काठमाडौं । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले जलविद्युतमा गर्ने लगानी निराशाजनक देखिएको छ । सरकारले जलविद्युत क्षेत्रलाई प्राथमिकताका साथ लिएको भनिए पनि बैक तथा वित्तीय संस्थाहरुले भने लगानी घटाउँदै गएका छन् ।

नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको जलविद्युतमा लगानी गर्न उत्सुक देखिएका छैनन् । नेपाल राष्ट्र बैंकको पछिलो तथ्यांक अनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले जलविद्युतमा साढे एक खर्ब लगानी गरेका छन् ।

सो रकम गत आर्थिक वर्षको भन्दा झण्डै १५ अर्ब रुपैयाँ बढी भएपनि सरकारले लिएको लक्ष्प्य अनुसारको होइन । लक्ष्य भेटाउन भने चुनौती देखिएको छ । सरकारले लक्ष्य ठूलो लिने तर लगानी कम गर्ने प्रवृतिले पनि १० वर्षमा १५ हजार मेगावाट विद्युत उत्पादन गर्नु ठूलो चुनौती हो ।

सम्भावनाका दृष्टिकोणले नेपालमा धेरै विद्युत उत्पादन गर्न सकिन्छ । तर, बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको लगानी हेर्दा निराशाजनक देखिन्छ। नेपाल राष्ट्र बैंकले कूल लगानीको १२ प्रतिशत ऊर्जा र कृषि क्षेत्रमा अनिवार्य लगानी गर्न निर्देशन दिए पनि वित्तीय संस्था लक्ष्यको एक तिहाइभन्दा कममा सीमित छन् ।

राष्ट्र बैंकको फितलो अनुगमन र वित्तीय संस्थाले ऊर्जा तथा जलविद्युत क्षेत्रमा लगानी गर्दा हुने जोखिम व्यवस्थापन गर्न नसक्दा लगानी बढ्न नसकेको हो । राष्ट्र बैंकले नै ऊर्जा तथा जलविद्युतको लगानी सीमा घटाइदिएकाले यस क्षेत्रमा बैंकको आकर्षण पनि कम हुन थालेको प्रबर्धकहरूले गुनासो गर्न थालेका छन् ।

आन्तरिक लगानीमा नै १० मेगावाटभन्दा ठूला आयोजना निर्माण हुने अवस्था देखिएकाले साना आयोजनामा बैंक तथा वित्तीय संस्थाको आकर्षण घटेको हो । अहिले देशमा २७ वाणिज्य बैंक, २५ विकास बैंक, २२ वित्त कम्पनी, ९० लघुवित्त संस्था र एउटा पूर्वाधार विकास बैंक छ ।

बैंक तथा वित्तीय संस्थाको मात्रै नभई साना आयोजनाको साधारण सेयरमा समेत लगानीकर्ता लगानीका लागि हच्किएका छन् । साना आयोजनामा लगानी गर्ने भए ५० प्रतिशत स्वपूँजी र ५० प्रतिशत मात्रै ऋण लगानी गर्न सकिने केही बैंकले प्रबर्धककलाई बताएका छन् ।

पछिल्लो पटक ७० प्रतिशत ऋण र ३० प्रतिशत स्वपूँजी लगानी गर्नुपर्ने अवस्था थियो । नेपाल राष्ट्र बैंकले ऊर्जामा अनिवार्य रुपमा १५ प्रतिशत लगानी गर्नैपर्ने कानूनी व्यवस्था गरेपनि अधिकांश बैंकले सो सीमा पुगेको बताउन थालेका छन् । जसका कारण ऊर्जा क्षेत्र आकर्षकबाट विकर्षण क्षेत्रमा परिणत भएको छ ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

दैजी-जोगबुढा सडक निर्माण कछुवा गतिमा

क्यूआर कोडमा बाह्र बाजा, प्रवर्द्धनमा लक्ष्मी सनराईज

उद्देश्यबिना ५० लाख बढीको व्यक्तिगत कर्जा अनगिन्ती प्रवाह

छेडियो नागढुङ्गा सुरुङमार्ग, सञ्चालन हुन अझै एक वर्ष लाग्ने

सर्वोच्च शिखरको १० वर्षे आरोह-अवरोह

काठमाडौं-चितवन यात्रा ५७ मिनेटमा, १०० किमि सडक बनाउन २२१ अर्ब लाग्ने