काठमाडाैं । विश्व महामारीका रुपमा फैलिएको कोरोना भाइरसको कारण उत्पन्न लकडाउनले विभिन्न पेशा व्यवसायमा आवद्धहरुले धेरै समस्या भइरहेको गुनासो गरिरहेका छन् । कोठाभाडामा बस्ने सर्वसाधरण नगरिकदेखि ठूलो उद्योगधन्दा व्यापार व्यवसाय गर्दै आएका मानिसहरु घरभाडा तिर्न, बैंकको ऋण तथा किस्ता तिर्न समस्या भइरहेको गुनासो गरिरहेका छन् ।

कोरोना भाइरसको त्रासले धेरै मानिसहरु भाडामै बस्दै आएको कोठा छोडेर अन्तै जान थालेका छन् भने व्यवसायीहरुले गर्दै आएको व्यवसाय बन्द नै छ । अहिले सबैले आफु बस्दै र भाडामा लिएर व्यवसाय गर्दै आएकाहरुले घरबेटीलाई भाडा छुटको माग गरिरहेका छन् । लकडाउनको कारण सबै क्षेत्र समस्यामा परिरहेको बेला सबैले घरबेटीलाई भाडा छुट गर्न आग्रह गरिरहेका छन् भने स्यवयं सरकारले पनि घरबेटीहरुलाई भाडामा बस्नेलाई घरभाडा छुट गर्न भनिरहेको छ ।

चौतर्फि रुपमा भाडा तिर्न नसकेर समस्या भइरहेका समाचारहरु बाहिरिए पनि घरबेटीको समस्या र उनीहरुले भोग्नु परेको चुनौतीहरु भने न कसैको प्राथमिकतामा परेका छन् नत बोल्ने प्रयास नै गरेका छन् । तर, काठमाडौंमै यतिखेर धेरै घरबेटी समस्यामा परेका छन् । भाडामै बस्नेहरुबाट आएको पैसाले आफ्नो रोजीरोटी चलाउनेहरु अहिले ठूलो समस्यामा परेका हुन् । भाडमा बस्नेहरु कोठा छोडेर अन्तै अर्थात आफ्नै घर गएपछि र कतिले लकडाउन भन्दै भाडा नै नदिएपछि घरबेटी पनि अहिले समस्यामा परेका छन् ।

यस्तै समस्या अहिले काठमाडौं मैतिदेवीका उमरेश यादवलाई परेको छ । घरुमा भाडामा बस्दै आएका अरुको पैसाबाट जिविका चलाउने अमरेशका घरमा भाडामा बस्नेहरु अहिले घर गएपछि उनको भाडा आउन रोकिएको छ । लकडाउन भएको पनि तीन महिना बितिसक्दा पनि उनले भाडा पाएका छैनन् ।

उनको घरमा धेरै जसो विद्यार्थीहरु बस्छन् । अहिले शैक्षिक संस्थाहरु बन्द हुँदा सबै विद्यार्थीहरु घर गएका छन् । उनले उनीहरुबाट भाडा पनि पाएका छैनन् । ‘मैले भाडाबाट आएको पैसाले नै जिविका चलाउने हो, भाडा नपाएको अब ४ महिना बित्न लाग्यो, भाडामा बस्नेलाई फोन गरेपनि आएपछि दिन्छौं भन्छन्, पैसा आउने अन्य कुनै स्रोत पनि छैन,’ उनले भने ।

१५ वर्ष अगाडि उनले तराईको जग्गा बेचेर काठमाडौंमा घर लगाएका थिए । अन्य कुनै आम्दानीको स्रोत नभएका उनी ६ जनाको परिवार कोठा भाडाबाट नै चलाइरहेका छन् । मासिक ३०÷४० हजार रुपैयाँ भाडा पाइरहेका उनको करिब डेढ लाख रुपैयाँ भाडा उठेको छैन ।

उनी भन्छन्, ‘सरकारले भाडामा बसेकालाई भाडा छुट देउ भन्छ, हामीले भाडा नपाएको पनि ४ महिना भइसक्योे, कसरी छुट दिने ?’

यस्तै, सोही ठाउँका बस्दै आएका रत्न चालिसेको समस्या पनि त्यस्तै छ । ७ वटा कोठा भाडामा दिँएर जिविकापार्जन गर्दै आएका उनको घर आजभोली खाली छ । देशमा चैत ११ गते लकडाउन भएपछि उनको घरमा भाडामा बस्दै आएकाहरु गाउँ गइसकेका छन् । बाँकी रहेकाहरु पनि भाडा छुट हुनु पर्छ भन्दै आएको उनले बताए । मासिक ५०/६० हजार भाडा माउँदै आएका चालिसे अहिले २०/३० हजार भाडा पाउनु पर्ने भएपनि त्यही पनि नपाएको गुनासो गर्छन् ।

लकडाउनपछि गाउँमा घर हुने गाउँ नै गए । व्यापार व्यवसाय गर्दै आएकाहरुले पनि भाडा तिर्न सकेका छैनन् । जसको मारमा भाडाबाट जिविकोपार्जन गर्नेहरु परेका छन् । भाडा देउ भन्दा पनि भाडामा बस्नेले अनेक समस्या देखाएर भाडा नदिने गरेको उनीहरुको भनाई छ । काठमाडौं महानगरपालिकाले भाडा छुट दिने घरबेटीलाई एक महिनाको सम्पत्ति करमा केही छुट गर्ने घोषणा गरिसकेको छ । तर, पनि घरबेटीहरुले त्यसको कार्यान्वयन गर्न सकेका छैनन् ।

मासिक पाउँदै आएको रकम पनि केही घटेर आउँदा र त्यसैमा छुट पनि दिन नसकिने उनीहरुको तर्क छ । घरबेटीहरुले भाडामा बस्नेबेला भाडावालहरुसँग सम्झौता नगर्नाले पनि भाडा दिन सकिँदैन भन्दा चुपचाप लाग्नु बाहेकको बिकल्प नरहेको उनीहरुको भनाई छ ।

महानगर पालिकाले भने अनिवार्य रूपमा भाडामा बस्नेले लिखित सम्झौता गरी त्यसको छायाप्रति वडामा दर्ता गराउन पहिले नै भनिसकेको छ । तर, त्यसको कार्यान्वयन नहुँदा बेलाबेला धेरै घरबेटीहशरु समस्यामा पर्ने गरेको महानगरका एक अधिकारी बताउँछन् ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

लगानी सम्मेलनअघि ८ कानून संशोधन, लगानीमैत्री वातावरण निर्माण गर्ने प्रयास

एकै वर्ष ३ लाख बढी पर्यटक निकुञ्ज र आरक्षमा

२० प्रतिशतसम्म घट्यो बैंकको कर्जाको ब्याज

साढे ११ खर्बको आयात हुँदा निर्यात १ खर्बमा सीमित, १० खर्ब बढीको व्यापार घाटा

एक वर्षमा थपिए २ सय होटल, पर्यटन उद्योगमा उत्साह

मौद्रिक नीतिमार्फत् आउँदैछ डिजिटल बैंकसहितको डिजिटल करेन्सी नीति