काठमाडौं । पछिल्लो समय नेपालमा गाडी एसेम्बल गर्ने कम्पनी दर्ताको लहर चलेको छ । उद्योग विभागका अनुसार अहिलेसम्म २३ वटा कम्पनी दर्ता भएका छन् । यी मध्ये १५ वटामा विदेशी कम्पनीले लगानी गर्दैछन् । २३ वटामध्ये धेरैले विद्युतीय मोटरसाइल र स्कुटर उत्पादनको लक्ष्य राखेका छन् । तर, उद्योग विभागमा दर्ता भएका ती कम्पनीले कहिलेबाट उत्पादन थाल्छन् भन्ने यकिन छैन ।

गाडी एसेम्बल गर्ने १२ अर्ब ६२ करोड ५५ लाख लगानीका उद्योग दर्ता भएकोमा विदेशी कम्पनीका मात्रै १० अर्ब ४४ करोड ५० लाखको लगानी हुने विभागको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ । दर्ता भएको उद्योगहरु मध्ये सबैभन्दा धेरै लगानी कोरियाको मोट्रेक्स कम्पनी प्रालिको हुनेछ । यो उद्योगको मात्रै १० अर्ब ५४ करोड लगानी छ ।

स्वदेशीमा सबैभन्दा धेरै लक्ष्मी मोटर कर्पोरेशन प्रालिले लगानी गर्ने भएको छ । सो उद्योगको कूल पूँजी १ अर्ब ३२ करोड रहेको छ । उद्योग विभागको तथ्याङ्क अनुसार ११ वटा उद्योगमा विदेशीको पूर्ण लगानी रहेको छ भने दर्ता भएका मध्ये ८ वटा उद्योगमा मात्रै नेपाली कम्पनीको पूर्ण लगानी हुनेछ । ४ वटा उद्योगमा नेपाली र विदेशी कम्पनीले संयुक्त लगानी गर्नेछन् ।

गत वर्षमात्रै १२ वटा नयाँ एसेम्बल गर्ने उद्योग थपिएको उद्योग विभागको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ । दर्ता भएपनि यीमध्ये अधिकांश कम्पनीले काम भने थालेका छैनन् । गत वर्ष कोरियन कम्पनीले नेपालमा एसेम्बल प्लान्ट खोल्ने भएपछि अन्य लगानीकर्ताहरु पनि आकर्षित भएका हुन् ।

नेपालमा हाल एउटा मात्रै गोल्छा अर्गनाइजेशन अन्तरगतको कम्पनीले पेट्रोलबाट चल्ने बाइक एसेम्बल गर्छ । उसले ‘बजाज’ ब्रान्डका केही सेगमेन्टका बाइकहरु नेपालमै एसेम्बल गर्छ । हुलासले नेपालमै कार उत्पादनको लागि प्रयास गरिरहेको छ ।

नेपालमा २०६५ सालमा सबैभन्दा पहिले होङ्फा मोटरसाइकल कम्पनी दर्ता भएको विभागको तथ्याङ्कले देखाउँछ । त्यसपछि पनि लगातार विभिन्न कम्पनीहरु ‘एसेम्बल प्लान्ट’ खोल्नकै लागि दर्ता भए ।

नेपालमा गाडी एसेम्बल गर्ने २३ वटा उद्योग मध्ये ५ वटा उद्योगहरुको लगानी विभागको तथ्याङ्कमा उल्लेख छैन । यी उद्योगले उद्योगहरुले १ हजार ९६८ जनालाई रोजगारी दिने उल्लेख गरेको छन् ।

विभागका विदेशी लगानी शाखाका निर्देशक प्रशान्त बोहराले गाडी एसेम्बल गर्ने उद्योग स्थापनामा विदेशीको आर्कषण हुनुमा यो क्षेत्रको लगानी नेपालमा शुरुवाती अवस्थामा रहेका हुन सक्ने बताए । उनले भने-‘विदेशीहरुसँग प्रविधिको राम्रो अनुभव, ज्ञान भएकाले पनि नेपालमा गाडी एसेम्बल गर्ने उद्योगमा आकर्षण बढेको हुन सक्छ ।’

सम्बन्धित शिषर्कहरु

संसारका ३० ठूला कम्पनीका सीईओ सबै भारतीय

टेलिकम उद्योगलाई आर्थिक स्वतन्त्रता दिनुपर्छ

नेपालमा स्वास्थ्य जनशक्ति : उत्पादनभन्दा गुणस्तरमा चुनौती

अर्थतन्त्रका समस्या समाधान गर्न ठूलो शल्यक्रियाको खाँचो छ, मलमपट्टीले हुँदैन

२५० जना बढी सीए खाडीमा काम गर्दै, पलायन हुनेक्रम रोकिएन

उद्योगपतिलाई मृत्युपछि सरकारको फोन, भन्यो-‘बाँकी कर तिर्न आउनू’