चिरञ्जीवी चापागाई, अध्यक्ष-बीमा समिति

मैले बीमा समितिको नेतृत्व गरेको ९ महिना पुग्यो । बैंक र बीमा क्षेत्रको आरम्भ १० बर्षको अघि पछि मात्रै भएको हो । बीमामा अहिलेसम्म ६.७ प्रतिशत मात्रै जनताको पहुँच छ । बैंकमा भने करिब ५० प्रतिशत जनताको पहुँच पुगिसकेको छ । दक्षिण एसियामै बीमा क्षेत्रमा हाम्रो मुलुकको पहुँच न्युन छ ।

के बीमा क्षेत्रलाई यसरी नै अघि बढाउन सकिन्छ त भन्ने प्रश्न उठ्यो । बीमा क्षेत्रलाई अगाडी ल्याउनै पर्ने निष्कर्षसहित हामीले एउटा अध्ययन समिति बनायौं । बजारमा अहिले भैरहेका कम्पनीहरुले बजार वृद्धिमा उल्लेख्य भूमिका खेल्न सक्छन की सक्दैनन भनेर हेरियो । सबैको काम गर्ने आ आफ्नै तौर तरिका हुन्छन मैले पनि आफ्नै ढंगले काम गर्ने निष्कर्ष निकाँले । हाम्रो अध्ययन समितिको अन्तिम निष्कर्षले अहिले भैरहेका ९ वटा जीवन बीमा कम्पनीहरुले मात्रै नपुग्ने देखायो । बैैंकिंग क्षेत्रमा नेपाल बैंक र बाणिज्य बैंक मात्रै थिए, तीनले मात्रै नपुग्ने देखिएपछि निजी बैंक ल्याइएको थियो । हामीले बीमा क्षेत्रमा पनि वित्तिय क्षेत्रमा जस्तै नयाँ कम्पनीलाई लाइसेन्स दिनुपर्ने निष्कर्ष निकाल्यौं । १० बर्ष अघि देखि समितिमा लाइसेन्सका लागि निवेदन दिएर बसेका १२ वटा कम्पनी रहेछन् । हामीले २१ दिनको समय दिएर गाइड लाइन बनाएर पुनःनिवेदन दिन आव्हान गर्र्याै ।

नयाँ बीमा कम्पनीलाई लाइसेन्स किन भन्ने प्रश्न पनि यथाकदा उठ्ने गरेको छ । राष्ट्र बैंकलाई नियामक निकायका रुपमा सबैले चिन्छन तर बीमा समितिलाई चिन्नेहरु थोरै छन् । हाम्रो संस्थागत संरचना पनि सानो छ । पुर्वाधार पनि न्युन छ । कर्मचारी थोरै छन् । हामीले ३० जना कर्मचारी थप्ने अनुमति पाईसकेका छौं । यसले हाम्रो नियमनको क्षमता पनि बढाउँछ ।

अबको हाम्रो मुल काम भनेको निरिक्षण र सुपरिवेक्षण नै हो । अब बीमा कम्पनीहरुले बजार विस्तार गर्न सक्नेछन भने हाम्रो नियमन क्षमता पनि बढ्नेछ । अबको १।२ बर्षमै बीमा क्षेत्रको कभरेज ६.७ प्रतिशतबाट बढेर १२.१३ प्रतिशत पुग्नेछ । नयाँ कम्पनीहरुले आक्रामक रुपमा बजार विस्तार गर्नुस् ।

९ वटा पुराना जीवन बीमा कम्पनी थिए, अब १० वटा थपिएका छन् । धेरै कर्मचारी तानातान भएको गुनासो आईरहेको छ । नयाँ कम्पनीहरुले पुराना कम्पनीका कर्मचारी तान्ने भन्दा पनि नयाँ युवाहरुलाई अवसर दिनुपर्छ । पढेर पनि बेरोजगार भएका धेरै युवाहरुलाई रोजगारी दिनेछ । नयाँ कम्पनीलाई लाइसेन्स दिएपछि यो बर्ष नै एक हजार जनाले प्रत्यक्ष रोजगारी पाएका छन् । एउटा कम्पनीले तीन।चार सय अभियकर्ता बनाउँछ । १० वटा कम्पनीले हजारौं अभियकर्तालाई रोजगार दिन्छन् ।

मलाई लाग्छ, अब बीमा कम्पनीहरुले संकलन गरेको लाइफ फण्डको रकम कहाँ परिचालन गर्ने भन्ने समस्या आउन सक्छ । हामी कहाँ लगानीको सुरक्षित ठाउँकै अभाव छ । धेरै लाइफ फण्डहरु बैंकमा निक्षेपका रुपमा राखिएका छन् । बैंकले निक्षेपको ब्याजदर बढाउँदा त फाइदा नै होला तर ब्याजदर घट्दा बीमा कम्पनीहरुको नाफा पनि घट्न सक्छ ।

मैले सरकारलाई इन्स्योरेन्स क्षेत्रका लागि छुट्टै खालका बण्ड निष्काशन गरिदिन आग्रह गरेको छु । बीमा कम्पनीको लगानी योग्य फण्ड संकलन गरेका छन्, त्यो फण्डलाई पुँजी निर्माण र रोजगारी सृजनामा भरपुर उपयोग गर्नुपर्छ भन्ने निष्कर्ष हो । हामीलाई लगानीका लागि विदेशी लगानी खोज्नै पर्ने बाध्यताको पनि यसले अन्त्य गर्न सक्छ ।

बीमा कम्पनीहरुले अनावश्यक प्रतिष्पर्धा नगरेर स्वस्थ प्रतिष्पर्धा गर्नु पर्छ । बीमा समितिको अबको काम भनेको नियमन र सुपरिवेक्षण नै हो । बीमा कम्पनीहरुको नियमनमा कडाईको प्रक्रिया अघि बढिसकेको छ । बीमा क्षेत्रको बजार विस्तार गर्ने पवित्र उदेश्यले नै नयाँ कम्पनीहरुलाई लाइसेन्स दिएका हौं । उदेश्य अनुसार बीमा कम्पनीहरुले काम गरुन, आक्रामक ढंगले बजार विस्तार गर्नुस ।(बीमा समितिका अध्यक्ष चिरञ्जीवी चापागाईँले सन नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्सको कारोबार सञ्चालनका अवसरमा आयोजना गरेको कार्यक्रममा व्यक्त गरेको विचार)

सम्बन्धित शिषर्कहरु

विकास बैंकका सूचक खस्किए, वितरणयोग्य नाफा ध्वस्त

बैंकविरुद्ध अराजक गतिविधिको नतिजा खराब कर्जा, २६२ प्रतिशतसम्म बढ्यो

खराब कर्जाका कारण बैंकहरूको नाफा साढे १३ प्रतिशत घट्यो, कुन बैंकको कति ?

नेपाल आएका पर्यटकको दैनिक औसत खर्च ४१ डलर

लघुवित्तहरूले नियम विपरित शुल्क लिएपछि राष्ट्र बैंकले गरायो १.१४ अर्ब रुपैयाँ फिर्ता

डिजिटल अर्थतन्त्रको अभ्यासमा नेपाल