काठमाडौं । पछिल्लो समय नेपाली उद्योगहरुमा लगानी बढ्दै गएको छ । सरकारले देशको आर्थिक विकासको लागि लगानी सम्मेलन मार्फत पनि नेपाल लगानी गर्न आग्रह गर्दै आइरहेको छ ।

उद्योग स्थापनाको लागि लगानीमैंत्री ऐन, कानुन, वातावरण, लगानीकर्तालाई सहजीकरण, व्यवस्थापन तथा संरचना निर्माणले उद्योगमा लगानी बढ्दै गएको हो । उद्योग विभागका अनुसार हालसम्म नेपाली उद्योगमा २० खर्ब ५४ अर्ब रुपैयाँको लगानीमा ८ हजार उद्योग दर्ता भएका छन् । स्थापित उद्योगहरुले ६ लाखलाई रोजगारी दिएका छन् ।

उद्योेग विभागका तथ्याङक अनुसार हालसम्म ठूला, मझौला, लघु, घरेलु तथा साना गरी ८ हाजार १ सय ४८ वटा उद्योग स्थापना भएका छन ।

ठूला उद्योगमा १८ खर्ब लगानी

विभागका अनुसार १७ खर्ब ७८ अर्ब ४२ करोड ५० लाख रुपैयाँ लगानीमा १ हजार १ सय ४९ वटा ठूला उद्योग स्थापना भएका छन् । ठूला उद्योगहरुले १ लाख ६१ हजार १ सय ३८ जनालाई रोजगारी दिएको विभागको तथ्याङक उल्लेख छ ।

मझौला उद्योगमा करिब २ खर्ब लगानी

अहिलेसम्म नेपालमा १ खर्ब ८७ अर्ब २६ करोड रुपैयाँको लागतमा १ हजार ८ सय २२ वटा मझौला उद्योग स्थापना भएका छन् । मझौला उद्योगहरुले १ लाख ६६ हजार ६ सय ७४ जनालाई रोजगारी दिएको विभागको छ ।

साना उद्योगमा ८८ अर्ब लगानी

विभागका अनुसार ८८ अर्ब ६९ करोड ९० लाख रुपैयाँको लागतमा ५ हजार १ सय ८८ वटा साना उद्योग स्थापना भएका छन् । साना उद्योगहरुले २ लाख ८३ हजार ७ सय ५२ जनालाई रोजगारी दिएको छ ।

कानुनी सुधार

विभागले यो अवधिसम्म धेरै प्रगति तथा सुधारका काम भएको जानकारी दिएको छ । विभागले हालसम्म संरचनागत सुधार, प्रकृयागत सुधार, नीतिगत सुधारहरु भएको वताएको हो ।

राजनैतिक स्थिरता र सरकारको स्थायित्व, लगानीमैत्री ऐन, ऊर्जाको पर्याप्तता, औद्योगिक पूर्वाधारमा प्राथमिकताका साथ सरकारको लगानी बृद्धि यस क्षेत्रका सवल पक्ष भएको छ । यस्तै, पछिल्लो समय श्रम सम्बन्धमा आएको सुधारले पनि लगानीलाई आकर्षित गरेको छ ।

क्षेत्रगत उद्योग

उद्योग विभागमा लगानीका विभिन्न प्रकृतिका उद्योग दर्ता हुँदै आएका छन् । पर्यटन, कृषिजन्य, निर्माण, ऊर्जामूलक, सूचना प्रसारण तथा सञ्चार प्रविधि, उत्पादनमूलक, खनिज तथा सेवामूलक उद्योगमा बढी आकर्षण देखिन्छ ।

विभागमा दर्ता भएका उद्योगमा सबैभन्दा धेरै उत्पदनमूलक क्षेत्रका छन् । विभागमा दर्ता भएका उद्योगमध्ये सबैभन्दा धेरै ४ खर्ब ६० अर्ब ५२ करोड २० लाख रुपैया लगानीमा ३ हजार ५४ वटा उद्योग स्थापना भएका छन् । यस्ता उद्योगले ३ लाख २६ हजार ५ सय ५५ जनालाई रोजगारी दिएका छन् ।

सेवामुलक क्षेत्रमा १ खर्ब ५६ अर्ब ४५ करोड ६० लाख रुपैयाँ लगानीमा २ हजार २ सय २० वटा उद्योग स्थापना भएका छन् । यस्ता उद्योगले १ लाख २५ हजार २ सय ५ जनालाई रोजगारी दिएका छन् ।

सेवामुलककै पनि पर्यटन क्षेत्रसँग सम्बन्धित १ खर्ब ५६ अर्ब ३९ करोड ७० लाख रुपैयाँ लगानीमा १ हजार ८ सय २ वटा उद्योग स्थापना भएका छन् । यस्ता उद्योगले ७१ हजार ५ सय ७६ जनालाई रोजगारी दिएका छन् ।

उर्जा क्षेत्रमा ११ खर्ब ६७ अर्ब १५ करोड १० लाख रुपैयाँ लगानीमा ३ सय ९९ वटा उद्योग स्थापना भएका छन् । यस्ता उद्योगले ३४ हजार ६ सय ७६ जनालाई रोजगारी दिएका छन् ।

सरकारले कृषि क्षेत्रलाई प्राथमिकतामा राखेको छ । परम्परागत रुपमा पनि कृषि व्यवसायमा संलग्न नेपालीको संख्या ठूलो छ । यो क्षेत्रमा २८ अर्ब १० करोड ९० लाख रुपैयाँ लगानीमा ४ सय ६९ वटा उद्योग स्थापना भएका छन् । यस्ता उद्योगले ३६ हजार १ सय ५० जनालाई रोजगारी दिएका छन् ।

सूचना तथा संचार क्षेत्रको विकास पनि गर्व गर्न लायक छ । अहिलेसम्म नेपालमा ४ अर्ब ६७ करोड ८० लाख रुपैयाँ लगानीमा ७० वटा उद्योग स्थापना भएका छन् । यस्ता उद्योगले ४ हजार १ सय १ जनालाई रोजगारी दिएका छन् ।

खनिजमुलक उद्योगमा लगानी हेर्दा अहिलेसम्म ६ अर्ब ८८ करोड ३० लाख रुपैयाँ लगानीमा ६९ वटा उद्योग स्थापना भएका छन् । यस्ता उद्योगले ७ हजार २ सय ४ जनालाई रोजगारी दिएका छन् ।

निर्माण क्षेत्रमा काम गर्ने उद्योगको उपस्थिति पनि बलियो छ । उद्योग विभागका अनुसार अहिलेसम्म ४९ अर्ब ९२ करोड २० लाख रुपैयाँ लगानीमा ५८ वटा उद्योग स्थापना भएका छन् । यस्ता उद्योगले ३ हजार ८ सय १ जनालाई रोजगारी दिएका छन् ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

लगानी बढाउन रसियाका उद्योगीलाई परिसंघको आग्रह, ३ संस्थासँग समझदारी

महासंघ र कतार चेम्बरबीच सम्झौता, लगानी र व्यापार विस्तारमा सहयोग पुग्ने

एक करोड लागतमा औद्योगिक ग्राम निर्माण हुँदै

संस्थापकहरूले ‘स्टार्टअप ब्रान्डिङ’ मा गर्ने यी १० गल्ती जसका कारण डुब्छ व्यवसाय

यी हुन् लगानी सम्मेलनमा निजी क्षेत्रबाट सोकेस गरिने ३१ परियोजना, कुन क्षेत्रबाट कति ?

नेपालले रुससँगको द्विपक्षीय सम्बन्धलाई सदुपयोग गर्न जरुरी छ : ढकाल