशत मात्रै छ ।

खराब कर्जा कम हुने तेस्रो नम्बरमा स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंक छ । यस बैंकले जोखिम व्यवस्थापन समिति नै बनाएर काम गरिरहेको छ । यस बैंकको पनि खराब कर्जा ०.३६ प्रतिशत छ । सो समितिको संयोजक भरत कुवँर भएपनि कारेन दि अलविस पनि सोही समितिमा छिन् ।

यस्तै, मेगा बैंक पनि जोखिम व्यवस्थापनमा अगाडि नै छ । बैंकको खराब कर्जा ०.७२ प्रतिशत मात्रै छ । यस बैंकमा पनि महिलाले नै जोखिम व्यवस्थापन विभागको नेतृत्व गरिरहेकी छन् । सो बैंकको कार्यवाहक सीईओ नै महिला छिन् ।

यस्तै, हिमालयन बैंकको खराब कर्जा ०.९९ प्रतिशत छ । यस बैंकको जोखिम व्यवस्थापन विभागमा पनि महिला नै छिन् । सिद्धार्थ बैंकको खराब कर्जा पनि १.१२ प्रतिशत छ । यस बैंकमा पनि महिलाले नै जोखिम व्यवस्थापन विभागको नेतृत्व गरिरहेकी छिन् ।

नबिल बैंकमा नमिता दिक्षीत पनि बैंकको चिफ रिक्स अफिसरका रुपमा कार्यरत छिन् । उनी बैंकको व्यवस्थापनमा वरियतामा पाँचौं नम्बरमा छिन् । नबिल बैंकको खराब कर्जा १.४१ प्रतिशत छ । यस्तै, कृषि विकास बैंकको खराब कर्जा २.३२ प्रतिशत छ । सो बैंकको जोखिम व्यवस्थापनमा पनि महिला नै छिन् ।

नेपाल बैंककी नायव प्रमुख कार्यकारी अधिकृत समता पन्तले व्यवस्थापन गर्न सक्ने क्षमता बढी हुने बताउँछिन् । उनी बैंकहरुले जोखिम व्यवस्थापन विभागमा महिलाहरुलाई राख्नु नै राम्रो भएको बताउँछिन् ।

अधिकांश बैंकको जोखिम व्यवस्थापन विभागको नेतृत्व महिलाले गर्नु राम्रो कुरा हो, यसको संकेत महिलासँग जोखिम व्यवस्थापन गर्न सक्ने क्षमता बढी छ भन्ने पनि देखाउँछ, बैंकहरुले यो प्राथमिकता दिएको विभाग पनि हो, महिलाहरुले जोखिम व्यवस्थापन विभागको नेतृत्व गरेको  बैंक राम्रो छ भन्ने मैले पनि सुनेको छु,’ उनले भनिन् ।

सम्बन्धित सामग्री : बैंक हाँक्न तम्तयार १५ ‘लेडी बैंकर्स’

सम्बन्धित शिषर्कहरु

सिद्धार्थ बैंकद्वारा पृथ्वी दिवसको उपलक्ष्यमा विभिन्न कार्यक्रम आयोजना

एनएमबी बैंक जीवाश्म इन्धनको अन्त्य गर्ने विश्वव्यापी आह्वानमा सामेल

ग्रीन डेभलपमेन्ट बैंकका नवनियुक्त अध्यक्ष श्रेष्ठले लिए शपथ

सिटिजन्स बैंकद्वारा विद्यार्थीलाई विद्यालय पोशाक वितरण

लगानी सम्मेलनअघि ८ कानून संशोधन, लगानीमैत्री वातावरण निर्माण गर्ने प्रयास

नेप्सेमा एक वाणिज्य बैंकको बोनस सेयर सूचीकृत