काठमाडौं । पछिल्लो समय चिनियाँ भाइरसको उनामले चिनिने कोरोनो भाइरस त्रासको रुपमा फैलिएको छ । चीनमा मात्र होइन एसियाली देशहरुमा यो भाइरसको संक्रमण फैलिएको बताइएको छ । सबै देशहरुले यो भाइरसबाट बँच्न सतर्कता अपनाएका छन् ।

यस अघि कतै विज्ञानमा पनि नपाइएको एउटा रहस्यात्मक भाइरस चीनमा भेटाइएको छ । हालै यो भाइरस जापान, थाइल्याण्ड र दक्षिण कोरियालगायतका देशहरुमा पनि देखा परेको छ ।  हालसम्म यो रोगबाट २ सयभन्दा बढी मानिस प्रभावित भइसकेको जनाइएको छ । यद्यपी बेलायतका विज्ञहरुले यसबाट प्रभावित हुनेको संख्या १७ सय पुगेको अनुमान गरेका छन् ।

के हो कोरोना भाइरस ?

चिन र विश्व स्वास्थ्य संगठनले यो भाइरस नयाँ कोरोनो भाइरस भएको पुष्टि गरेका छन् । बिरामीहरुको भाइरसको नमुना लिएर ल्याबमा परिक्षण गरिएसँगै यो नयाँ भाइरस भएका उनीहरुले पुष्टि गरेका हुन् । यो भाइरसहरुको एउटा कारोनो भाइरस हो । यो भाइरसहरुमध्येको सातौं भएको बुझिएको छ ।

गम्भिर स्वासप्रश्वासका समस्याहरु कोरोनाभाइरसको कारण लाग्ने गर्दछ । ज्वरो, खोकी, स्वास फेर्नुमा कठिन हुनु यसको लक्षण हुन् ।  सन् २००२ मा यस भाइरसको एक प्रजाती सार्सको संक्रमणको कारण चिनमा ७ सय ७४ मानिसको मृत्यु भएको थियो भने ८ हजार ९८ मानिसहरु संक्रमित भएका थिए ।

यो रोगले विगतमा त्रास फैलाएको कारण पनि अहिले मानिसहरु डराइरहेका छन् । तर, चीन भने कोरोनो भाइरससँग लड्न आफुसँग प्रविधि भएको दावी गर्छ ।

के यो गम्भिर छ ?

कोरोनो भाइरसले सामान्य ज्वरोदेखि मानिसको ज्यानै पनि लिन सक्छ । यो भाइरसले ठ्याक्कै यही गर्छ भन्ने अहिले सम्म भन्न नसकेपनि धेरै खालका लक्षण भने देखिन्छन् ।

एडिनबर्ग विश्वविद्यालयका प्रोफेसर मार्क वुलहाउस भन्छन्, ‘जब हामी नयाँ कोरोना भाईरस पत्ता लगाउँछौं तब हामी त्यसको लक्षण कत्तिको गम्भिर छ भन्ने कुरामा ध्यान दिन्छौं, यसको लक्षण चिसोको जस्तो देखिन्छ यद्यपी यो सार्स (कारोन ेभाईरसको एक प्रजाती) जति गम्भिर छैन ।’

कहाँ बाट आयो कोरोना भाइरस ?

नयाँ भाईरसहरु समय समयमा पत्ता लागिरहेका हुन्छन् । तिनिहरु एक प्रजातिबाट दोस्रो प्रजातिमा पस्ने गर्छन् । उनीहरु चालै नपाई मानिसमा पनि पस्छन् । यो भाइरसको पनि प्राथमिक स्रोत जनावरहरु रहेको वैज्ञानिकहरुले बताएका छन् । मानिसको जनसंख्याको धेरै भएको कारण मानिस र जनवारसँगको सम्पर्क नजिक हुनाले चिनमा नै यो देखा परेको विशेषज्ञहरु बताउँछन् ।

कोरोना भाइरस एक मानिसबाट अर्कोमा सरेको कुनै पनि केस नभेट्टिएको चिनिँया अधिकारी बताउँछन् । यद्यपी, यो नयाँ भाईरसले फोक्सोमा समस्या देखाई खोकी र हाच्छिउँ लाग्ने हुनाले यो भाइरस एक व्यक्तिबाट दोस्रो व्यक्तिमा सर्दैन भन्न नसकिने विशेषज्ञहरु बताउँछन् ।

नेपालमा के छ अवस्था ?

यो भाइरसबाट बँच्न नेपालले पनि सतर्कता अपनाएको छ । चीनमा देखिएको नयाँ कोरोना भाइरस नेपाल छिर्नबाट रोक्न स्वास्थ्य मन्त्रालय अन्तगर्तको ईपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाले त्रिभुवन विमानस्थलमा हेल्थ डेस्कलाई सक्रिय बनाइसकेको महाशाखा निर्दशक विवेक कुमार लालले बताएका छन् ।

हेल्थ डेस्कको माध्यमबाट प्रभावित राष्ट्रबाट आएका मानिसहरुको विवरण संकलन भइरहेको निर्देशक लालले बताए । यद्यपी कर्मचारी भने अझै अपुग भएको उनी बताउँछन् । हाल हेल्थ डेस्कमा चार जना खटेका छन् । कोरोनो भाईरसलाई जाँच्न सामान्य मेसिनले नै काम हुने बताइएको छ ।

यो भाइरसबाट बँच्नका लागि जिवित जनावहरुसँग सम्पर्क घटाउनु पर्ने डाक्टरहरु बताउँछन् । मासु र अण्डा खाँदा पनि राम्रोसँग पकाएर खान डाक्टरहरुले सुझाव दिएका छन् ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

स्वास्थ्य बीमाबारे भ्रामक सूचनाको भर नपर्न स्वास्थ्य मन्त्रालयको अनुरोध

स्वास्थ्य मन्त्रालयले भन्यो : सरकारीमा कार्यरत चिकित्सकले निजीमा काम नगर्नू

अब नेपालमै सिरिञ्ज उत्पादन हुने, भवानी राणासहितको ८० करोड लगानी

बैंकविरुद्ध अराजक गतिविधिको नतिजा खराब कर्जा, २६२ प्रतिशतसम्म बढ्यो

खराब कर्जाका कारण बैंकहरूको नाफा साढे १३ प्रतिशत घट्यो, कुन बैंकको कति ?

बाल अस्पताललाई सांसद शर्माले गरे २० लाख सहयोग