काठमाडौं । जडिबुटीको उचित मूल्य नपाएर निरास बनेका किसानले अब प्रतिकेजी जडिबुटीको १९ हजार रुपैयाँसमम्म पाउने भएका छन् । जङगलमा आफै उम्रेको होस् वा व्यवसायिक रुपमा नै खेती गरेको होस्, जडिबुटीको महत्व बढ्दै गहिरहेको छ । सरकारले देशका विभिन्न स्थानमा जडिबुटी उत्पादत तथा प्रशोधन केन्द्रको स्थापना गरी काम गरिरहेको छ । कर्णाली इलाम, जुम्ला, झापा र बारालगाएतका ठाउँमा प्रशोधन केन्द्र खोलेर किसानले उत्पादन गरेको र आफैले उत्पादन गरेको जडिबुटीलाई प्रशोधन गर्ने गरेको छ ।

नेपालको विभिन्न केन्द्रबाट उत्पादन भएको जुडीबुटी ८० प्रतिशत युरोपका विभिन्न मुलुकमा निर्यात हुने गरेको छ । सरकारको पूर्ण स्वामित्वमा रहेको बारा जिल्लाको कोल्हबी नगपालिकाको ३ नम्वरमा रहेको जडिबुटी उत्पादत तथा प्रशोधन केन्द्रले कृषकलाई जडिबुटीको प्रतिकेजी १९ हजारसम्म दिने गरेको छ । बारामा रहेको कम्पनीको २ करोड ५० लाखको लागतमा सरकारले सञ्चालनमा ल्याएको हो । प्रशोधन केन्द्र २१० हेक्टरमा फैलिएको छ ।

जडिबुटी प्रशोधन केन्द्रको भवन २ हेक्टर क्षेत्रफलमा बनेको छ । बाराको केन्द्रमा युक्लिट्टा, सिट्रोनेला, क्यामोमाइल, लेभन, ग्रास, मेन्था, फेन्चब्रेसिल जडीबुटी खेती र प्रशोधन गर्ने गरिएको छ ।

केन्द्र प्रमुख बकतबहादुर राउतले हामीले सात प्रकारका जडिबुटी उत्पादन र प्रशोधन गरिहरहेका छौ । कृषकले उत्पादन गरेको जडिबुटीमा प्रतिकेजी १९ हजार देखि १९ सय केजीसम्ममा खरिद गर्ने गरेको बताए । उनले भने हाम्रो १७ टन जडिबुटी उत्पादन गर्ने लक्ष्य रहेको बताए । अहिले कम्पनीले लक्ष्यको ८५ प्रतिशत जडिबुटी उत्पानदन गरिहरकेको छ । कम्पनीले करिब १५ करोडको बारोवार गरेको जानकारी दिएको छ ।

औषधि वा रोग निदान गर्न सक्ने गुण भएका वनस्पतिहरु नै जडिबुटी हुन् । नेपालमा हजारौं प्रजातीका जडिबुटी छन ती मध्ये केही जडिबुटीको पहिचान भएको छ भने कतिको अझै पहिचान हुन वाँकी छ । करिब ४५ प्रतिशत भूभाग वनजंगलले ढाकिएको र बहुमूल्य जडिबुटी पाइने र मूल्यवान जडिबुटीको खेती व्यवसायको समेत सम्भावना नेपालमा रहेको छ ।

आज नेपालमा प्रशस्त जडिबुटी छन् तर उपयोग विहिन देखिन्छन् । नेपालमा पाइने चमत्कारिक जडिबुटी हेर्दा विश्वको आँखा नेपालमा रहेको छ तर, नेपालीको ध्यान पुग्न नसकेको उनले बताए ।नेपालमा भएको जडिबुटी सरकारले पहिचान गर्न सके क्यान्सर देखि एड्स सम्मको औषधि हाम्रो जंगलमा उर्मिरहेको र यस्ता कतिपय जडिबुटीको पहिचान गर्न नसक्दा राष्ट्रले घाटा व्यहोर्नु परेको छ ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

महासंघमा संयोजकको जिम्मा सापकोटालाई, प्राथमिकतामा व्यवसायीका समस्या समाधान

ऐसले फर्निचर शोरुम अब नेपालमा, नयाँ युगको शुरुवात गर्ने (फोटो फिचरसहित)

फास्ट ट्रयाक तोकिएकै समयमा बन्छ, लागत बढेको छैनः प्रधान सेनापति

सचिव मरासिनीसहित ८ जनाले पाए सफाइ, सुनिल पौडेल दोषी ठहर

स्वास्थ्य बीमाबारे भ्रामक सूचनाको भर नपर्न स्वास्थ्य मन्त्रालयको अनुरोध

फास्ट ट्रयाक समयमै सम्पन्न गर्न समितिको सरकारलाई निर्देशन